BİR EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ TEMİZLİK İŞÇİLERİNİN BULAŞICI HASTALIK RİSK VE UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2015, Cilt: 10 Sayı: 4, 15 - 28, 15.10.2015

Sabahattin Tekingündüz , A. Öner Kurt Hatun Ayhan

Öz

Bu araştırmanın amacı, temizlik işçilerinin bulaşıcı hastalık risk/uygulamalarının değerlendirilmesi idi. Kesitsel tipteki çalışmanın verileri 1-29 Şubat 2012’de anket aracılığıyla toplanmıştır. Çalışmaya 270 kişi katılmıştır. Ki-Kare Testi kullanılmıştır. Katılımcıların %74.1’inin hijyen/bulaşıcı hastalıklar eğitimi aldığı saptandı. Çalışanların %20.7’sinin bone-şapka, %55.6’sının iş gözlüğü hiç kullanmadığı saptandı. Çalışanların %51.9’u iğne batması sonrasında doğru tutumu göstermiyordu. Yanlış tutumun polikliniklerde çalışanlarda daha fazla olduğu ve farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptandı. Çalışanların %4.4’ünün ellerini yıkarken “sadece su” kullanarak yanlış davrandıkları, el yıkama davranışının sosyo-demografik özellikler, hijyen/bulaşıcı hastalıklar eğitimiyle ile değişmediği saptandı. Çalışanların %33.7’sinin Hepatit B, %6.3’ünün tetanoz aşısı yaptırdığı saptandı. 

Anahtar Kelimeler

Temizlik Çalışanları, Hastane Enfeksiyonları, El Hijyeni, Bulaşıcı Hastalık, Hastane

Kaynakça

• • Allegranzi, B., Storr, J., Dziekan, G., Leotsakos, A., Donaldson, L., and Pittet, D., (2007). The first global patient safety challenge "clean care is safer care": From launch to current progress and achievements. Journal of Hospital Infection, 65(S2), 115-123.
• • Altıok, M., Kuyurtar, F., Karaçorlu, S., Ersöz, G. ve Erdoğan, S., (2009). Sağlık Çalışanlarının Delici-Kesici Aletlerle Yaralanma Deneyimleri ve Yaralanmaya Yönelik Alınan Önlemler, Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2(3):
• -79.
• • Arda, B., Şenol, Ş., Taşbakan, M.I., Yamazhan, T., Sipahi, O.R., Aksu, G. ve Ulusoy, S., (2005). Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Yoğun Bakım Ünitelerinde El Temizliği Kurallarına Uyumun Değerlendirilmesi, Yoğun Bakım Dergisi, 5:182-186.
• • Balcı, E., Horoz, D., Gün, İ. ve Öztürk, Y., (2005). Temizlik işinde çalışan kişilerin temizlik ve sağlık davranışlarının değerlendirilmesi. Erciyes Tıp Dergisi, 27(4):158-66.
• • Beltrami, E.M., McArthur, M.A., McGeer, A., Armstrong‐Evans, M., Lyons, D., Chamberland, M.E., and Cardo, D.M., (2000). The nature and frequency of blood contacts among home healthcare workers. Infection Control and Hospital Epidemiology, 21:765-70.
• • Bilici, S., Irmak, H. ve Buzgan, T., (2008). Sağlık personeline yönelik el yıkama ve el dezenfeksiyonu rehberi. Sağlık Bakanlığı Yayın No:726.
• • Demir, N.A., Kölgelier, S., Küçük, A., Özçimen, S., Sönmez, B., Demir, L.S. ve İnkaya, A.Ç., (2013).Sağlık Çalışanlarının El Hijyeni Hakkındaki Bilgi Düzeyi Ve El Hijyenine Uyumu, Nobel Medicus, 9(3):104-109.
• • Deveci, S.E., Açık, Y., Ercan, E. ve Oğuzöncül, F., (2010). Bir Üniversite Hastanesinde Temizlik Çalışanlarının Temizlik ve Hijyen Konusundaki Davranışlarının Değerlendirilmesi, Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 24(2):123–127.
• • Erasmus, V., Daha, T.J., Brug, H., Richardus, J.H., Behrendt, M.D., Vos, M.C., and Beeck, F.V., (2010). Systematic review of studies on compliance with hand hygiene guidelines in hospital care. Infection Control and Hospital Epidemiology, 31:283-294.
• • Ergönül, Ö., Baykan, N., Erbay, A., Taşdelen, N., Demiroğlu, Z., ve Dokuzoğuz, B., (1999). Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi sağlık çalışanlarının enfeksiyon riskleri hakkında bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Sağlık Çalışanlarının Sağlığı I.Ulusal Kongresi, Ankara, Kongre Kitabı.
• • Ersoy, S., Çetinkaya, F. ve Alp, E., (2014). Hastane Temizlik Çalışanlarının Hastane Enfeksiyonları ve Korunma İle İlgili Bilgi, Tutum Ve Davranışları, Sağlık Bilimleri Dergisi (Journal of Health Sciences), 23(1).
• • Feather, A., Stone, S.P., Wessier, A., Boursicot, K.A., and Pratt, C., (2000). ‘Now please wash your hands’: the handwashing behavior of final MBBS candidates. Journal of Hospital Infection, 45:62–64.
• • Flores, A. and Pevalin, D.J., (2006). Health care workers compliance with glove use and the effect of glove use on hand hygiene compliance, Br J Infect Control, 7(6):15-9.
• • Jamal, A., O’Grady, G., Harnett, E., Dalton, D., and Andresen, D., (2012). Improving hand hygiene in a paediatric hospital: a multimodal quality improvement approach. BMJ Qual Saf. 21(2): 171-6, 2012.
• • Janzen, J., Tripatzis, I., Wagner, U., Schlieter, M., MüllerDethard, E., and Volters, E., (1978). Epidemiology Of Hepatitis B Surface Antigen(HBsAg) And Antibody To HBsAg İn Hospital Personnel. Journal Infections Disease, 137:261-265.
• • Kişioğlu, A.N., Öztürk, M., Uskun, M. ve Kırbıyık, S., (2002). Bir Üniversite Hastanesi sağlık personelinde delici kesici yaralanma epidemiyolojisi ve korunmaya yönelik tutum ve davranışları. T Klin J Med Sci, 22:390-396.
• • Korkmaz, M., (2008). Sağlık Çalışanlarında Delici Kesici Alet Yaralanmaları, Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 3(9):17-37.
• • Kürtünlü, Ş., (2013). Ameliyathane Çalışanlarında Delici-Kesici Aletle Yaralanma Durumu. Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• • Lankford, M.G., Zembower, T.R., Tricks, W.E., Hacek, D.M., Noskin, G.A., and Peterson, L.R., (2003). Influence of role models and hospital design on hand hygiene of health care workers. Emerging Infectious Diseases. 9(2):217-223.
• • Merih, Y.D., Kocabey, M.Y., Çırpı, F., Bolca, Z. ve Celayir, A.C., (2009). Bir Devlet Hastanesinde Üç Yıl İçerisinde Görülen Kesici-Delici Alet Yaralanmalarının Epidemiyolojisi Ve Korunmaya Yönelik Önlemler, Zeynep Kamil Tıp Bülteni, 40(1):11-15, 2009.
• • Muto, C.A., Sistrom, M.G., and Farr, B.M., (2000). Hand hygiene rates unaffected by installation of dispensers of a rapidly acting hand antiseptic, American Journal of Infection Control, 28(3):273–276.
• • NIOHS., (2000). Preventing Needlestick Injuries in Health Care Settings, U.S. Department of Health and Human Servıces, Public Health Service Centers for Disease Control and Prevention National Institute for Occupational Safety and Health, DHHS (NIOSH) Publication No:108, ABD.
• • Omaç, M., Eğri, M. ve Karaoğlu, L., (2010). Malatya Merkez Hastanelerinde Çalışmakta Olan Hemşirelerde Mesleki Kesici-Delici Alet Yaralanma ve Hepatit B Bağışıklanma Durumları. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 17(1):19-25.
• • Özvarış, Ş.B., (1999). Sağlık Çalışanlarının Enfeksiyonlardan Korunması. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, Aralık.
• • Pittet, D. and Donaldson, L., (2005). Clean Care is Safer Care: The First Global Challenge of the WHO World Alliance for Patient Safety. Infection Control, 26, 891-894.
• • Şen, S., Sönmezoğlu, M., Akbal, E., Uğur, E. ve Afacan, S., (2013). Bir Üniversite Hastanesinde Sağlık Personelinin El Hijyeninde Beş İndikasyona Uyumu, Klimik Dergisi, 26(1):17-20.
• • SKS El Hijyeni Uygulaması. Temiz Eller Güvenlidir, Sağlık Bakanlığı. Erişim adresi: http://www.kalite.saglik.gov.tr/index.php?lang=tr&page=192. Erişim Tarihi:27.05.2015.
• • Terzi, Ö., Aker, S., Terzi, Ö., Sünter, A.T. ve Pekşen, Y., (2009). Hastane temizlik elemanları ve mesleki enfeksiyon riski: Bilgi ve davranışlar üzerine bir çalışma, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 16(1):7-12.
• • Türkistanlı, E., Şenuzun, F.E., Karaca, B.S., San, A.T., ve Aydemir, G., (2000). Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesinde sağlık çalışanlarının bağışıklama durumu. Ege Tıp Dergisi, 39:29-32.
• • Wendt, C., Knautz, D., and Von Baum, H., (2004). Differences in hand hygiene behavior related to the contamination risk of healthcare activities in different groups of healthcare workers. Infect Control Hosp Epidemiol. 25(3):203-236.
• • WHO, (2004). World Alliance for Patient Safety Forward Programme 2005, http://www.who.int/patientsafety/en/brochure_final.pdf, Erişim Tarihi: 05.09.2015.
• • Yamazhan, T., Taşbakan, M.I., Çalık, Ş., Pullukçu, H., Sipahi, O.R. ve Ulusoy, S., (2009). Hastanemizde çalışan temizlik elemanlarının hastane enfeksiyonlarından korunmaya yönelik bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi, Turk J Med Sci, 39:77-80.