Postmodern Sanatta İfade Aracı Olarak İroni

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 3, 186 - 199, 18.07.2020

Muhammet Mustafa Ünlü , Ali Ertuğrul Küpeli

Öz

      1960’lı yıllardan itibaren hayatın çeşitli alanlarında meydana gelen hızlı değişimler ile postmodernizm net sınırları belirsizleştiren bir yapısı vardır. Nostaljik beğenilerin reddedildiği ve kopyanın kopyasının gerçeklik olarak sunulduğu evren oluşturma amacı, postmodernizmde kendini gösterir. Bu nedenle sanatta oluşan kavram kargaşası, postmodenizmin anlık değişim karakterinden kaynaklanmaktadır. Bu durum postmodernist anlayış içerisindeki edimlerin anlaşılabilirliğini zorlaştırmaktadır. Postmodern sanat geçmişi tamamen reddetmemiş, reddetmenin aksine kendine göre yeniden alıntılayarak gündemine dâhil etmiştir. Sanat eserlerinin postmodern süreç içerisinde alıntılanması sonucunda ortaya çıkan ironik kavramlar ve imgeler üretilmektedir. Görsel kültür alanına yönelik alıntılamalar neticesinde eski ve yeni kavramları altüst edilmiş, yeni oluşumlar ve dönüşüm gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda yeniden oluşum sürecine giren görsel kesitler alıntılanarak biçemsel yeni anlamlar üretilmektedir. Diğer taraftan çoğul estetik içerisinde görsel alıntı ile izleyici etkileşimi sağlanarak yeni bir ifade edinimi ortaya konulmaktadır. Sonuç olarak görsel kültür üretiminde ifade aracı olarak ironinin bu denli sıkça kullanılması, popüler kültüre yönelik ortak bir dilin olmamasından kaynaklanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sanat, Postmodernizm, Postmodern sanat, Alıntılama, İroni

Kaynakça

• [1] Aktulum, K., (2016). Resimsel Alıntı Resimlerarası Etkileşimler ve Aktarımlar. Konya: Çizgi Kitabevi.
• [2] Almasulu, D., (2008). Postmodernizm Sanatın Sonu mu?. İstanbul: Sone Yayınları.
• [3] Antmen, A., (2008). 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar: Sanatçılardan Yazılar ve Açıklamalarla. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• [4] Antmen, A., (2014). Kimlikli Bedenler. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• [5] Appignanesi, R., Garratt, C., Sardar, Z. ve Curry, P., (2007). Herkes İçin Postmodernizm. (2. Baskı). İstanbul: Dipnot Yayınları.
• [6] Aral, N., (2003) Postmodern Süreçte Fotoğrafın Önemi ve Postmodern Fotoğraf, I. Ulusal Fotoğraf Sempozyumu, 17-20 Aralık, 32-36.
• [7] Baudrillard, J., (2005). The Conspiracy of Art, New York ve Los Angeles: Semiotext(e).
• [8] Baudrillard, J., (2013). Simülakrlar ve simülasyon. (7. Baskı). (Çeviren: Oğuz Adanır). İstanbul: Doğu Batı Yayınları.
• [9] Cevizci, A., (2017). Felsefe sözlüğü. (6. Baskı). İstanbul: Say Yayınları.
• [10] Durna Zerek, D.M., (2018). Postmodern Sanatın İmge Stratejileri. (Yayımlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi). Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.
• [11] Eagleton, T., (2011). Postmodernizmin Yansımaları. (Çeviren: Mehmet Küçük). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• [12] Fortenbery, D. ve Melick, T., (2015). Tarih Boyunca Sanat (Çeviren: Dilek Şendil ve Süreyya Evren). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• [13] Giddens, A., (1994). Modernliğin Sonuçları. (Çeviren: Ersin Kuşdil). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• [14] Gogh Van, Bir Çift Ayakkabı, Tuval Üzerine Yağlı Boya, 1886. (Erişim Tarihi:03.05.2020). https://www.vangoghmuseum.nl/en/collection/s0011V1962.
• [15] Habermas, J., (1994). Modernlik: Tamamlanmamış Bir Proje. (Çeviren: Gülen Gül Naliş). (Hazırlayan: Necmi Zekâ). Postmodernizm. (2. Baskı). İstanbul: Kıyı Yayınları, 31-44.
• [16] Harvey, D., (2006). Postmodernliğin Durumu. (4. Baskı). (Çeviren: Sungur Savran). İstanbul: Metis Yayınları.
• [17] Jameson, F., (1994). Postmodernizm ya da Geç Kapitalizmin Kültürel Mantığı. (Çeviren: Deniz Erksan). İstanbul: Kıyı Yayınları, 59-116.
• [18] Kazmanlı, E.M., (2019). Postmodern Sanat Nesnesi Olarak Fotoğraf ve Günümüz Olanakları İle Alternatif Baskı Önerisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• [19] Koşar, D.C., (2010). Postmodern Sanat Ortamında Yapıtlararası İlişkiler. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• [20] Lyotard, J.F., (1994). Postmodern Nedir Sorusuna Cevap. (Çeviren: Dumrul Sabuncuoğlu). (Hazırlayan: Necmi Zekâ). Postmodernizm. (2. Baskı). İstanbul: Kıyı Yayınları, 45-58.
• [21] Manet Edouard, Olympia, Tuval Üzerine Yağlı Boya, 1863. (Erişim Tarihi: 04.05.2020). https://www.pivada.com/edouard-manet-olympia.
• [22] Morimura Yasumasa, Portre, Performans Belgesi, 1990. (Erişim Tarihi:04.05.2020). https://www.sfmoma.org/artwork/97.788/.
• [23] Özel, Z., (2006). Postmodern Dönem Fotoğraf Sanatında Kendine Mal Etme: Sherman, Morimura, Ungun. Selçuk İletişim, 4(2):158-174.
• [24] Su, S., (2014). Çağdaş Sanatın Felsefi Söylemi. İstanbul: Profil Yayıncılık.
• [25] Şahin, H., (2011). Postmodern Sanatta Eklektik Nesneler. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• [26] Şahiner, R., (2008). Sanatta Postmodern Kırılmalar ya da Modernin Yapıbozumu. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
• [27] Toffoletti, K., (2014). Yeni Bir Bakışla Baudrillard. (Çeviren: Yetkin Başkavak). İstanbul: Kollektif Kitap.
• [28] Warhol Andy, Elmas Tozlu Pabuçlar, Kağıt Üzerine Serigrafi, 1980. (Erişim Tarihi:02.05.2020). https://www.phillips.com/detail/andy-warhol/NY010512/193.
• [29] Weiwei Ai, Coca-Cola Logosu Boyalı Çömlek, Antik Form Üzerine Müdahale Edilmiş, 1994. (Erişim Tarihi:09.06.2020). https://mrmondialisation.org/dequoiaiweiweiestillenom/
• [30] Yılmaz, M. ve Küpeli, A.E., (2017). Geçmişten Günümüze Resim Sanatı ve Reklam İlişkisi. Ulakbilge, (17):1765-1780.