Çağdaş Sanatta Doğanın Manipüle Edilmesi Üzerine Sanatçı Söylemleri

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 3, 154 - 171, 18.07.2020

Mehtap Pazarlıoğlu Bingöl , Naile Çevik , Aybige Demirci Şenkal

Öz

      19. yüzyıl sonrası sanatta, bilinç ile bilinçdışını birleştirerek yeni bakış açıları sunan, bilindik nesnelerin biçimlerinin bozulduğu denemelerin gerçekleştiği ve geçmişin bütün değerlerini yıkma girişimleri ile ses getiren çeşitli sanat akımları ile karşı karşıya kalınırken, 21. yüzyılda ise sanat, dinamik bir yaşam biçimine dönüşmüş ve yeni yaşam alanları oluşturmuştur. Bu çalışmanın amacı, performans ve enstalasyon gibi değişik sanat pratikleri ile sanatçıların, kavramları, duygu ve düşüncelerini, sanatın tanıdık sınırlarını eriterek, doğanın içerisinde nasıl özgün bir görsele/yoruma dönüştürebildiklerini ortaya koymaktır. Doğada sıra dışı görüntüler oluşturan projeler, doğa ile bütünleşen materyaller, mimariyi kuşatan doğadan formlar, insanın çevresiyle ilişkisinden doğan yeni haritalar, denize, ağaca ve toprağa dokunan kolajlar, paketlenen yapılar sınırsız bir zaman ve mekan algısı yaratmaktadır. Sanat, bu yeni biçimiyle yaşamın içinde, yaşamdan bir parça ve hatta doğanın kendisidir. Bu açıdan bakıldığı zaman çağdaş sanatta doğanın manipüle edilmesi üzerine sanatçı söylemleri Richard Long, Michael Heizer, Henrique Olivera, Herbert Bayer, Andy Goldsworthy, Robert Smithson ve Patricia Johanson gibi sanatçıların eserlerinin temsil ettikleri kavramlar görsel örnekleri üzerinden incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Doğa, Manipülasyon, Arazi Sanatı, Ekolojik Sanat, Doğa Felsefesi

Kaynakça

• [1] Antmen, A., (2014). 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar, Sanatçılardan Yazılar ve Açıklamalarla, İstanbul: Sel Yayıncılık Sanat Kitapları.
• [2] Atan, A., Uçan, B. ve Renkçi, T., (2013). Çağdaş Sanat ve Tasarımda Manipülasyon Etkileri, Sanat, Tasarım ve Manipülasyon, I. Uluslararası Sanat Sempozyumu Bildiri Kitabı, Sakarya Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, Sakarya. 65-70.
• [3] Aydın, S., (2012). Sanatta, Modernist İdeolojinin Reddi ve Ekolojist Bir Yaklaşım Olan Land Art Bağlamında İki Sanatçının Karşılaştırılması; Richard Long ve Michael Heizer, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1).
• [4] Boynukalın, A.R., (2017). Çağdaş Sanatta Doğanın Metaforik Dönüşümü, İdil Sanat ve Dil Dergisi, Cilt 6, Sayı 32.
• [5] Eker, M., Aydoğdu, L.B. ve Avcı, E., (2013). Çağdaş Sanatta Uzlaşım ve Manipülasyon: Gerekçelerine Hapsolmuş Sanatçının Tetikçiliği ve Özgürlük Bunalımı, Sanat, Tasarım ve Manipülasyon, I. Uluslararası Sanat Sempozyumu Bildiri Kitabı, Sakarya Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, Sakarya.
• [6] Fineberg, F., (2014). 1940’tan Günümüze Sanat, Editör; Arif Ziya Tunç, İzmir: Karakalem Kitabevi Yayınları.
• [7] Josef, K., (1998). Mimari Mekanda Görsel Algı ve Manipülasyon İlişkilerinin İrdelenmesi. FBE Mimarlık Anabilim Dalı Mimari Tasarım Programında Hazırlanan Yüksek Lisans Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. İstanbul (akt: Yılmaz, M.Ö. (2004)).
• [8] Kayahan, Z., (2018). Çağdaş Sanatta ‘Saplantılı Emek Bilinci’, Akdeniz Sanat Dergisi, 12(22):63-69.
• [9] Kedik, A.S., (2010). Richard Long; Bir Yürüyüşün İma Ettikleri, Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat ve Tasarım Dergisi, Sayı:5.
• [10] Kırmızıgül, F.Ç., (2019). Modernite’ye Bağlı Değişen Doğu Batı İkileminde Düşünsel Bir Film Örneği: İki Yabancı, İdil Sanat ve Dil Dergisi, 8(53):Ocak 2019. DOI: 10.7816/idil-08-53-03.
• [11] Oğuz, D., (2015). Sanat Perspektifinden Çevre Sorunları, Anadolu Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 5(8), Eskişehir.
• [12] Türkdoğan, G., (2017). İnsan Doğa İlişkisi Bağlamında 1960 Sonrası Sanatta Doğaya Yönelimler, Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Eskişehir.
• [13] Ünal, B., (2019). Geçiciliğin Etkisi ve Yeni Çevre Tasarıları, İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi. 9(19):2019. DOI: 10.16950/10.16950/iujad.568356.
• [14] Yağmur, Ö., (2016). Doğayı Şekillendiren Sanat: Land Art. İdil Sanat ve Dil Dergisi. 5(27):1977-1988. DOI: 10.7816/idil-05-27-08.
• [15] Yılmaz, M., (2005). Modernizmden Postmodernizme. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• [16] Görsel 1: Nevada Museum of Art. Richard Long. https://www.nevadaart.org/finding-richard-long/. Erişim Adresi:17.04.2019.
• [17] Görsel 2: “A city of Art in the Desert: Behind Michael Heizer’s Monumental Visions for Nevada” by Artspace Editors. https://www.artspace.com/magazine/art_101/book_report/land-art-road-trip-michael-heizer-nevada-54042. Erişim Adresi:17.04.2019.
• [18] Görsel 3: Henrique Oliveira, Works. http://www.henriqueoliveira.com/portu/comercio_i.asp?flg_Lingua=1&cod_menu_obras=1&cod_Serie=5&cod_Artista=1. Erişim Adresi:17.04.2019.
• [19] Görsel 4: The Center For Land Use Interpretation, Earth Mound, Colorado. http://www.clui.org/ludb/site/earth-mound. Erişim Adresi:17.04.2019.
• [20] Görsel 5: deCordova Sculpture Park and Museum, Andy Goldsworthy: Snow Opening May 29, 2011. https://decordova.org/about/press/andy-goldsworthy-snow. Erişim Adresi:17.04.2019.
• [21] Görsel 6: Beste Sakman. “Yeryüzü Sanatı/Sanatçı Robert Smithson” Ocak 02, 2014. http://bestesakman.blogspot.com/2014/01/yeryuzu-sanat-sanatc-robert-smithson.html. Erişim Adresi:17.04.2019.
• [22] Görsel 7: Brooklyn Museum. Artist’s Eye: Patricia Johanson on Georgia O’Keeffe. https://www.brooklynmuseum.org/calendar/event/patricia_johanson_georgia_okeeffe. Erişim Adresi:17.04.2019.