China Tang Dynasty Silk Road Governance Strategy: “Guosuo System (过所制度)”

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 411 - 426, 26.06.2023

Sema Gökenç Gülez

https://doi.org/10.48120/oad.1286153

Cited By: 1

Öz

China adopted various strategies to control the Silk Road routes and the trading activities in the Western Region, that focused since Western Han Dynasty. Emperor Tai Zong implemented an active policy in the Western Region, particularly against the Göktürks, by establishing the Governor-General’s headquarters with Anxi as its center. Furthermore, four garrisons were established to facilitate penetration into the Western Region and centralize the management of commercial activities. The pass system which was implemented with scope of Western Region policy, granted permission for merchants and caravans engaged in trade along route. This study aims to examine China’s Western Region policy and analyze the significance of the pass system within the context of Silk Road trade in Tang Dynasty. The study explores Chinese historical sources and research conducted by Chinese scholars to investigate the Western Region during Han Wu Di's reign, the Tang Dynasty's strategy concerning the Western Region, the pass system established to regulate trade under the dynasty, and the impact of this system on trade activities. The findings reveal that the Tang Dynasty, through the pass system, exerted exclusive authority over Silk Road commerce, ensuring adherence to trade regulations and promoting secure trade practices, thereby fostering the development of Silk Road trade.

Anahtar Kelimeler

Tang Dynasty Silk Road Strategy, Guosuo Pass Permit System, Guosuo Certificate, Tang Dynasty Western Region Strategy.

Çin’in Tang Dönemi İpek Yolu Yönetim Stratejisinde Geçiş İzni Sistemi: “Guosuo Zhidu (过所制度)”

Öz

Çin, Batı Han Hanedanlığı döneminden itibaren yöneldiği Batı Bölgesi’nde İpek Yolu güzergâhlarını ve bu güzergâh üzerindeki ticari faaliyetleri kontrol altına almak amacıyla birtakım stratejiler oluşturmuştur. Tang döneminde imparator Gaozu’nun sınır bölgelerinde faaliyete başlamasının ardından tahta geçen İmparator Tai Zong Göktürklere karşı Batı Bölgesi’nde faal bir politika izlemiştir. İmparator Tai Zong’un Anxi Genel Valilik merkezi ve dört garnizonu kurması ile Batı Bölgesi’ne nüfuz etmeyi ve ticari faaliyetlerin yönetimini tek bir merkeze bağlamayı amaçlamıştır. Bu kapsamda İpek Yolu güzergâhlarında kurduğu geçiş izni sistemi; bu hat üzerinde ticaret yapan tüccar ve kervanların geçiş izninin olduğunu gösteren bir belgedir. Bu çalışmanın amacı Çin’in Batı Bölgesi politikasını irdeleyerek, bu politika kapsamında İpek Yolu güzergâhı üzerinde hanedanlığın uyguladığı geçiş izni sistemini ve bu sistemin İpek Yolu ticareti açısından anlamını incelemektir. Bu amaçla çalışmada; Çin tarihi kaynakları ve Çinli araştırmacıların çalışmaları çerçevesinde, İmparator Han Wu Di dönemindeki Batı Bölgesi ele alınarak, Tang Hanedanlığı Batı Bölgesi stratejisi, hanedanlığın ticaret yönetmeliği kapsamında güzergâh üzerinde kurduğu geçiş izni sistemi ve bu sisteminin ticaret faaliyetlerine olan etkileri incelenmiştir. Tang dönemi geçiş izni sistemi ile İpek Yolu güzergâhındaki ticari faaliyetlerin hanedanlığın ticaret yönetmeliğine göre yürütüldüğü, aynı zamanda bu sistemin ticari faaliyetlerin güvenli bir platform üzerinde gerçeklemesini sağlayarak, İpek Yolu ticaretinin gelişmesine katkı sağladığı sonucu çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tang Dönemi İpek Yolu Stratejisi, Guosuo Geçiş İzni Sistemi, Guosuo Belgesi, Tang Hanedanlığı Batı Bölgesi.

Kaynakça

• Ahmet Taşağıl, Gök-Türkler 1-2-3, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 2018.
• Ban Gu,Han Shu, Zhonghua Shuju, Juan 96 Xiyu Zhuan, Beijing, 1962.
• Chen Yinke, Tang Dai Zhengzhi Shi Shulun Gao, Beijing: Shangwu Yinshu Guan, 2017.
• Deng Guangming, Zhongguo Lishi Da Cidian, Shanghai Cishu Chubanshe, Shanghai, 1984.
• Guang Chi Qian Long, Da Tang Liu Dian, Neitian Zhi Xiong, Bu Ding, Guang Chi Xueyuan Shiye Bu Kanxing, 1973.
• Guo Pingliang, “Tang Chao Wang Feng Xian Bei Zhuo An Shu Kao Shi Tang Dai Xiyu Lulu Jiaotong Yunshu Chu Tan”, Zhongguo Shi Yanjiu , 1986, Sayı: 1, s. 136-145.
• İsenbike Togan, Türk-Çin İlişkilerinde Ticaretin Rolü, Türkiye’de Çin’i Düşünmek: Ekonomik, Siyasi ve Kültürel İlişkilere Yeni Yaklaşımlar, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, İstanbul, 2013.
• Kürşat Yıldırım, “İlk Çin Yıllıklarında Geçen Doğu Türkistan Tarihine Dair Bazı Hususi Terimler I”, Avrasya Terim Dergisi, 2(2): 20- 25, İstanbul, 2014.
• Kürşat Yıldırım, Çin Kaynaklarına Göre Hunlar ve Gök-türkler Döneminde Türkistan’ın Tarihi Coğrafyası, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2015.
• Li Mingwei, Sichou Zhilu Maoyi Shi, Gansu Renmin Chubanshe, Gansu,1997.
• Li Yehong, “Tang Chao Sichou Zhilu Maoyi Guanli Falü Zhidu Tanxi Yi Guosuo Weilie”, Wuhan Ligong Daxue Xuebao, 22.cilt Sayı:5,Wuhan, 2019, 135-136.
• Lin Kouqun, Tangdai Tubo Shi Yanjiu, Lianjing Chubanshe, 2011.
• Liu Xu, Jiu Tang Shu, Zhonghua Shuju, Beijing, 1975.
• Mallory, J. P., Mair, Victor H., The Tarim Mummies: Ancient China and the Mystery of the Earliest Peoples from the West, London: Thames & Hudson, 2000.
• Muaddere N. Özerdim, “Çin Kaynaklarına Göre Çin Türkistan’ın Şehirleri”, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, C. IX, Nu: 1-2, Ankara, 1951.
• Ouyang Xiu, Xin Tang Shu, Zhonghua Shuju, Beijing, 1975.
• Rong Xinjiang, Zhonggu Zhongguo yu Sute Wenming, Sanlian Shudian, Beijing, 2014.
• Rong Xinjiang, Zhonggu Zhongguo yu Wailai de Wenming , Sanlian Shudian, Beijing, 2014.
• Sema Gökenç Gülez, X.Cilt Türk Dünyası Tarihi, İpek Yolu’nun Öncüsü Zhang Qian’in Batı Bölgesi Seyahati ve Hun Çin İlişkisine Etkileri, Ankara, 2022.
• Sima Qian, Shiji, Zhonghua Shuju, Beijing, 1959.
• Tang Bie Qin Zou Kang Yunhan wenshu, M. Tagh, Bian Hao: Or.8212/1557.
• Tang Zhangru, Tulufan Chutu Wenshu, Wenwu Chubanshe, Xinjiang, 1992-1996.
• Wolfram Eberhard, Çin Tarihi, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 1995.
• Wu Fangsi, Sitanyin Di Sanci Zhongya Kaogu Suo Huo Hanwen Wenshu, Juan 2, Shanghai Cishu Chubanshe, Shanghai, 2005.
• Wu Yugui, Tujue Kehan Guo Yu Sui-Tang Guanxi Shi Yanjiu, Shangwu Yinshuguan, Shanghai, 2017.
• Xiang Da, Tang Dai Chang-an yu Xiyu Wenming, Xuelin Chubanshe, Shanghai, 2017.
• Xu Xuya, Tang Dai Sichouzhilu Yu Zhongya Shidi Congkao – Yi Tang Dai Wenxian Wei Yanjiu Zhongxin, Shangwu Yinshu, Beijing, 2015.
• Yu Taishan, Xiyu Tongshi , Zhongzhou Guji Chubanshe, Zhengzhou, 2003.