KADIN BASKETBOL TAKIMLARINDA ROL BELİRSİZLİĞİ VE GRUP BÜTÜNLÜĞÜ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2018, Cilt: 13 Sayı: 2, 1 - 9, 20.04.2018

Fatma Çepikkurt , Zeka Pehlevan

Öz

Bu çalışmanın amacı, kadın basketbol takımlarında
yaşanan rol belirsizliği ve grup bütünlüğü algılarının incelenmesi ve bu iki
değişken arasındaki ilişkinin ortaya konmasıdır. Çalışmaya 150 kadın
basketbolcu katılmıştır. Katılanların yaş ortalaması X_yaş=22.97±3.97)
ve aynı takımda oynama süreleri X_süre=2.34±1.22)’dir. Veriler “Rol
Belirsizliği Envanteri” ve “Takım Birlikteliği Envanteri” ile toplanmıştır.
Verilerin analizinde betimsel istatistikler ve Pearson Korelasyon Analizi
teknikleri kullanılmıştır. Betimleyici istatistikler çalışmaya katılan
basketbolcuların takımdaki bütünlüğe dair algılarının ve “Rol Sorumluluğu ve
Performans Ölçütü” puanlarının yüksek olduğunu, “rolün gerektirdiklerini bilme”
boyutu puanlarının ise düşük olduğunu göstermiştir. Ayrıca; analiz sonuçları
“Rol Sorumluluğu ve Performans Ölçütü” boyutu ile “grubun bireysel
çekiciliği-sosyal”; “grup bütünlüğü-görev” ve “grup bütünlüğü-sosyal” boyutları
arasında pozitif ilişki olduğunu göstermiştir. Çalışmada elde edilen bulgular
dikkate alındığında; rolünün sorumluluğunu ve performans ölçütlerinin ne
olduğunu bilen sporcuların takımlarındaki görev ve sosyal bütünlüğü yüksek
algıladıkları söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Rol Belirsizliği, Grup Bütünlüğü, Basketbol, Pearson Korelasyon Analizi, Performans Ölçütü

Kaynakça

• 1. Baltaş, A. ve Baltaş, Z., (2004). Stres ve Başa Çıkma Yolları. Basım. İstanbul, Remzi Kitabevi.
• 2. Beauchamp, M.R. and Bray, S.R., (2001). Role Ambiguity and Role Conflict within Interdependent Teams. Small Group Research, 32, 133-157.
• 3. Beauchamp, M.R., Bray, S.R., Eys, M.A., and Carron, A.V., (2002). Role Ambiguity, Role Efficacy, and Role Performance: Multidimensional and Mediational Relationships within Interdependent Sport Teams. Group Dynamics: Theory, Research, and Practice, 6, 229-242.
• 4. Beauchamp, M.R., Bray, S.R., Eys, M.A. and Carron, A.V., (2003). The Effect of Role Ambiguity on Competitive State Anxiety. Journal of Sport & Exercise Psychology, 25, 77-92.
• 5. Bernardin, H.J., (2010). Human Resource Management: An Experiental Approach, 5 th. Ed. The Mc. Graw Hill Companies Inc, New York.
• 6. Bosselut, G., McLaren, C.D., Eys, M.A., and Heuzé, J.P., (2012). Reciprocity of the Relationship between Role Ambiguity and Group Cohesion in Youth Interdependent Sport. Psychology of Sport and Exercise, 13, 341-348.
• 7. Bosselut, G., Heuzé, J.P., and Sarrazin, P., (2010). Structure of the Role Ambiguity Framework and Validity in the French Culture. Psychology of Sport and Exercise, 11, 471-478.
• 8. Bosselut, G., Heuzé, J.P., Eys, M.A., and Bouthier, D., (2010). Influence of Task Cohesion and role Ambiguity on Cognitive Anxiety during a European Rugby Union Championship. Athletic Insight, 2, 17-34.
• 9. Bray, S.R. and Brawley, L.R., (2002). Role Clarity, Role Efficacy, and Role Performance Effectiveness. Small Group Research, 33, 245–265.
• 10. Carron, A.V., Brawley, L.R., and Widmeyer, W.N., (1998). The Measurement of Cohesiveness in Sport Groups. In J.L. Duda (Ed.), Advances in sport and exercise psychology measurement (pp:213-226). Morgantown, WV: Fitness Information Technology.
• 11. Carron, A.V., Widmeyer, W.N., and Brawley, L.R., (1985). The Development of an Instrument to Assess Cohesion in Sport Teams: The Group Environment Questionnaire. Journal of Sport Psychology, 7, 244-266.
• 12. Carron, A.V., Eys, M.A., and Burke, S.M., (2007). Team Cohesion: Nature, Correlates, and Development. In S. Jowett, & D. Lavallee (Eds.), Social psychology in sport (pp:91-102). Champaign, IL: Human Kinetics.
• 13. Ceylan, A. ve Ulutürk, Y.H., (2006). Rol Belirsizliği, Rol Çatışması, İş Tatmini ve Performans Arasındaki İlişkiler, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7(1):48-49.
• 14. Davarcı, S., (2008). Sporcularda Rol Belirsizliğinin Grup Bütünlüğüne Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• 15. Esatoğlu, A.E., Ağırbaş, İ., Akbulut, Y. ve Çelik, Y., (2004). Sağlık Bakanlığı Hastanelerinde Hemşirelerin Rol Çatışması ve Rol Belirsizliği Düzeylerinin Belirlenmesi, Amme İdaresi Dergisi, 37(4), 133-146.
• 16. Eys, M.A., Beauchamp, M.R., and Bray, S.R., (2006). A Review of Team Roles in Sport. In S. Hanton, & S. Mellalieu (Eds.), Literature Reviews in Sport Psychology (pp:227-256). Hauppauge, NY: Nova Science Publishers.
• 17. Eys, M.A., Carron A.V., Beauchamp, M.R., and Bray, S.R., (2003). Role Ambiguity in Sport Teams. Journal of Sport & Exercise Psychology, 25, 534-550.
• 18. Eys, M.A., Carron, A.V., Bray, S.R., and Beauchamp, M.R., (2003). Role Ambiguity and Athlete Satisfaction. Journal of Sports Sciences, 21, 391-401.
• 19. Eys, M.A. and Carron, A.V., (2001). Role Ambiguity, Task Cohesion, and Task Self Efficacy. Small Group Research, 32, 356-373.
• 20. Fisher, R.T., (2001). Role Stres, The Type a Behaviour Pattern and External Auditer Job Satisfaction and Performance. Behavioral Research in Accounting, 13(1), p:143-17).
• 21. Høigaard, R., Fuglestad, S., Peters, D.M., Cuyper, B.D., Backer, M.D., and Boen, F., (2010). Role Satisfaction Mediates The Relation Between Role Ambiguity And Social Loafing Among Elite Women Handball Players. Journal of Applied Sport Psychology, 22, 408–419, 2010.
• 22. Huck, S.W., (2008). Reading Statistics and Research (5rd edition). New York: Addison Wesley Longman.
• 23. Kahn, R.L., Wolfe, D.M., Quinn, R.P., Snoek, J.D., and Rosenthal, R.A., (1964). Occupational Stress: Studies in Role Conflict and Ambiguity. New York: Wiley.
• 24. Karasar, N., (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (Scientific Research Methods). Nobel Yayın Dağıtım: Ankara.
• 25. Mellalieu, S.D. and Juniper, S.W., (2006). A Qualitative Investigation into Experiences of the Role Episode in Soccer. The Sport Psychologist, 20, 399-418.
• 26. Moralı, S.L., (1994). Takım Sporlarında, Takım Birlikteliğinin ve Dayanışmasının Ölçülmesi. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• 27. Ok, S., (2002). Banka Çalışanlarının Tükenmişlik Düzeylerinin İş Doyumu, Rol Çatışması, Rol Belirsizliği ve Bazı Bireysel Özelliklere Göre İncelenmesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• 28. Özkalp, E. ve Özkalp, Ç., (2004). Örgütsel Davranış, 2. Baskı. Eskişehir, Açık Öğretim Fakültesi Yayınları.