İlköğretim Kurumlarında Çalışan Öğretmenlerin Örgütsel Dedikodu Ve Örgütsel Güven Algıları Arasındaki İlişki

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 3, 2723 - 2748, 30.11.2022

Yasin Karasu , Melike Cömert

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1102914

Öz

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin örgütsel dedikoduyu ve örgütsel güveni algılama düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın evrenini 2018-2019 Eğitim ve Öğretim yılında Adıyaman merkezde görev yapan 928'i kadın, 1.213'ü erkek olmak üzere 2.141 öğretmen oluşturmaktadır. Evrenden tabakalı örneklem yöntemi ile seçilen 530 öğretmen ise araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmış olup verilerin analizinde Bağımsız Örneklem T-testi, ANOVA, Mann-Whitney U ve Kruskal-Wallis H testleri kullanılmıştır. Ayrıca öğretmenlerin, örgütsel dedikodunun alt boyutlarını algılama düzeyleri ile örgütsel güveni algılama düzeyleri arasındaki ilişki için korelasyon analizi yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin örgütsel güven algı düzeyleri "çoğunlukla katılıyorum" aralığındadır. Örgütsel dedikodu için ise “örgütsel zarar” boyutu algı düzeyleri “çoğunlukla katılıyorum” aralığında iken “haberdar olma” ve “ilişkileri geliştirme” boyutu algı düzeyleri "hiç katılmıyorum" aralığındadır. Ayrıca korelasyon ilişkisine göre öğretmenlerin örgütsel güveni algılama düzeyleri ile örgütsel dedikoduyu algılama düzeyleri arasında ters yönlü bir ilişki bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İletişim, Dedikodu, Güven, Örgütsel Dedikodu, Örgütsel Güven

The Relationship Between Organizational Gossip And Organizational Trust Perceptions Of Teachers Working In The Primary Education Institutions

Öz

The aim of this research is to examine the relationship between the levels of perception of organizational gossip and organizational trust of the teachers working in primary schools. The universe of the research consists of 928 women and 1.213 men, 2.141 teachers working in the centre of Adıyaman in 2018-2019 academic year. 530 teachers selected from this universe with the stratified sampling method constitute the sample of the study. In this study, Independent Sample T-Test, ANOVA, Mann-Whitney U and Kruskal-Wallis tests were used. In addition, a correlation analysis was conducted for the relationship between organizational gossip levels and organizational trust levels. According to the results of the research, the organizational trust levels of the teachers are mostly in the range of "I agree". For organizational gossip, the perception levels of the “Organizational Harm” dimensions are in the range of “Mostly Agree” while the perception levels of the “Being Informed” and “Developing Relationships” dimensions are in the range of “Strongly Disagree”. Also, according to correlation relationship, there is an inverse relationship between teachers’ levels of perceiving organizational trust and perceiving organizational gossip.

Anahtar Kelimeler

Contact, Gossip, Trust, Organizational Gossip, Organizational Trust

Kaynakça

• Adams, S. H. and Wiswell, A. K. (2007). Dimensionality Of Organizational Trust. Paper Presented at The International Research Conference in The Americas Of The Academy Of Human Resource Development, Indianapolis.
• Akduru, H. E., ve Semerciöz, F. (2017). Kamu Kurumlarında Örgütsel Dedikodu ve İşyeri Yalnızlığına Dair Bir Araştırma. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(5), 106-119.
• Atak, M. (2005). Örgütlerde Resmi Olmayan İletişimin Yeri ve Önemi. Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi,2(2), 59-67.
• Baş, G. (2010). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet ve Örgütsel Güven Düzeyleri Arasındaki İlişki. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi, (2), 17-36.
• Baştürk, S., ve Taştepe, M. (2013). Evren ve Ömeklem. Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Vize Yayıncılık, 129- 159.
• Bil, E. (2018, Mart). Ortaöğretim Okullarının Öğrenen Örgüt, Örgütsel Güven ve İş Doyumu Düzeyleri Arasındaki İlişki [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Ankara: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Örnekleme Yöntemleri. Erişim adresi: w3. balikesir. edu. tr.
• Cemaloğlu, N. ve Kılınç, A. Ç. (2012). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışları ile Öğretmenlerin Algıladıkları Örgütsel Güven ve Yıldırma Arasındaki İlişki. Eğitim ve Bilim Dergisi, 37(165), 137-151.
• Chua, S. V. and de la Cerna Uy, K. J. (2014). The Psychological Anatomy Of Gossip. American Journal of Management, 14(3), 64.
• Çelik, H. (2016). Demokratik Liderlik ve Örgütsel Güven İlişkisi: Balıkesir Merkez İlçeleri Örneği [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çıtır, I. Ö. ve Kavi, E. (2010). Algılanan Örgtüsel Güven ile İş Güvencesi Arasındaki İlişkiye Yönelik Bir Araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 8(2), 229-244.
• Çokluk Bökeoğlu, Ö. ve Yılmaz, K. (2008). İlköğretim Okullarında Örgütsel Güven Hakkında Öğretmen Görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 54(54), 211-233.
• Demirbilek, N. (2018). Okul Müdürlerinin Kayırmacı Davranışlarının Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları ile Müdüre Güvene Etkisi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Malatya: İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Dilber, F. (2018). Kurumsal İletişimde Dedikodu ve Söylenti. İstanbul: Literatürk Academia.
• Durukan, S., Akyürek, Ç. ve Coşkun, E. (2010). Hacettepe Üniversitesi Erişkin Hastanesi'nde Çalışan Hemşirelerin Örgütsel Güven, Güçlendirme ve Bağlılık Düzeylerinin Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(3), 411-434.
• Erçek, M. K. (2018). Ortaöğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Okul Güvenliğine İlişkin Algılarının Örgütsel Güven ve Mesleki Bağlılıkları Üzerindeki Etkisi (Diyarbakır İli Örneği) [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Eroğlu, E. (2005). Yöneticilerin Dedikodu ve Söylentiye Yönelik Davranış Biçimlerinin Belirlenmesi(Arfor Taşıma Hizmetleri A.Ş.’de Bir Uygulama). Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), 203-218.
• Freund, R. (2014). Determining The Effects Of Employee Trust On Organizational Commitment [Unpublished doctoral dissertation]. California: Pepperdine University.
• Gülay, S. S. (2018). Öğretmenlerin Kayırmacılık Algıları İle Örgütsel Güven Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Rize: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
• Gülhan, G. Y. (2018). Okul Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışları ile Öğretmenlerin Örgtüsel Güven Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Halis, D. M. (2019). İnsan İlişkilerinin Temeli Güven ve Güven Yönetimi. 2019 tarihinde Gönül Kültür ve Medeniyet Dergisi, http://www.gonuldergisi.com.
• Han, B. & Dağlı, A. (2018). Organızatıonal Gossıp Scale: Valıdıty And Relıabılıty Study. Turkish Studies Educational Sciences, 13(27) 829-846.
• İşcan, Ö. F., & Sayın, U. (2010). Örgütsel Adalet, İş Tatmini ve Örgütsel Güven Arasındai İlişki. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(4), 195-216.
• Kahveci, G. (2015). Okullarda Örgüt Kültürü, Örgütsel Güven, Örgütsel Yabancılaşma ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkiler [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Elazığ: Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Karakuş, B. (2019). Ortaokullarda Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel Güven Hakkındaki Algıları ve Görüşleri [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Sivas: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kamer, M (2001). Örgütsel Güven, Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Karasar, N. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar İlkeler Teknikler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Karataş, S. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Elektronik Belge, http://aves.akdeniz.edu.tr/ImageOfByte.aspx?Resim=8&SSNO=13&USER=3180
• Koç, H. & Yazıcıoğlu, İ. (2011). Yöneticiye Duyulan Güven İle İş Tatmini Arasındaki İlişki: Kamu ve Özel Sektör Karşılaştırması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 12(1), 46-57.
• Kovancı, M. (2019). İlkokul Öğretmenlerinin Örgtüsel Güven Algıları ile Örgtülerine Yabancılaşmaları Arasındai İlişki [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Mersin: Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Memduhoğlu, H. B. & Zengin, M. (2011). İlköğretim Okullarında Örgütsel Güvene İlişkin Öğretmen Görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1) s.211-217.
• Michelson, G., Van Iterson, A., and Waddington, K. (2010). Gossip in organizations: Contexts, consequences, and controversies. Group and Organization Management, 35(4), 371-390.
• Özarallı, N., ve Torun, A. (2011). Biçimsel ve Biçimsel Olmayan İletişim, Yönetici ile Kuruöa Duyulan Güven ve Üstün Uzmanlık Gücü Arasındaki İlişkiler Üzerine Bir Araştırma. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 6(2), 101-113.
• Özbek, M. F. (2011). Örgüt İçerisindeki Güven ve İşe Yabancılaşma İlişkisinde Örgüte Uyum Sağlamanın Aracı Rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 231-248.
• Özer, N., Demirtaş, H., Üstüner, M. ve Cömert, M. (2006). Ortaöğretim Öğretmenlerinin Örgütsel Güven Algıları. Ege Eğitim Dergisi, (7)1, 103–124.
• Pallant, J. (2016). SPSS Kullanma Klavuzu: SPSS ile Adım Adım Veri Analizi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Pars, M. Ş. (2017). Okul Yöneticilerinin Kullandıkları Güç Kaynakları İle Öğretmenlerin Örgütsel Güven Düzeyleri Arasındaki İlişki [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Polat, E. (2014). Kurtuluş Savaşı Dönemi Öykülerinde "Dedikodu"nun İşlevi ve "Öteki"nin Anlatısı [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Robbins, S. ve Judge, T. A. (2015). Organızatıonal Behavıor/Örgütsel Davranış. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
• Sarıkaya, Ş. (2019). Öğretmenlerin İş Doyumunun Yordayıcısı Olarak Örgütsel Güven ve Örgütsel Destek Algısı [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul: Marmara Üniversitesi-İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Yönetimi ve Denetimi.
• Solmaz, B. (2004). Söylentilerin Kurumsal İletişim Açısından Değerlendirilmesi Ve Bir Uygulama Örneği. Selçuk İletişim Dergisi, 3(3), 120-127.
• Smith, P. A. (2000). Organizational Health Of High Schools And Dimensions Of Faculty Trust [Doctoral Dissertation]. Ohio: The Ohio State University.
• Teyfur, M., Beytekin, O. F. & Yalçınkaya, M. (2013). İlköğretim Okul Yöneticilerinin Etik Liderlik Özellkleri İle Okullardaki Örgütsel Güven Düzeylerinin İncelenmesi (İzmir İl Örneği). Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (21), 84-106.
• Tschannen-Moran, M. (2017). The Importance Of Trust İn Schools. The WERA Educational Journal, 9(2), 3.
• Uslu, O. ve Ardıç, K. (2013). Güç Mesafesi Örgtüsel Güveni Etkiler mi? Afyon Kocatepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 313-338.
• Usta, M. E., Kaya, A. ve Özyurt, D. (2018). Örgütsel Dedikodu Yönetimi. Harran Maarif Dergisi, 3(2), 1-13.
• Uygur, K. (2018). Lise Öğretmenlerinin Personel Güçlendirme Algıları İle Örgütsel Güven Algıları Arasındaki İlişki: Elazığ İli Örneği [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Elazığ: Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ülker, G. (2008). Çalışanların Örgütsel Adalet Algılamalarının Yönetici ve Örgüte Duyulan Güven Üzerindeki Etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(16), 188-208.
• Yazıcıoğlu, Y. & Erdoğan, S. (2004). Örneklem Seçimi ve Hesaplaması. http://www.baskent.edu.tr/~matemel/courses/ornekleme_notlari
• Yıldırım, E. Ş. (2018). İşletmelerde Örgüt Kültürü, Örgütsel Güven ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Hatay İlinde Bir Araştırma [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Hatay: Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yılmaz, E. (2005). Okullarda Örgtüsel Güven Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (14), 567-580.
• Yılmaz, E. (2006). Okullardaki Örgütsel Güven Düzeyinin Okul Yöneticilerinin Etik Liderlik Özellikleri ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.