YAŞLILARDA UYKU KALİTESİ VE YAŞAM KALİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: KESITSEL BIR ÇALIŞMA

Yıl 2018, Cilt: 13 Sayı: 3, 72 - 79, 23.07.2018

Safiye Özvurmaz , Hosseın Asgarpour Zerynep Güneş

Öz

     Bu çalışma yaşlılarda subjektif uyku kalitesini ve uyku kalitesi ile
yaşam kalitesi arasındaki ilişkiyi araştırmak amacı ile yapılmıştır. Çalışma
Aydın İl'inde 65 yaş ve üstü ve yaşlı bakım merkezinde bakım alan 107 katılımcı
ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın verileri Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi
(PUKİ) ve Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa Formu-36 ile elde edildi. Toplam PUKİ
puanı <5 uyku kalitesi iyi olarak değerlendirildi. Uyku kalitesini ile yaşam
kalitesi arasındaki ilişki korelasyon analizi ile değerlendirildi. Çalışmada
PUKİ puan ortalaması 9,83±3,67 ve PUKİ skoruna göre yaşlıların %89'unda düşük
uyku kalitesi bulunmuştur. PUKİ’ye göre son bir aydaki genel subjektif uyku
kalitesi katılımcıların %4’ünde çok iyi, %38.3’ ünde oldukça iyi, %38.3’ünde
oldukça kötü ve %18.7’sinde çok kötü olarak bulunmuştur. Uyku bozukluğu olan
yaşlıların fiziksel fonksiyonlarını sürdürmede yetersiz olduğu, fiziksel ve
duygusal rol güçlüğü yaşadığı ve sosyal işlevselliklerinin azaldığı
belirlenmiştir. Sonuç olarak: uyku
kalitesi yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen bir faktör olarak
değerlendirilmeli ve göz önünde bulundurulmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Uyku Kalitesi, Yaşam Kalitesi, Yaşlılar, Uyku Bozukluğu, Yaşlı Bakım Merkezi

Kaynakça

• 1. Barone, D.A. and Krieger, A.C., (2015). The Function of Sleep. AIMS Neuroscience, Cilt:2, Sayı:2, ss:71-90.
• 2. Mazzotti, D.R., Guindalini, C., Sosa, A.L., Ferri, C.P., and Tufik, S., (2012). Prevalence And Correlates For Sleep Complaints in Older Adults in Low and Middle Income Countries: A 10/66 Dementia Research Group Study. Sleep Medicine, Cilt:13, Sayı: 6: ss:697-702.
• 3. Espiritu, J.R., (2008). Aging-Related Sleep Changes. Clin Geriatr Med, Cilt:24: ss:1-14.
• 4. Fabuel, R., Lopez-Garcia, E., Guallar-Castillón, P., Balboa-Castillo, T., Gutiérrez-Fisac, J.L., Banegas, J.R., and Rodriguez-Artalejo, F., (2009). Sleep Duration and Health-Related Quality of Life Among Older Adults: A Population-Based Cohort in Spain. Sleep, Cilt:32 Sayı:8, ss:1059-1068.
• 5. Fortier-Brochu, É., Beaulieu-Bonneau, S., Ivers, H., and Morin, C.M., (2010). Relations Between Sleep, Fatigue And Health-Related Quality Of Life in Individuals With İnsomnia. Journal of Psychosomatic Research, Cilt:69, Sayı:5, ss:475-483.
• 6. Grandner, M.A., Jackson, N.J., Pak, V.M., and Gehrman, P.R., (2012). Sleep Disturbance is Associated with Cardiovascular and Metabolic Disorders. J. Sleep Res, Cilt:21, ss:427–433.
• 7. Gildner, T.E., Liebert, L.A., Kowal, P., Chatterji, S., and Snodgrass, J.J., (2014). Sleep Duration, Sleep Quality, and Obesity Risk among Older Adults from Six Middle-Income Countries: Findings From The Study on Global Aging and Adult Health (SAGE). Am. J. Hum. Biol, Cilt:26, Sayı:6, ss:803-812.
• 8. Rezaeipandari, I.H., Morowatisharifabad, M.A., Hashemi, S.J., and Bahrevar, V., (2015). Sleep Quality among Older Adults in Mehriz-Yazd Province. Elderly Health Journal, Cilt:1, Sayı:1, ss:5-11.
• 9. Tel, H., (2013). Sleep Quality and Quality of Life among The Elderly People. Neurology, Psychiatry and Brain Research, Cilt:19, ss:48-52.
• 10. Wu, C.Y., Su, T.P., Fang ,C.L., and Chang, M.Y., (2012). Sleep Quality among Community-Dwelling Elderly People and Its Demographic, Mental, and Physical Correlates. Journal of the Chinese Medical Association, Cilt:75, Sayı:2, ss:75-80.
• 11. Magee, C.A., Caputi, P., and Iverson, D.C. (2011). Relationships Between Self-Rated Health, Quality of Life and Sleep Duration in Middle Aged and Elderly Australians. Sleep Med, Cilt:12, ss:346-50.
• 12. Broström, A., Wahlin, Å., Alehagen, U., Ulander, M., and Johansson, P., (2017). Sex-specific Associations Between Self-Reported Sleep Duration, Depression, Anxiety, Fatigue and Daytime Sleepiness in An Older Community-Dwelling Population. Scand J Caring Sci, Cilt:32(1), ss:290-298.
• 13. Silva, J., Truzzi, A., Schaustz, F., Barros, R., Santos, M., Laks, J., (2017). Impact of İnsomnia on Self-Perceived Health in The Elderly. Arquivos de Neuro-Psiquiatria, Cilt:75, Sayı:5, ss:277-281.
• 14. Buysse, D.J., Reynolds, C.F., Monk, T.H, Berman. S.R, and Kupfer, D.J., (1991). The Pittsburgh Sleep Quality Index: A New Instrument for Psychiatric Research. Psychiatry Res, Cilt:28, 193-213.
• 15. Ağargün, M.Y., Kara, H. ve Anlar, O., (1996). Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi’nin Geçerliği ve Güvenirliği. Türk Psikiyatri Derg, Cilt:7, 107-111.
• 16. Ware, J.E. and Sherbourne D.C., (1992). The MOS 36 Item Short form Health Survey (SF 36). Medical Care, Cilt:30, ss:473-83.
• 17. Koçyiğit, H, Aydemir, Ö., Fisek, G., Ölmez, N., Memiş, A., (1999). Kısa form-36 (kf-36)‟nın Türkçe Versiyonunun Güvenilirliği ve Geçerliliği. İlaç ve Tedavi Dergisi, Cilt:12, ss:102-106.
• 18. Chien, M.Y. and Chen, H.C., (2015). Poor Sleep Quality is Independently Associated with Physical Disability in Older Adults. J Clin Sleep Med, Cilt:11, Sayı:3, ss:225–232.
• 19. Li, J., Yao, Y.S., Dong, Q., Dong, Y.H., Liu, J.J., Yang, L.S., and Huang, F., (2013). Characterization and Factors Associated with Sleep Quality among Rural Elderly in China. Archives of Gerontology and Geriatrics, Cilt:56, ss:237–243.
• 20. Luo, J., Zhu, G., Zhao, Q., Guo, Q., Meng, H., Hong, Z., and Ding, D., (2013). Prevalence and Risk Factors of Poor Sleep Quality among Chinese Elderly in An Urban Community: Results From The Shanghai Aging Study. PloS One, Cilt:8, Sayı:11, ss:81261-16.
• 21. Park, J.H., Yoo, M.S., and Bae, S.H., (2013). Prevalence and Predictors of Poor Sleep Quality in Kore An Older Adult. International Journal of Nursing Practice. 19, ss:116–123.
• 22. Sheikhy, L., (2015). Evaluation The Status Of Sleep Quality in Elderly People in Kermanshah City. J Rehab Med, Cilt:3, Sayı:4, ss:81-88.
• 23. Azri, M.A., Dahlan, A., Masuri, M.G., and Anuar, K., (2016). Sleep Quality Among Older Persons in Institutions. Procedia -Socialand Behavioral Sciences, Cilt:234, ss:74-82.
• 24. Eser, I., Khorshid, L., and Cinar, S., (2007). Sleep Quality of Older Adults in Nursing Homes in Turkey: Enhancing The Quality of Sleep Improves Quality of Life. J Gerontol Nurs, Cilt:33(10): ss:42-9.
• 25. Dağlar, G., Pınar, Ş.E., Sabancıoğulları, S., and Kav, S., (2014). Sleep Quality in The Elderly Either Living At Home Or in A Nursing Home. The Australian Journal of Advanced Nursing, Cilt:31, Sayı:4, ss:6-13.
• 26. Zisberg, A., Gur-Yaish, N., and Shochat, T., (2010). Contribution of Routine to Sleep Quality in Community Elderly. Sleep, Cilt:33, Sayı:4, ss:509-514.
• 27. Van de Straat, V., and Bracke, P., (2015). How Well Does Europe Sleep? A Cross-National Study of Sleep Problems in European Older Adults. International Journal of Public Health, Cilt:60, Sayı:6, ss:643-650.
• 28. de Oliveira Araújo, C.L., and Ceolim, M.F., (2010). Sleep Quality of Elders Living in Long-Term Care İnstitutions. Rev Esc Enferm USP, Cilt:44, Sayı:3, ss:615-22.
• 29. Landry, G.J., Best, J.R., and Liu-Ambrose, T., (2015). Measuring Sleep Quality in Older Adults: A Comparison Using Subjective and Objective Methods. Front Aging Neurosci, Cilt:7, ss:166-18.
• 30. Cribbet, M.R., Carlisle, M., Cawthon, R.M., Uchino, B.N., Williams, P.G., Smith, T.W., Gunn, H.E., and Light, K.C., (2014). Cellular Aging and Restorative Processess: Subjective Sleep Quality and Duration Moderate The Association Between Age And Telomere Length in A Sample Of Middle-Aged and Older Adults. Sleep, Cilt:37, Sayı:1, ss:65-70.
• 31. Khan-Hudson, A. and Alessi, C.A., (2008). Sleep and Quality of Life in Older People. Ed: Jc Wester et al. Sleep and quality of life in sleep and quality of life in clinical medicine. Humoma Press. Towota, NJ; ss:131-132.
• 32. Schubert, C.R., Cruikshanks, K.J., Dalton, D.S., Klein, B.E., Klein, R., and Nondahl, D.M., (2002). Prevalence of Sleep Problems and Quality of Life in An Older Population. Sleep, Cilt:25, Sayı:8, ss:889-893.