Bir Politik Yozlaşma Türü Olarak Rüşvet

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 3, 877 - 892, 25.11.2021

Ömer Aytaç , Mevlüt Yılmaz

https://doi.org/10.48146/odusobiad.944345

Öz

Bu makalede, bir politik yozlaşma türü olarak rüşvet olgusu tartışılmakta, rüşvetin politik sistem, bürokrasi, gelişme, modernleşme ve değişim süreciyle olan ilişkisi üzerinde durulmaktadır. Rüşvetin, politik istikrarsızlık ve politik karar alma sürecinde yaşanan sorunların bir türevi olarak bürokraside kendini gösteren patolojik bir sorun olduğu hususuna değinilmektedir. Her ne kadar rüşvet eylemi içinde olmanın bireysel ahlak ve toplumsal kültürle ilişkisi olmakla birlikte, bürokratik iş yapma biçimi, mevzuat, örgütsel kültür, politik süreç ve ülkenin içinde bulunduğu radikal değişim/gelişim süreçlerine bağlı olarak yaşanan istikrarsızlık ikliminden büyük ölçüde beslendiği ifade edilmektedir. Bu çalışmada, rüşvet, politik karar alma sürecinde yaşanan bir sorun olarak görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Rüşvet, Yolsuzluk, Politik Yozlaşma, Siyasal Sistem, Bürokrasi

Bribery as a Type of Political Corruption

Öz

This article, the phenomenon of bribery as a type of political corruption is discussed and its relation with the political system, bureaucracy, development, modernization and change process is emphasized. It is mentioned that bribery is a pathological problem that manifests itself in bureaucracy as a derivative of political instability and problems in the political decision-making process. Although being in bribery is related to individual morality and social culture, it is stated that it is largely fed by the instability climate experienced due to the bureaucratic way of doing business, legislation, organizational culture, political process and radical change/development processes in the country. In this study, bribery is seen as a problem in the political decision-making process.

Anahtar Kelimeler

Bribery, Corruption, Political Corruption, Political System, Bureaucracy

Kaynakça

• Abbink K. ve Heike H.-S. (2006). Neutral versus loaded instructions in a bribery experiment. Experimental Economics. 9 (2), 103–121.
• Aktan, C. C. (2015). Political Corruption: An Introductory Study on Terminology and Typology. İnternational Journal Of Social Sciences and Humanity Studies 7 (1), 47-66.
• Aktan, C.C. (1992). Politik Yozlaşma ve Kleptokrasi 1980-1990 Türkiye Deneyimi. İstanbul: Afa Yay.
• Aktan, C.C. (1994). Temiz Toplum ve Temiz Siyaset. İzmir: T Yay.
• Alkan, T. (1993). Siyasal Ahlâk ve Siyasal Ahlâksızlık, Ankara: Bilgi Yay.
• Alkin, E. (1990). Yolsuzluk Teorisi. Türk Henkel Dergisi. 5 (69).
• Aykaç, A. (2006). Türkiye’nin Yolsuzluk Sicili. Radikal Gazetesi, 11.07.2006
• Aytaç, Ö.(2010a). Kayırmacı İlişkilerin Sosyolojik Temeli. Yönetim ve Örgüt Açısından Kayırmacılık. Ed. Ramazan Erdem. İstanbul: Beta Yay.
• Aytaç, Ö. (2010b). Bürokratik Kayırmacılık: Enformel Bağlayıcılıkların Yönetim İlişkilerine Etkisi. Yönetim ve Örgüt Açısından Kayırmacılık, Ed. Ramazan Erdem, İstanbul: Beta Yay.
• Berkman, Ü. (1983). Azgelişmiş Ülkelerde Kamu Yönetiminde Yolsuzluk ve Rüşvet. Ankara: TODAİE Yay.
• Berkman, Ü.(1992). Bureaucracy and bribery a conceptual framework. International Journal of Public Administration, 15 (6), 1345-1368.
• Berksoy, T. ve Yıldırım N.E. (2017). Yolsuzluk Kavramına Genel Bir Bakış: Problemler ve Çözüm Önerileri. Journal of Awareness, 2 (1) 1-18.
• Büyüklü, Ş.(1976). Kamu Yönetim Sistemimizde Çözülme Eğilimleri. Amme İdaresi Dergisi, 9 (3).
• Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi, Cilt 19.
• Chen Y.- Jiang S.-Villeval M.C. (2016). The tragedy of corruption. Social Science Electronic Publishing. http://EconPapers.repec.org/RePEc:iza:izadps:dp10175
• Çoban, O.(1999). Bir Siyasal Yozlaşma Türü Olarak Rüşvet ve Ekonomik Etkileri. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 13 (1) 173-195.
• Dimant, E. ve Schulte, T. (2016). The Nature of Corruption: An Interdisciplinary Perspective. German Law Journal. 17(1) 53 – 72.
• El-Attas, S. H. (1988). Toplumların Çöküşünde Rüşvet, (Çev. C.Cerit) İstanbul: Pınar Yay.
• Ergun, T.(1978). Yönetimde Yozlaşma Olgusu Üzerine. Amme İdaresi Dergisi, 1l (1)24-30.
• Eryılmaz, B. (1994). Kamu Yönetimi. İzmir: Üniversite Yay.
• Gneezy U.-Saccardo S. -van Veldhuizen R. (2016). Bribery: Greed versus reciprocity. Social Science Electronic Publishing. Available from: http://hdl.handle.net/10419/130838
• Gürsoy, Ş. (2001). Bir Yolsuzluk Türünün Sosyo-Kültürel Çözümlenmesi, Rüşvet. Dini Araştırmalar. 3 (9), 63-76.
• Hofstede, G. vd. (2004), “Culture’s role in entrepreneurship: self employment out of dissatisfaction” (in) Innovation, entrepeneurship and culture: the interaction between technology, progress and economic growt, edited by E. Terrence, J. Ulijn. Edward Elgar Pub. pp.162-203.
• Huntington, S.P. (1989), “Modernization and Corruption” (in) Political Corruption-A Handbook, Edit by A. J.Heidenheimer-M. Johnston and V. T.Levine, New Brunswick: Transaction Pulishers.
• Huntington, S.P. (2007). Modernization and Corruption. (in) Political Corruption: concepts and contexts I edit by A.J. Heidenheimer and J. Klaveren M. Johnston, New Brunswick (USA) and London: Transaction Publishers, pp. 253-263.
• Ivlevs, A. & Hinks, T. (2014). Global economic crisis and corruption, Public Choice, 162 (3-4) 425-445.
• Kılıç, A. Ş. (2019). Uluslararası Boyutuyla Rüşvet Suçu. İstanbul: Adalet Yay.
• Lan T.- Hong Y. (2017). Norm, gender, and bribe-giving: Insights from a behavioral game. PLOS ONE, Public Library of Science. 12 (12) 1-21.
• Lechte, J. (2006). Elli Çağdaş Düşünür. Yapısalcılıktan Postmoderniteye. (Çev. B.Yıldırım) İstanbul: Açılım kitap.
• Mumcu, A. (1985). Osmanlı Devletinde Rüşvet, İstanbul: İnkılap Kitapevi.
• Nye, J.,J. (1989). Corruption and Political Development: A Cost-Benefit Analysis. (in) Politic Corruption: Concepts & Contexts, Edit by A.J. Heidenheimer-M.Michael, New Brunswick: Transaction Publishers.
• Önder, A. (1994). Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler. İstanbul: Filiz Kitabevi (4.basım).
• Pean, P. (1990). Rüşvet ve Azgelişmişlik (Türkçe Bölümünü Haz. İlhami Soysal) İstanbul: Altın Kitaplar.
• Philp, M. (2007). Conceptualizing Political Corruption. (in) Political Corruption: concepts and contexts I Edit by A. J. Heidenheimer-J. Van Klaveren-M. Johnston, New Brunswick (U.S.A.) and London (UK): Transaction Puhlishers, pp. 41-58.
• Rajafatnam, S. (1970). Bureaucracy versus Kleptocracy. (in) Political Corruption: Readings In Comparative Analysis, Edit by A. J. Heidenheimer. New York: Routledge.
• Rubinstein, W. D. ve Maravic, P.(2010). Max Weber, Bureaucracy, and Corruption. (in) The Good Cause. Edited by Gjalt de Graaf, Patrick von Maravić and Pieter Wagenaar, Verlag Barbara Budrich, pp. 21-35.
• Sanyal, R. (2005). Determinants of Bribery in International Business: The Cultural and Economic Factor. Journal of Business Ethics. 59, 139-145.
• Sökmen, U. (2011). Devlet Memuruna Hediye Rüşvet (mi)dir? Maliye Dergisi, 161, 231-258.
• Şaylan, G. (1975). Toplumsal Değişme, Yönetsel Bozulma ve Yolsuzluk. Amme İdaresi Dergisi, 8 (4), Aralık.
• Tekeli, İ. ve Gencay Ş. (1974). Rüşvet Kuramı. Amme İdaresi Dergisi, 7 (3), Eylül.
• Vranka, M.A. ve Bahnik, S. (2018). Predictors of Bribe-Taking: The Role of Bribe Size and Personality. Frontiers in Psychology. 2018 ;9:1511. DOI: 10.3389/fpsyg.2018.01511.
• Weisel O. ve Shalvi S. (2015). The collaborative roots of corruption. Proceedings of the National Academy of Sciences. Aug 2015, 112 (34) 10651-10656; DOI: 10.1073/pnas.1423035112.