A Preface Opposed to Abdülhamit II: Abdullah Cevdet's "İki Emel" Named Work (Examination-Text)

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 1, 357 - 374, 29.03.2022

Adem Gürbüz

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1056689

Öz

Abdullah Cevdet, one of the leading names of the Young Turks, with the newspapers and magazines he published, the books he wrote and various articles. He is an artist who took an opposing attitude to the Abdülhamit II administration. In his writings, the author saw every path leading to the goal as permissible for him; II. In order to remove Abdulhamid II from the sultanate, he even preferred to accuse him of infidelity and thus to use the Muslim subjects for his own interests. Again, the author in his works evaluates the Abdülhamit II Era as a period of oppression, when freedoms were restricted and the people were deliberately left ignorant, and invites intellectuals to take responsibility at this point.
The work named “İki Emel” is the preface that Abdullah Cevdet wrote while translating Schiller's drama Guillaume Tell (Giyom Tell) in 1895. Since the work has an anti-oppressive content, it attracted great interest from the opposition groups, and therefore it was published as a stand-alone book in 1898. In this study, the work called “İki Emel” will be introduced, information will be given about the identity and content of the work, then the work will be translated into Latin letters and added to the article. Thus, through Abdullah Cevdet and his work "İki Emel"the way the Young Turks perceived the world, their feelings, , Abdülhamit II's perspectives etc. it will be transferred from the mouth of a Young Turk himself.

Anahtar Kelimeler

Young Turks, Abdullah Cevdet, İki Emel, II. Abdülhamid, Oppression.

II. Abdülhamit Karşıtı Bir Ön Söz: Abdullah Cevdet’in İki Emel Adlı Eseri (İnceleme-Metin)

Öz

Jön Türklerin önde gelen isimlerinden biri olan Abdullah Cevdet, çıkardığı gazete ve dergilerle, yazdığı kitaplar ve çeşitli yazılarla II. Abdülhamit yönetimine karşıt bir tutum takınmış bir sanatçıdır. Yazar, yazılarında hedefe giden her yolu kendisi için mübah olarak görmüş; II. Abdülhamit’i padişahlıktan indirebilmek için onu dinsizlikle suçlamayı ve bu yolla Müslüman tebaayı kendi çıkarları doğrultusunda kullanmayı bile tercih etmiştir. Yine yazar, eserlerinde II. Abdülhamit Dönemi’ni baskıcı, hürriyetlerin kısıtlandığı, halkın bilinçli bir şekilde cahil bırakıldığı bir dönem olarak değerlendirir ve bu noktada aydınları sorumluluk almaya davet eder.
“İki Emel” adlı eser, Abdullah Cevdet’in 1895 yılında Schiller’in Guillaume Tell (Giyom Tell) adlı dramasını tercüme ederken yazdığı önsözdür. Eser, istibdat karşıtı bir içeriğe sahip olduğu için muhalif zümrelerce büyük ilgi görmüş ve bu yüzden 1898 yılında müstakil bir kitap olarak yayımlanmıştır. Bu çalışmada “İki Emel” adlı eser tanıtılacak, eserin kimliği ve muhtevası hakkında bilgi verilecek, ardından eser Latin harflerine çevrilerek makaleye eklenecektir. Böylece Abdullah Cevdet ve onun eseri olan “İki Emel” üzerinden Jön Türklerin dünyayı algılayış şekilleri, hissiyatları, II. Abdülhamit’e bakış açıları vb. bizzat bir Jön Türk’ün ağzından aktarılmış olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Jön Türkler, Abdullah Cevdet, İki Emel, II. Abdülhamit, İstibdat.

Kaynakça

• Abdullah Cevdet (1898). Redd-ül-Merdud, Osmanlı, no, 12, 15 Mayıs 1898-26 Zilhicce 1315, s. 3.
• Abdullah Cevdet (1906). Kahriyât. Mısır: Matbaa-i İctihad.
• Abdullah Cevdet (1914). İki Emel. İstanbul: Matbaa-i İctihad.
• Hanioğlu, M, Şükrü (1981). Bir Siyasal Düşünür Olarak Doktor Abdullah Cevdet ve Dönemi. İstanbul: Üçdal Neşriyat.
• Hanioğlu, M. Şükrü (1988). Abdullah Cevdet, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, c. 1. İstanbul: TDV İslâm Araş. Merkezi, s. 90-93.
• https://hadislerleislam.diyanet.gov.tr/sayfa.php?CILT=3&SAYFA=359
• Kaya, Sevim Zehra (2021). Abdullah Cevdet’in Din Algısında Tezahür Eden Toplumsal Kaygı. FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, (17), s. 751-796.
• Tansu, Yunus Emre (2018). Osmanlı İmparatorluğu’nda Batıcı Düşünce Çerçevesinde Dr. Abdullah Cevdet ve İctihad Dergisi. Tarih ve Gelecek Dergisi, 4(1), s. 113-142.