Peyami Safa’nın Süngülerin Gölgesinde Romanı Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 3, 3051 - 3074, 30.11.2023

Gülsüm Tarakçı

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1216579

Öz

Peyami Safa’nın ilk dönem romanlarından olan Süngülerin Gölgesinde, 1340 (1924) yılında Resimli Gazete’de tefrika edilir ve 1342’de (1926) de kitap olarak yayımlanır. Günümüzde Latin harflerine aktarılmamış olan roman, bir zabitin öldü sandığı tabur kumandanının eşiyle yaşadığı yasak aşk üzerine kurgulanır. Tabur kumandanı vatan aşkıyla dolu bir askerdir ve onun hayatta olması bu aşkın önündeki en büyük engeldir. Milli Mücadele dönemidir ve genç zabit, aşkı ile vicdanı ve vatanî sorumluluğu arasında yaşadığı çatışmayla ayrılık kararı alarak cepheye gider. Öte taraftan cephe gerisinde uzun yıllar savaşlar dolayısıyla eşinden ayrı kalan bir kadın ve babasını bile hatırlamayan bir çocuk vardır. Bu kadın ve çocuk, yılların verdiği yalnızlıkla aile saadetine özlem duymaktadır. Cephe ve cephe gerisindeki hayatın anlatıldığı romanda vatan aşkının büyüklüğü ile aile saadetine duyulan özlem vurgulanır. Bir milletin kurtuluş hikâyesi ile bir aşk hikâyesinin geleceği, süngülerin gölgesinde verilen mücadelenin akıbetine bağlıdır. Neticede Sakarya Muharebesi’yle vatan toprağı Yunandan temizlenir, vatan aşkıyla kahramanca savaşan kumandanın şehit olmasıyla da aşk hikâyesi evlilikle sonuçlanır. Bu çalışmada Peyami Safa’nın ilk dönem romanlarından olan Süngülerin Gölgesinde romanı üzerine bir inceleme yapılacaktır. Romanın önce yapısal unsurları belirlenecek ardından izleksel kurgusu üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Süngülerin Gölgesinde, Yapısal Unsurlar, İzleksel Kurgu, Vatan Aşkı, Aile Saadetine Duyulan Özlem

A Review Of Peyami Safa's Novel Süngülerin Gölgesinde (In The Shadow Of Bayonets)

Öz

One of Peyami Safa's first period novels, Süngülerin Gölgesinde (In the Shadow of the Bayonets) was serialized in the Resimli Gazete in 1340 (1924) and published as a book in 1342 (1926). The novel, which has not been translated into Latin letters today, is based on the forbidden love of a soldier with the wife of the battalion commander, who he thought was dead. The battalion commander is a soldier full of love for his country, and his survival is the biggest obstacle in front of this love. It is the period of National Struggle and the young officer decides to leave with the conflict between his love and his conscience and national responsibility and goes to the front. On the other hand, behind the lines, there is a woman who has been separated from her husband due to wars for many years and a child who does not even remember her father. This woman and child yearn for family bliss with years of loneliness. In the novel where life at the front and behind the front is described, the greatness of love of country and the longing for family happiness are emphasized. The future of a nation's story of liberation and a love story depends on the fate of the struggle in the shadow of bayonets. As a result, with the Battle of Sakarya, the homeland was cleared of Greeks, and the love story ended in marriage with the martyrdom of the commander who fought heroically with the love of the country. In this study, Peyami Safa's novel Süngülerin Gölgesinde (In the Shadow of the Bayonets), one of the first period novels, will be examined. First, the structural elements of the novel will be determined, and then the thematic fiction will be emphasized.

Anahtar Kelimeler

Süngülerin Gölgesinde (In The Shadow of Bayonets), Structural Elements, Thematic Fiction, Love of Country, Longing For Family Happiness

Kaynakça

• Aktaş, Ş. (1991). Roman sanatı ve roman incelemesine giriş. Akçağ Yayınları.
• Atay, D. (2021). Peyami Safa’nın unutulan romanı: Süngülerin Gölgesinde’ki Sevgili Vatan. 60. Yıl Hatırası Peyami Safa. C. Karataş (Ed.). İlbilge Yayınları.
• Çetin, N. (2013). Roman çözümleme yöntemi. Öncü Kitap.
• Durmuş, G. (2017). Peyami Safa’nın romanlarında dünya savaşlarına yönelik tahliller. folklor/edebiyat, 23 (90), 113-128.
• Eagleton, T. (2016). Edebiyat nasıl okunur. İletişim Yayınları.
• Forster, E. M. (1985). Roman sanatı. Ünal Aytür (Çev.). Adam Yayınları.
• Gündüz, O. (2004). Cumhuriyet dönemi Türk romanı. Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı 1839-2000. R.amazan Korkmaz (Ed.). Grafiker Yayınları.
• Harvey, W. J. (2010). Romanda sosyal ortam. Roman Teorisi. Ph. Stevick (Haz.). S. Kantarcıoğlu (Çev.). Akçağ Yayınları.
• Korkmaz, R. (2015). Yazınsal okumalar. Kesit Yayınları.
• Lekesiz, Ö. (1997). Yeni Türk edebiyatında öykü. Kaknüs Yayınları.
• Polat, N. H. (2021). Tevfik Fikret bütün eserleri eleştirel basım. Yapı Kredi Yayınları.
• Safa, P. (1342). Süngülerin gölgesinde. Orhaniye Matbaası.
• Sağlık, Ş. (2021). Suat Derviş’in Fosforlu Cevriye romanında zaman kurgusu. Romanda Zaman (Romanda Zaman Poetiği Üzerine). Veysel Şahin (Ed.). Akçağ Yayınları.
• Söylemez, O. (1986). Peyami Safa’nın romanlarında milli mücadele. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Şahin, V. (2018). İstanbul’un Bir Yüzü romanında kişiler dünyası. Romanda Kişiler Dünyası. Ramazan Korkmaz-Veysel Şahin (Ed.). Akçağ Yayınları.
• Tekin, M. (1999). Romancı yönüyle Peyami Safa. Ötüken Yayınları.
• Tekin, M. (2001), Roman sanatı I (Romanın Unsurları). Ötüken Yayınları.
• Wellek, R. ve Warren, A. (1983). Edebiyat biliminin temelleri. A. E. Uysal (Çev.). Kültür Bakanlığı Yayınları.