Sosyal ve Vatandaşlık Yetkinliği Açısından Mehmet Akif Ersoy’un Eserleri: Türkçe Dersi için Metin Önerisi

Yıl 2022, Sayı: Özel Sayı (Yüreklerde Akif, Dillerde Hürriyet), 53 - 62, 14.06.2022

Mazhar Bal , Buse Gül Akdağ

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1108349

Öz

Bu araştırmanın amacı, Mehmet Akif Ersoy’un Asım, Süleymaniye Kürsüsünde, Fatih Kürsüsünde, Berlin Hatıraları adlı eserlerinin Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda (2019) yer alan sosyal ve vatandaşlık yetkinliği açısından incelenmesidir. Çalışma, nitel araştırma yöntemi ile desenlenmiştir. Veri toplama tekniği olarak doküman incelenmesinden yararlanılmıştır. Araştırmanın verileri betimsel analiz tekniği ile çözümlenmiştir. Mehmet Akif Ersoy’un Asım adlı eserine yönelik bulgulara bakıldığında sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinliğin kişisel yetkinlik yönüyle ön plana çıktığı sonucuna ulaşılmıştır. Süleymaniye Kürsüsünde adlı esere yönelik bulgular incelendiği zaman sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yetkinliğin kültürler arası beceriler yönüyle ön plana çıktığı görülmektedir. Fatih Kürsüsünde adlı esere yönelik bulgular incelendiğinde sosyal ve vatandaşlıkla alakalı yetkinliğin kişisel yetkinlik yönüyle ön plana çıktığı sonucuna ulaşılmıştır. Berlin Hatıraları adlı eserde ise sosyal ve vatandaşlıkla ilişkili toplumsal bilgi ile kültürlerarası yetkinlik yönüyle ön plana çıktığı belirlenmiştir. Araştırmanın bulgularından hareketle Asım adlı eserin Türkçe Dersi Öğretim Programında yer alan “Erdemler”; Süleymaniye Kürsüsünde adlı eserin ise “Milli Kültürümüz”; Fatih Kürsüsünde adlı eserin “Birey ve Toplum”; Berlin Hatıraları adlı eserin de “Kişisel Gelişim” başlığı altında yer alan tema ve konulara hizmet edebileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe dersi, Mehmet Akif Ersoy, Asım, Süleymaniye Kürsüsünde, Fatih Kürsüsünde, Berlin Hatıraları

The Literary Works of Mehmet Akif Ersoy in terms of Social and Citizenship Competence: Text Suggestion for Turkish Language Lesson

Öz

The purpose of this research is to examine Mehmet Akif Ersoy's works named Asım, Süleymaniye Kürsüsünde, Fatih Kürsüsünde, Berlin Hatıraları in terms of social and citizenship competence in the Turkish Language Curriculum (2019). The study was designed with the qualitative research method. Document analysis was used as a data collection technique. The data of the research were analyzed by descriptive analysis technique. Considering the findings on Mehmet Akif Ersoy's work called Asım, it was concluded that social and citizenship competence came to the fore in terms of personal competence. When the findings about the work named Süleymaniye Kürsüsünde are examined, it is seen that social and citizenship competence comes to the fore in terms of intercultural skills. When the findings for the work titled Fatih Kürsüsünde are examined, it has been concluded that social and citizenship-related competence comes to the forefront in terms of personal competence. In the work titled Berlin Hatıraları, it was determined that he came to the forefront in terms of social knowledge and intercultural competence related to social and citizenship. Based on the findings of the research, “Virtues” in the Turkish Language Curriculum of Asım; in the Süleymaniye Kürsüsünde, the work "Our National Culture"; “Individual and Society” in Fatih Kürsüsünde; It is thought that the work named Berlin Hatıraları can serve the themes and issues under the title of "Personal Development".

Anahtar Kelimeler

Turkish Language Lesson, Mehmet Akif Ersoy, Asım, Süleymaniye Kürsüsünde, Fatih Kürsüsünde, Berlin Hatıraları

Kaynakça

• Açıkgöz, B. F. (2021). Hayat safahatında eğitimsel değerleri ışığında Mehmet Akif Ersoy'un Safahat'ı. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature, 7(3), 532-562.
• Akgün, A. (2017). Mehmet Akif Ersoy’un Türk dünyası şairlerindeki tesir alanına bir bakış. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 6(4), 2389-2413.
• Arslan, H. (2014). Mehmet akif ersoy’un şahsiyeti ve millî mücadeledeki rolü. İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5(1), 117-150.
• Aydilek, M. (2017). Mehmet Akif Ersoy'un düşüncelerinin sosyal bilgiler ders kitaplarına yansıması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Bilim Dalı, Burdur.
• Bay Gülveren, Ö. (2015). Edebiyat sosyolojisi bağlamında toplumsal gerçekliğin edebi esere yansıması:" Safahat" örneği. Journal of International Social Research, 8(39), 58-69.
• Cirhinlioğlu, Z., & Tektaş, M. (2019). Mehmet Akif Ersoy’un şiirlerinde sosyolojik temalar. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 99-109.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel Araştırma Yöntemleri (Çev. Ed. M. Bütün ve S. B. Demir). Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Durdudiler, Z. (2021). Mehmet Akif Ersoy'un milliyetçilik anlayışı. Yayımlanmamış Yüksel Lisans Tezi. İstanbul Arel Üniversitesi, Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Durkaya, H. (2013). Metinlerarasılık ve karşılaştırmalı edebiyat bağlamında bülbül mazmunu ve Mehmet Akif Ersoy'un Bülbül Şiiri. Electronic Turkish Studies, 8(13), 847-856.
• Erdem, H. (2021). Mehmet Akif Ersoy'un Safahat'ında toplumsal değişmenin sosyolojisi. Yayımlanmamış Yüksel Lisans Tezi. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyoloji Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Ersoy, M. A. (1993). Safahat. (Haz. M. E. Düzdağ). Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları ,İstanbul.
• Fedai, Ö. (2021). Mehmet Âkif Ersoy’un şiirlerinde telkin, tenkit, telmih unsuru olarak mekân ve tasvirler. Dil ve Edebiyat Araştırmaları, (Mehmet Akif ve İstiklal Marşı Özel Sayısı), 55-83.
• Gürel, Z. (2015). Âkif’in eserlerinde çocuk, çocukluk ve eserlerinin çocuk edebiyatı açısından değerlendirilmesi. AKRA Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 4(8), 185-209.
• İlter, N. (2020). Mehmet Âkif Ersoy'un inanç dünyası. Yayımlanmamış Yüksel Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi, Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı, Kayseri.
• Karagöz, B., & Şimşek, Y. (2017). Türkçe öğretmeni adaylarının Mehmet Akif Ersoy’a ilişkin görüşleri. Ekev Akademi Dergisi, (72), 13-30.
• Küçük, M. (2014). Mehmet Âkif Ersoy ve Türkçe. Türkoloji Dergisi, 21(2), 93-112.
• Lincoln, S. Y., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic İnquiry. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Meral, B. (2020). 20. yüzyılın ürettiği itikâdi-kelâmi problemlere Mehmet Akif Ersoy'un bakışı. Yayımlanmamış Yüksel Lisans Tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi, Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı, Bursa.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber (Çev. Selahattin Turan). Nobel Yayıncılık, Ankara. Mesleki Yeterlilik Kurumu. (2018). Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi. https://myk.gov.tr/images/articles/editor/130116/TYC_teblig_2.pdf adresinden erişildi.
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook. (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı. Talim ve Terbiye Kurulu, Ankara.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri (çev. Mesut Bütün ve Selçuk Beşir Demir). Pegem Akademi, Ankara.
• Şengül, M. B. (2018). Mehmet Akif Ersoy’un Safahat (Birinci Kitap) adlı şiir kitabında çocuklar. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 876-897.
• Tekşan, K., & Çelik, G. (2015). Mehmet Akif Ersoy’un şiirlerinin Türkçe öğretiminde kullanımı. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(1), 30-46.
• Temizyürek, F., & Kansızoğlu, H. B. (2016). Mehmet Akif’in Safahat adlı eserinde yer alan şiirlerin çocuk edebiyatı ölçütlerine göre hikâyeleştirilmesi. Çocuk ve Medeniyet, 1(1), 151-171.
• Temizyürek, F., & Karagöl, E. (2016). Hedef kitlesi çocuk olan Mehmet Âkif Ersoy biyografilerinin değerler eğitimi açısından incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 11(3), 2175-2192.
• Wach, E. (2013). Learning About Qualitative Document Analysis. https:// www.ids.ac.uk/ publications/learning-about-qualitative-document-analysis/adresinden erişildi.