Atanmış Mirasçıların ve Muayyen Mal Vasiyeti Lehtarının Murisin Vergisel Borçlarından Sorumluluğu

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 1, 1195 - 1214, 23.03.2023

Erdem Ateşağaoğlu , Ali Saklan

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1137043

Öz

Ölüm olayı üzerine murisin mirasçılarına geçecek terekesinde, çeşitli malvarlıkları kalabileceği gibi çeşitli borçlarda kalabilmektedir. Bu borçlar kapsamında mirasçıların birtakım sorumlulukları gündeme gelebilmektedir. Bu sorumluluk, murisin vergisel borçlarından kaynaklı da olabilmektedir. İşte ölenin vergisel borçlarından kaynaklı bu vergisel sorumluluk, gerek 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 12-‘inci maddesine göre gerekse de 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 7-‘inci maddesinin içeriğinde belirtilen şekilde mirasçılara geçebilmektedir.
Bu noktada; yasal mirasçılar haricinde, muris tarafından yapılmış birtakım ölüme bağlı tasarruflar yoluyla atanmış mirasçılar veya muayyen mal vasiyeti lehtarları da murisin terekesinde hak iddia edebilmektedirler. Yasal mirasçılar haricinde sayılan bu kişilerin murisin terekesinde söz sahibi olabilecekleri gibi kimi zaman terekeden kaynaklı borçlardan sorumlulukları (bu sorumluluk çalışmamızda vergisel sorumluluk olarak karşımıza çıkmaktadır) bulunmaktadır. Bu çalışmada cevabı aranan temel soru da burada ortaya çıkmaktadır. Bu soru ise, mirasın taksiminde murisin yasal mirasçıları dışında kalan diğer hak sahiplerinin (atanmış mirasçılar ve muayyen mal vasiyeti lehtarları) de vergisel borçlardan sorumlu olup olmayacaklarıdır?
Çalışmanın ana amacı bu soruya cevap aramak olmuştur. Diğer bir ifadeyle, murisin yasal mirasçıları dışındaki atanmış mirasçılar ve muayyen mal vasiyeti lehtarlarının murisin vergisel borçlarından sorumluluğu yasal mevzuat doğrultusunda çeşitli senaryolar altında değerlendirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Muayyen Mal Vasiyeti Lehdarı, Atanmış Mirasçı, Vergisel Sorumluluk, 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu, 6183 Sayılı Kanun.

Responsibility of The Appointed Heirs and Bequest Creditors for Tax Debts of The Deceased

Öz

When the death event takes place, the deceased's heirs may have various assets as well as various debts in the inheritance. Within the scope of these debts, some responsibilities of the heirs may come up. This responsibility may also arise from the tax debts of the deceased. This tax liability arising from the tax debts of the deceased can pass to the heirs both in accordance with the 12th Article of the Tax Procedure Law No. 213 and in the content of the 7th Article of the Law No. 6183 on the Procedure fort the Collection of Public Receivables.
In this point, apart from legal heirs, heirs or bequest creditors appointed through some testamentary dispositions made by the testator can also claim rights in the estate of the deceased. Apart from the legal heirs, these persons may have a say in the estate of the deceased, as well as sometimes they have responsibilities for debts originating from the estate (this responsibility appears as tax responsibility in our study). The main question we would like to answer in the preparation of this study arose here. This question is, whether will the other right holders (appointed heirs and bequest creditors) other than the legal heirs of the testator be responsible for tax liabilities or not in the division of the inheritance?
The main aim of the study was to seek an answer to this question. In other words, the responsibility of the appointed heirs and bequest creditors other than the legal heirs of the testator from the tax debts of the testator has been tried to be evaluated under various scenarios in line with the legal legislation.

Anahtar Kelimeler

Bequest Creditor, Appointed Heir, Tax Responsibility, Tax Procedure Law No:213, Law No:6183.

Kaynakça

• Albaş, Y. (2013). Belirli Mal Bırakma Vasiyetinin Teslim Borcu. Yaşar Üniversitesi Dergisi, Cilt:8, Sayı: Özel, s.131-150.
• Aslan, M. (2011). Mirasçıların Vergi Borçlarından Sorumluluğu. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:17, Sayı:3-4, s.127-144.
• Barlass, T.İ. (2005). Anonim ve Limited Ortaklıklarda Kanuni Temsilcilerin Vergisel Sorumluluğu, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Börekçi, M.K. (2020). Mirasta Denkleştirme. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Çabri, S. (2018). Miras Hukuku Şerhi (TMK 495-574). İstanbul: On İki Levha Yayınları.
• Çakır, A.C. (2018). Sağ Kalan Eşin Mirasçılığı. İstanbul: On İki Levha Yayınları.
• Dural, M. Öz, T. (2020). Türk Özel Hukuku Cilt IV Miras Hukuku. İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Erol, A. Cingöz, D. (2010). Bir Mükellef Hakkı Olarak Mirasın Reddi. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı:118, s.271-296.
• Eviz, E. (2017). Vasiyet Türleri ve Özellikleri. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt:LXXV, Sayı:1, s.393-412.
• Güleş, B. (2018). Türk Miras Hukukunda Denkleştirme. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı:134, s.355-430.
• İmre, Z. Erman, H. (2020). Miras Hukuku, İstanbul: Der Yayınları.
• Kaneti, S. Ekmekci, E. Güneş, G. Kaşıkcı M. (2019). Vergi Hukuku, İstanbul: Filiz Yayınevi.
• Karakaş, F.T. (2014). Saklı Paylı Mirasçılara Yapılan Kazandırmalar ve Artık Terekenin Paylaşılması Sorunu. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 63 (4), s.813-831.
• Kendir, M. (2019). Mirasta Denkleştirme. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Kılıç, M. (2013). Mirasın Resmi Tasfiyesi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 62 (3), s. 761-817.
• Küçükaydın, E.A. (2017). Mirasçı Atama. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt:LXXV, Sayı:1, s.431-452.
• Maraşlı Dinç, Y. (2020). Miras Hukukunda Külli Halefiyet İlkesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Ankara.
• Oral, A. (2018). Miras Hukukunda Tenkis Davası. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Öncel, M. Çağan, N. Göker, C. (2020). Vergi Hukuku. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Öz, E. Yavuz, E. Akçay, F. (2017). Ölüm Vakalarının Türkiye’de Vergisel Açıdan Doğurduğu Hukuki Sonuçlar. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Sayı:31, s.27-45.
• Şenyüz, D. Yüce, M. (2019). Vergi Hukuku. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Gerçek, A. Taşatan, C. (2019). Türk Medeni Kanunu’na Göre Mirasçı Atama. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 10 (1), s. 40-49.
• Tokur, Z. (2019). Tenkis Davası. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Turan Başara, G. (2016). Ölüme Bağlı Tasarrufların Tenkisi ve Tenkis Davası. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Sayı:7, s.365-407.
• Turan Başara, G. (2012). Miras Hukukunda Denkleştirme. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Ulusu Karataş, A.E. (2015). Türk Miras Hukukunda Mirasın Kazanılmasında Halefiyet Türleri ve Türk Milletlerarası Özel Hukukundaki Yansımaları. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt:LXXIII, Sayı:2, s.357-390.
• Yazar, İ. (2017) Miras Hukukunda Tenkis. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kadir Has Üniversitesi, İstanbul.
• Yargıtay 8.HD. E.2013/7612, K.2014/3929, KT. 11.03.2014.