Fındık İşletmelerinin Üretim ve Pazarlama Sorunlarının Analizi: Samsun İli Örneği

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 1, 21 - 34, 29.03.2017

Derya Öztürk Yeliz Kaşko Arıcı

Öz

Bu çalışmada, Samsun ilinde fındık üretimi yapan işletmelerin üretim ve pazarlama aşamasında karşılaştığı sorunların

belirlenmesi, karşılaştırılması ve bu sorunlara çözüm önerilerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Samsun ilinde

fındık üretiminin en yoğun yapıldığı Çarşamba ve Terme ilçelerinin ova kesimindeki fındık işletmelerinden tabakalı

tesadüfi örnekleme yöntemi ile belirlenen toplam 190 adet işletme sahibiyle yüz yüze anket çalışması yapılmıştır.

Çarşamba ovasında 96 ve Terme ovasında ise 94 fındık işletmesi arazi büyüklüklerine göre gruplandırılmış ve işletmeler

her gruptan tabaka büyüklüklerine orantılı olacak şekilde seçilmiştir. Elde edilen veriler durum tespiti amacıyla hem

sayısal olarak ortaya konulmuş hem de istatistiksel analizler ile gruplar ve ovalar arasındaki farklılıklar bakımından

karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgular, fındık üretiminde karşılaşılan en büyük

sorunun her iki ovada da üretimde kullanılan girdilerin pahalı olduğunu göstermiştir. Bunu her iki ovada da sırasıyla ürün

fiyatının düşüklüğü ve piyasaların belirsiz oluşu izlemiştir. Pazarlama aşamasında ise serbest piyasada ürün fiyatının

düşüklüğü her iki ovada da en önemli sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca üreticilerin birlikte hareket etmemesi

yine her iki ovadaki işletmeler için de pazarlama esnasında karşılaşılan ikinci sorun olarak saptanmıştır. İncelenen her

iki ovadaki işletmelerde de işletmecilerin büyük çoğunluğunun taban arazilerde fındık üreticiliğinin yasal olmadığını

bildikleri halde kurulu fındık bahçelerini sökmeyi düşünmediği tespit edilmiştir. Bununla beraber iki ovadaki işletmecilerin

büyük çoğunluğunun da fındığa alternatif üretimi düşünmediği ortaya çıkartılmıştır. Çoğunlukla ovalar arasındaki farklılık

istatistik olarak önemli bulunurken, işletme büyüklüklüleri genel olarak değişimde etkili olmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Üretim, Pazarlama, Fındık üretimi, ki-kare testi

Analysis of Production and Marketing Problems of Hazelnut Producers: A Case of Samsun Province

Öz

The purpose of this study was to find out the problems experienced by businesses producing hazelnut in Samsun in the

production and marketing stages, to compare these problems and to develop solutions for these problems. To this end,

face to face questionnaires were conducted with the owners of 190 businesses determined through stratified random

sampling method from hazelnut businesses on the lowlands of Çarşamba and Terme towns of Samsun, where the

production of hazelnut is the densest in Samsun. 96 hazelnut businesses in Çarşamba plain and 94 hazelnut businesses

in Terme plain were grouped in terms of the land size and the businesses were chosen in proportion with the size of

stratification from each group. The data were both presented numerically to determine the state and also the differences

between groups and plains were compared and assessed through statistical analyses. The results of the study show that

the biggest problem in hazelnut production is the cost of input used in production in both plains. This problem was

followed with the low price of the product in both plains and the ambiguity of the markets, respectively. In the marketing

stage, the most important problem is the low price of the product in free market in both plains. In addition, the second

problem for businesses in both plains during marketing was the fact that producers did not act together. In businesses in

both of the plains, it was found that a great majority of the businesses did not consider uprooting their hazelnut gardens

although they knew that growing hazelnut was not legal in bottom lands. In addition, it was found that a great majority of

the businesses in both plains did not consider any production alternative to hazelnut. The difference between plains was

found to be statistically significant for the most part and the sizes of the businesses were not found to be effective in the

change in general.

Anahtar Kelimeler

Production, Marketing, Growing hazelnut, Chi-Square test

Kaynakça

• Demiryürek, K. (2001). Tarımsal Enformasyon ve Bilgi Sistemleri Üzerine Bir Araştırma: Kavram, Teori ve
• Metot Rehberi. Türkiye Ziraat Odaları Birliği, Yayın No:218, 62+vi s, Ankara.
• Hacıibrahimoğlu, A. (1992). Fındığın Ekonomik Analizi, K.T.Ü. S.B.E., (Yayınlanmamış) Doktora Tezi,
• Karakuş, G. (2006). Türkiye Fındık İhracat Arz Fonksiyonu ve 1980–2004 Dönemi İçin Bir Uygulama, Yüksek
• Kılıç, O. (1997). Samsun İli Çarşamba ve Terme İlçelerinin Ova Köylerinde Fındık Üretimine Yer Veren Tarım
• İşletmelerinin Ekonomik Analizi ve Fındığa Alternatif Üretim Planlarının Araştırılması. Ankara Üniversitesi Fen
• Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı Doktora Tezi, 170 s., Ankara.