Altun Işık ve Kızılelma Kitaplarındaki Masalların Çocuk Edebiyatı Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 2, 327 - 338, 27.07.2018

Keziban Tekşan , Burak Çelenk

Öz

 Gönderilen makalelerde en az 500 kelime  Türkçe yazılarda İngilizce, İngilizce yazılarda ise Türkçe özet (Abstract), en fazla beş anahtar kelime (hem İngilizce hem Türkçeleri) olmalıdır. Bir toplantıda tebliğ edilmiş ancak yayımlanmamış olan bildirilerde toplantının adı, tarihi ve yeri belirtilmelidir.

                                                                                              Öz

 

Çocuk edebiyatı kitapları
çocuğun kendini, milletini, milli ve evrensel değerleri tanıması bakımından
büyük bir öneme sahiptir. Bu kitaplar, her şeyden evvel bir dil ürünüdür ve
dilin kullanım özelliklerini yansıtır. Bir dil ürünü olması çocuk edebiyatı
eserleri oluşturulurken birtakım özelliklere dikkat edilmesini ve bu ürünlerin
çocuğa göre yapılandırılmasını gerekli kılmaktadır. Çünkü çocuk edebiyatında
ortaya çıkan eserler okurunu metne ortak edebildiği ölçüde başarılı
sayılmıştır. Çocuğun metne ortak olabilmesi için metnin iç yapı özelliklerinin
çocuğa ve onun gelişimine uygun olması gerekir. Dil ve anlatım, kahramanlar,
konu, tema, plan metinlerin iç yapılarını oluşturan temel öğelerdir. Çocuk
kitaplarının bu temel ögelere uygun olması büyük önem taşır. Çocukların karşılaştığı
ilk edebi türlerden biri olan masalların, çocukların dünyalarına yakın bir
dünyanın kapılarını araladığı için çocuk edebiyatında özel bir yeri vardır.
Fikirleri ve eserleriyle çocuk edebiyatına yol gösteren Gökalp, çocukları
eğitmek gayesiyle masallara yönelmiş, milli ve ahlaki değerlerle bütünleşen ve
çocuğa göre hazırlanmış eserler ortaya koymuştur. Bu çalışmada Ziya Gökalp’in
Altun Işık ve Kızılelma adlı kitaplarında yer alan masallar, çocuk edebiyatı
eserlerinde bulunması gereken iç yapı özellikleri bakımından incelenmiş ve bu
masallardan Ülker ile Aydın, Küçük Şehzâde, Alageyik, Keloğlan, Tenbel Ahmet, Kuğular, Nar Tânesi, Keşiş Ne Gördün? ve Küçük
Hemşire masallarının çocuk kitaplarında bulunması gereken iç yapı özelliklerini
taşıdığı,
Kızılelma, Polvan Veli,  Kurt ile Ayı, Pekmezci Anne, Yılan Bey ile Peltan Bey, Kolsuz Hanım, Deli Dumrul ve Arslan Basat
masallarının ise çocuk kitaplarında bulunması gereken iç yapı özelliklerini
taşımadığı tespit edilmiştir.

 

Anahtar Kelimeler

Ziya Gökalp, iç yapı, tema

Kaynakça

• Kaynakça Altın, H. (2010). Ziya Gökalp’in Eğitim Tarihimiz Açısından Önemi. History, 2, 2.
• Argunşah, H. (2010). ”Milli Kimlik Oluşturmada Edebiyatın Rolü ve Ziya Gökalp”, (hz.Günay,Ü. Çelik,C.) Türk Kimliğinin Yeniden İnşası Bağlamında Ziya Gökalp. İstanbul: Kesit Yayınları.
• Ateş, M. (2005). Ziya Gökalp ve Çocuk Edebiyatı. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (14), 95-114.
• Atnur, G. (2011). Ziya Gökalp ve Abdullah Tukay’ın Folklorla ilgili Çalışmaları. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, (32).29-40.
• Bars, M. E. (2017). İdeololok Halk Bilimi Kuramına Göre Ziya Gökalp’in Masalları. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7/14,183-200.
• Cansız, S. Ç. (2014). Ziya Gökalp’in Düşünce Sistemi Ve Folklora Bakışı. Millî Folklor, Sayı (103),59-68
• Çılgın, A. S. (2002). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Morpa Yayınları.
• Enginün, İ. (1991). Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları. İstanbul: Dergah Yayınları.
• Filizok, Rıza (2005), Edebiyatımızın Zirvesindekiler Ziya Gökalp, Ankara: Akçağ Yayınevi.
• Güleryüz, H (2013), Yaratıcı Çocuk Edebiyatı. Ankara:Edge Akademi.
• Günay, Ü. ve Çelik, C. (2010). Ziya Gökalp. İstanbul: Kesit Yayınevi.
• Gürel, Z., Temizyürek, F. ve Şahbaz, N.K. (2007). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Öncü Kitap.
• Gökalp, Z. (1989). Ziya Gökalp Külliyatı-1 Şiirler ve Halk Masalları (Haz. Fevziye Abdullah Tansel). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kıbrıs, İ. (2006). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Tekağaç Eylül Yayınları.
• Mert, E. L. (2012). İlköğretim 6., 7. ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan öykülerin çocuk yazınının temel ilkeleri bağlamında incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 73-93.
• Nas, R. (2014). Örneklerle Çocuk Edebiyatı. Bursa: Ezgi Kitabevi Yayınları.
• Oğuzkan, F. (2013). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Anı Yayıncılık
• Oğuz, M. Ö. (2006). Araştırmaların Tarihi, Türk Halk Edebiyatı El Kitabı (Ed. M. Öcal Oğuz). Ankara: Grafiker Yayıncılık.
• Ortaç, Y. Z. (1960). Portreler. İstanbul: Akbaba Yayınları.
• Sever, M. (2007). Ziya Gökalp’in Masallarında Tipler. Millî Folklor, 19, Sayı 74, 29-33.
• Sever, S. (2015). Çocuk ve Edebiyat. İzmir: Tudem Yayıncılık.
• Sever, S. (2015). Çocuk Edebiyatı ve Okuma Kültürü. İzmir: Tudem Yayıncılık.
• Şirin, M. R. (2000). Çocuk Edebiyatı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Şirin, M. R. (2007). Çocuk Edebiyatına Eleştirel Bir Bakış. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Şimşek, T.(2016). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Tansel, F. A. (1989). Ziya Gökalp Külliyatı I Şiirler ve Halk Masalları. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Tekşan, K. (2016).Çocuk Okurların Gözünden Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın Şiirleri. Kuram ve Uygulama Bağlamında Türkçe Öğretimi(Ed.Selehattin Dilidüzgün). Ankara: Anı Yayını.
• Turan, L ve Gücüyeten, B. (2005). “Çocuklar İçin Yazılan Her Manzumeye Şiir Denir Mi?”. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 6, Sayı 2, 189-205. Yalçın, A. ve Aytaş, G. (2002). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Yurttaş, H. (1997). Çocuk ve Kitap. Anadili Eğitimi ve Çocuk Kitapları Sempozyumu, 56-64.