KARACASU DERİCİLİĞİ VE GÜNÜMÜZDEKİ DURUMU

Yıl 2016, Cilt: 11 Sayı: 3, 243 - 257, 15.07.2016

Meruyert Koizhaiganova , Ayşegül Koyuncu Okca , Saadet Coşkun

Öz

Anadolu’da deri üretiminin yapıldığı bölgelerden biri Aydın İlinin Karacasu İlçesidir. Sadece Türkiye’de değil aynı zamanda yurtdışındaki ünlü ayakkabı firmalarına deri imalatı yapan Karacasu deri işletmelerinin geçmişte ülke ekonomisine önemli katkıları bulunmuştur. Bu çalışmada Karacasu’da köklü bir geçmişe sahip olan ve önemli bir kültürel değer olarak varlığını sürdürmeye çalışan dericilik mesleğinin ve Karacasu’da üretilen vaketa-sahtiyan derilerinden yapılan çeşitli ürünlerin yaşatılması, gelecek kuşaklara aktarılması, ulusal ve uluslararası düzeyde çeşitli disiplinlere kaynaklık etmesi ve tanıtımın yapılmasına katkı sağlanması amaçlanmıştır. Ayrıca, Karacasu’da deri üretimi yapan işletmelerin güncel sorunları ve günümüzdeki durumu ele alınmıştır. Bu çalışmanın gerçekleşmesi için yöntem anlayışımız ışığında amaca ulaşmada gerekli araçlar olan alan araştırması, gözlem ve söyleşi teknikleri kullanılmıştır. Gerekli verilere ulaşmak için Karacasu Deri İşleme Tesislerine gidilerek çalışanlar ile bire bir görüşme yapılmıştır. Karacasu deri üretimi ve bu derilerin ürünlere dönüştürülme aşamaları yerinde incelenmiş ve fotoğraflar ile belgelenmiştir. 

 

Anahtar Kelimeler

Dericilik, Deri, Vaketa, Sahtiyan, Karacasu

Kaynakça

• • Afşar, A., Zengin, G., Adıgüzel Zengin, A.C., Kılıçarslan, Ç., Yılmaz, O. ve Yılmaz, B., (2011). Parşömen Üretimi, Önemi ve Kullanımı. Uluslararası Bergama Sempozyumu (7-9 Nisan 2011 Bergama, İzmir/Türkiye). Cilt:I.
• • Alpaut, A., (1957). Tatbiki Dericilik. Ankara. İstiklal Matbaası.
• • Anonim, (1965a). TS 223 Vaketa Mamul Deri. Türk Standartları Enstitüsü. Ankara.
• • Anonim, (1965b). TS 231 Sahtiyan Mamul Deri. Türk Standartları Enstitüsü. Ankara.
• • Anonim, (2013). Deri ve Deri Ürünleri İmalatı Sanayi. İstanbul Sanayi Odası. İstanbul.
• • Dağtaş, L., (2007). Müze ve Koleksiyonlardan Deri Eserler. Türkiye Deri Vakfı Kültür Hizmeti. İstanbul, Dönence Basım ve Yayın Hizmetleri.
• • Dilek, A. ve Coşkun, S.N., (2007). Karacasu’da Unutulmaya Yüz Tutmuş Bir Dokumacılık Öyküsü. I. Uluslararası Türk El Dokumaları Kongresi (1-2 Kasım 2007 Konya). Konya, Anka Basım Yayın.
• • Dilek, A. ve Coşkun, S.N., (2008). Karacasu’da Unutulmaya Yüz Tutmuş Dokumaların Çeşitli Derilerle Modernize Edilerek Canlandırılması. I.Ulusal El Sanatları Sempozyumu (24-26 Nisan 2008). Ankara, Gazi Üniversitesi Türk El Sanatları Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları-1.
• • Güler, M. ve Özdemir, M., (2004). Osmanlı İmparatorluğu Dönemine Ait (18-19. yy) Deri Ürünleri Üzerine Bir Araştırma. I. Ulusal Deri Sempozyumu Bildiri Kitabı (7-8 Ekim 2004 İzmir/Türkiye).
• • Gökçesu, Z., (2002). Deri Teknikleri. İstanbul, YA-PA Yayınları.
• • Haytoğlu, E., (2006). Denizli’de Tabaklık (Dünden Bugüne). Isparta, Fakülte Kitapevi Yayınları.
• • Kayabaşı, N. ve Özdemir, M., (2004). Derinin El Sanatları İçerisindeki Yeri ve Kullanım Alanları. I. Ulusal Deri Sempozyumu Bildiri Kitabı (7-8 Ekim 2004 İzmir/Türkiye).
• • Kayabaşı, N. ve Aslan Elkıran, G., (2011). İskilip'te Dericilik. 16. Uluslararası Türk Kültürü Sempozyumu (9 Mayıs 2011 Üsküp/Makedonya). Ankara, Lazer Yayınları.
• • Koizhaiganova, M. ve Koyuncu Okca, A., (2015). Geçmişten Günümüze Denizli'de Dericilik Faaliyetleri/LeatherworkActivities From Past to Present in Denizli. Turkish Studies-International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. ISSN: 1308-2140, Volume: 9/2, Ankara, www.turkishstudies.net, Doi Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6442.
• • Koyuncu Okca, A. ve Koizhaiganova, M., (2014). Deri Halı Üretimi ve Bakımı/ Production And Care Of Leather Carpets. Turkish Studies-International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. ISSN:1308-2140, Volume:9/2, Ankara, www.turkishstudies.net, Doi Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6442.
• • Köse, B., Ceylan H.H. ve Bektaş, Ç., (2004). Deri Sanayinin Çevre ve İnsan Sağlığı Üzerine Etkisi (Uşak’ta Bir Araştırma).I. Ulusal Deri Sempozyumu Bildiri Kitabı (7-8 Ekim 2004 İzmir/Türkiye).
• • İşcan, H., (1970). Türk Süsleme Sanatı. Eskişehir, Ülkü Matbaası.
• • Ögel, B., (2000).Kültür Tarihine Giriş.Ankara, Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Basımevi.
• • Ömür, Ş., (2009). Bazı Hayvansal Materyalin Fizikomekanik Özelliklerinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi. Aydın.
• • Ömür, Ş. ve Doğan, T., (2010). Karacasu’da Üretilen Sahtiyan Derilerin Bazı Fizikomekanik Özelliklerinin Belirlenmesi. 26. Tarımsal Mekanizasyon Ulusal Kongresi Bildiri Kitabı (22-23 Eylül 2010 Hatay/Türkiye).
• • Ömür, Ş. ve Doğan, T., (2013). Investigation of Some Physical Properties of Vaketa Leather. XXXII Congress of IULTCS Proceeding Book of Abstracts (29-31 May 2013 İstanbul/Türkiye).
• • Ömür, Ş. ve Mutlu, M.M., (2013). Production of “Sahtiyan”, a Traditional Turkish Leather. XXXII Congress of IULTCS Proceeding Book of Abstracts (29-31 May 2013 İstanbul/Türkiye).
• • Ömür, Ş. ve Özilhan, H., (2013). Traditional Vaketa Leather Production in the Perspective of Ecological Sustainability. XXXII Congress of IULTCS Proceeding Book of Abstracts(29-31 May 2013 İstanbul/Türkiye).
• • Özcan, K., (2010). Erken Dönem Anadolu-Türk Kenti: Anadolu Selçuklu Kenti ve Mekânsal Ögeleri, Bilig Dergisi, Sayı:55.
• • Özdemir, M., (2007). Türk Kültüründe Dericilik Sanatı. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi. Sayı:20.
• • Özdemir, M. ve Kayabaşı N., (2007). Geçmişten Günümüze Dericilik. Ankara.
• • Özdemir, M. ve Çelik, D., (2013). Safranbolu İlçesinde Yemeni Yapımı/Kerchief Making in Safranbolu Sub-Province. Turkish Studies-International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. ISSN:1308-2140, Volume:8/6, Ankara, www.turkishstudies.net, Doi Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4652.
• • Özilhan, H., (2004). Karacasu'da Dericilik. I. Ulusal Deri Sempozyumu Bildiri Kitabı (7-8 Ekim 2004 İzmir/Türkiye).
• • Sakaoğlu, N. ve Akbayar, N., (2002). Derinin Anadolu’da Bin Yıllık Öyküsü. İstanbul, Creative Yayıncılık.
• • Yelmen, H., (1998). Kazlıçesme’de 50 Yıl II.İstanbul, Ezgi Ajans Reklamcılık ve Yayıncılık.
• • Yelmen, H., (2005). Türk Dericiliği 2400 Yaşında. İstanbul.
• • Yıldız, N., (1993). Eski Çağda Deri Kullanımı ve Teknolojisi. İstanbul, Marmara Üniversitesi Yayınları.
• KAYNAK KİŞİLER
• • Sami Tezcan, 1956 doğumlu, Lise Mezunu, 4. Nesil Derici, "Murat Deri" Firmasının Sahibi, 10.06.2016 tarihli görüşme.
• • Murat Tezcan, 1983 doğumlu, Üniversite Mezunu, Deri Mühendisi-"Murat Deri" Firmasının Sahibi, 10.06.2016 tarihli görüşme.
• • Erhan Tezcan, 1983 doğumlu, Üniversite Mezunu, Deri Mühendisi-"Tezcan Deri" Firmasının Sahibi, 14.11.2015 tarihli görüşme.
• • Mehmet Onbeş, 1959 doğumlu, Lise Mezunu, Derici-"Onbeş Deri" Firmasının Sahibi, 10.06.2016 tarihli görüşme.
• • Faruk Özçelik, 1969 doğumlu, Yüksekokulu Mezunu, Harita Teknikeri-Deri İmalatçısı, 10.06.2016 tarihli görüşme.