The Religious Structure in Dorylaion (Eskişehir) and Nacolea (Seyitgazi) in the Second and Third Century AD (Roman Era)

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 505 - 534, 21.09.2021

Erkan İznik

https://doi.org/10.33469/oannes.977189

Öz

This article focuses on the religious structure in the settlements of Dorylaion (Eskişehir) and Nacolea (Seyitgazi) in Phrygia during the Roman imperial period. Inscriptions, written in Greek, and coins are dated to the II and III. centuries AD. However, it is not easy to define the geographical boundaries of the study. So, they are assumed as a certain region within the boundaries of Eskişehir according to the distribution of epigraphic material. These centres were able to preserve their social and cultural structures because of the geography and did not change the relations of production for a long time. Coins and the inscriptions showed that the Romans tried not to disrupt the social structure in order to ensure security and regional stability. At the same time the Romans tried to integrate the people into the empire by giving a new identity with their foundation myths. The rooted and rich religious structure of the region played an important role in this process of existence and integration and has shown its effect in all areas of social life in the centre’s where a complex religious organization is not seen and in the settlements around them. Briefly, the aim of this article is to try to express the religious structure around Dorylaion and Nacolea. Then, it aims to evaluate the uncomplicated political, social and economic reflections of this structure on the communities.

Anahtar Kelimeler

Rome, Anatolia, Phrygia, Dorylaion (Eskişehir), Nacolea (Seyitgazi), Religion, Society

MS II ve III. Yüzyıllarda (Roma Döneminde) Dorylaion (Eskişehir) ve Nacolea’daki (Seyitgazi) Dinsel Yapı

Öz

Bu çalışma, Roma İmparatorluk Döneminde (MS II. ve III. yüzyıllarda) Phrygia bölgesi merkezlerinden Dorylaion (Eskişehir) ve Nacolea (Seyitgazi) yerleşimlerindeki, dinsel yapı üzerine odaklanmaktadır. Hemen hemen tamamı II. ve III. yüzyıllara tarihlenen ve Grekçe yazılmış yazıtlarla birlikte bölge sikkeleri bu bağlamda yazının zamansal sınırlamasını oluşturmaktadır. Yazının zamansal sınırlaması kolaylıkla yapılabilse de mekânsal sınırların çizilmesi kolay değildir. Bu nedenle mekânsal sınırlar epigrafik malzemenin dağılımına göre, Eskişehir ili sınırları içerisinde kalan belirli bir bölge şeklinde kabul edilmiştir. Söz konusu merkezler, eskiçağ Anadolu’sunda kıyı bölgelerine göre daha kapalı kaldıklarından, üretim ilişkilerini köklü bir değişikliğe uğratmadıklarından ve yaşadıkları coğrafyanın etkisinden dolayı, toplumsal ve kültürel yapılarını uzun süre muhafaza edebilmişlerdir. Doğrudan bölge insanının dünyayı algılama ve gündelik yaşamlarına yönelik bilgiler sunan yazıtlarla birlikte sikkelerden anlaşıldığı kadarıyla Romalı yöneticiler güvenliği sağlama ve bölgesel istikrar adına bu toplumsal yapıyı bozmamaya ve kuruluş mitoslarıyla bölge insanına yeni bir kimlik kazandırarak onları imparatorluğa entegre etmeye çalışmışlardır. Bu var oluş ve entegrasyon sürecinde bölgenin köklü ve zengin dinsel yapısı önemli bir rol oynamış ve kompleks bir dinsel örgütlenmenin görülmediği merkezlerde ve çevrelerindeki yerleşimlerde din, toplumsal yaşamın her alanında etkisini göstermiştir. Bu çalışmanın amacı Dorylaion ile Nacolea ve bu yerleşimlerin çevrelerindeki dinsel yapıyı ortaya koymaya çalışmak ve ardından, bu yapının bölge toplulukları üzerindeki karmaşık olmayan politik, toplumsal ve ekonomik yansımalarını değerlendirmeyi hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

Roma, Anadolu, Phrygia, Dorylaion (Eskişehir), Nacolea (Seyitgazi), Din, Toplum

Kaynakça

• AULOCK, H. Von, 1980. Münzen und Städte Phrygiens Teil I, Istanbuler Mitteilungen Beiheft 25, Tübingen.
• AULOCK, H. Von, 1987. Münzen und Städte Phrygiens Teil II, Istanbuler Mitteilungen Beiheft 27, Tübingen.
• CIL: RITSCHL, F., 1932. Corpus Inscriptionum Latinarum, Berlin.
• DREW-BEAR, T., 1976. “Local Cults in Graeco-Roman Phrygia”, Greek-Roman-Byzantine Studies, XVII, ss. 247-272.
• DREW-BEAR, T., 1978. Nouvelles inscriptions de Phrygie, Terra Publishing Co., Zutphen.
• DREW-BEAR, T. - THOMAS, C. M. - YILDIZTURAN, M., 1999. Phrygian Votive Steles, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• ERAYDIN, N., 2002. Phrygia Bölgesindeki Zeus Epitetleri, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• ERZEN, A., 1953. “Ay Tanrısı Men’in Adı ve Menşei Hakkında”, Belleten, C. XVII, S. 65, Ankara, ss. 1-14.
• FREI, P., 1981. “Epigraphisch - Topographische Forschungen im Raum von Eskişehir”, Türk Arkeoloji Dergisi, XXV-2, ss. 71-85.
• FREI, P., 1983. “Epigraphisch - Topographische Forschungen im Raum von Eskişehir”, Araştırma Sonuçları Toplantısı, I, ss. 53-62.
• FREI, P., 1988. “Phrygische Toponyme”, Epigraphica Anatolica, 11, ss. 9-34.
• FREI, P., 1990a. “Unterschungen zu den Orstnamen Phrygiens”, X. Türk Tarih Kurumu Kongresi, Ankara 1986, Ankara, ss. 185-195.
• FREI, P., 1990b. “Epigraphisch-Topographische Forschungen in Eskişehir und Umgebung (1987-1988)”, Araştırma Sonuçları Toplantısı, VII, Ankara, ss. 191-201.
• FREI, P., 1992. “Die epichorischen Namen in griechisch-römischen Inschriftenbestand der Region von Eskişehir”, Hittite and other Anatolian and Near Eastern Studies in Honour of Sedat Alp, Anadolu Medeniyetlerini Araştırma ve Tanıtma Vakfı Yayınları, Ankara, ss. 181-192.
• FREI, P., 1994. “Epigraphisch-Topographische Forschungen in Eskişehir 1992”, Araştırma Sonuçları Toplantısı, XI, Ankara, ss. 123-128.
• FREI-KORSUNSKY, S., 1986. “Meilensteine aus der Gegend von Eskişehir”, Epigraphica Anatolica, 8, ss. 91-100.
• FRENCH, D., 1981. Roman Roads and Milestones of Asia Minor: Fasc 1: The Pilgrim’s Road, British Archaeological Reports, Oxford.
• HASPELS, C. H. E., 1971, The Highlands of Phrygia: Sites and Monuments, I-II, Princeton University Press, Princeton.
• HEAD, B. V., 1901. A Catalogue of the Greek Coins in the British Museum: Catalogue: Greek Coins of Phrygia, vol. 25, London.
• MACPHERSON, I. W., 1954. “Inscriptions From Eskişehir and District”, Annual of the British School at Athens, No: XLIX, Athens, ss, 11-16.
• MAGIE, D., 1951, Roman Rule in Asia Minor, I-II, Princeton University Press, Princeton.
• MAMA V: COX, C. W. M. - CAMERON, A., 1937. Monumenta Asiae Minoris Antiqua, vol. V, Manchester University Press, Manchester.
• MAMA IX: LEVICK, B. - MITCHELL, S., 1988. Monumenta Asiae Minoris Antiqua, vol. IX, Alan Sutton Publishing, London.
• MITCHELL, S., 1993. Anatolia: Land, Men and Gods in Asia Minor, II, Clarendon Press, Oxford.
• MORDTMANN, A. D., 1925. Anatolien Skizzen und Reisebriefe aus Kleinasien (1850-1859), Orientbuchhandlung H. Lafaire, Hannover.
• RAMSAY, M. W., 1882, “Incsriptions from Nacoleia”, Journal of Hellenic Studies III, no:1, ss. 119-127.
• RAMSAY, M. W., 1960, Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası, çev. M. Pektaş, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
• RICL, M., 2017. “Cults of Phrygia Epiktetos in the Roman Imperial Period”, Epigraphica Anatolica, 50, ss. 133-148.
• ŞAHİN, N., 2001. Zeus’un Anadolu Epitetleri, AKMED Yay., İstanbul.
• TARAKAN, E., 2019. Dorylaion, Midaion ve Nakolea Sikkeleri, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
• TABBERNEE, W., 1997, Montanist Inscriptions and Testimonia: Epigraphic Sources Illustrating the History of Montanism, Mercer University Press, Georgia.
• WAELKENS, M., 1986. Die Kleinasiatischen Türsteine, Hubert & Co. Mainz am Rhein.
• Filolojik Eserler Eusebius, Historia Ecclesiastica, ed. E. Schwartz, Leipzig, 1909.
• Ptolemaios, Claudii Ptolemai Geographi, tr. C. F. A. Nobbe, Hildesheim, 1988.
• Stephanus Byzantinus, Etnicorum quae supersunt, ed. A. Meineke, Berlin, 1840.
• Strabon, Coğrafya: Anadolu, (çev. A. Pekman), İstanbul, 1987.