Yerel mikorizal türlerle aşılamanın saçlı meşe (Quercus cerris L.) fidanı gelişimine etkileri

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 3 A, 38 - 49, 21.07.2016

Sedat Tüfekçi , Nevzat Gürlevik Osman Polat , Ali Topal Sevda Polat , Hazin Cemal Gültekin

https://doi.org/10.17568/oad.12519

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmada, (1) yarı kurak özellik gösteren doğal meşe meşcerelerinden toplanan mikorizal mantar türlerinden saf kültüre alınabilenlerin laboratuvar ortamında üretilmesi ve (2) elde edilen kültürlerin çoğaltılarak saçlı meşe (Quercus cerris L.) fidanlarına aşılanması yoluyla mikorizalı fidan üretimi amaçlanmıştır. Çalışma, 2 mikoriza türü aşılaması, 2 fidan üretim şekli (çıplak köklü ve tüplü) ve 2 sterilizasyon uygulaması içeren faktöriyel deneme deseni ile üç yinelemeli olarak kurulmuştur. Çalışmada, laboratuvarda kültüre alınabilen 2 ektomikorizal mantar türü [(Chroogomphus rutilus (Cr) ve Rhizopogon luteolous (Rl)] fidanlık denemeleri için saf kültüre alınıp çoğaltılmış ve bu aşı kültürü tüp harcına veya fidan yastığına karıştırılarak aşılama yapılmıştır. Ayrıca saf kültürde mikoriza aşılaması yapılmayan, kontrol işlemi de çalışmaya dahil edilmiştir. Birinci vejetasyon dönemi sonunda, çıplak köklü fidanlar mikoriza aşılamanın kontrol uygulamasına göre etkinliği incelendiğinde, Cr türü ile aşılanan fidanlar %29,8 ve Rl türü ile aşılanan fidanlar ise %24,5 oranında Mikorizal Aşılama Etkinliği (MAE) değerine ulaşmıştır. Tüplü fidanlarda ise,  C. rutilus türü ile aşılanan fidanlar %9,8 değeri, R. luteolous türü ile aşılanan fidanlar %5,1 MAE değerini elde etmişlerdir. Bu veriler işaret etmektedir ki; sağlıklı ve iyi gelişen meşe fidanları için mikoriza aşılamasının yapılması yerinde olacaktır.

Anahtar Kelimeler: Saçlı meşe, mikoriza aşılama, yarıkurak sahalar, ağaçlandırma.

Anahtar Kelimeler

Saçlı meşe, mikoriza aşılama, yarıkurak sahalar, ağaçlandırma

Effects of inoculation with local mycorrhizal species on Turkey oak seedlings’ growth

Öz

In this study, our aims were (1) to produce native mycorrhizal
fungi species that are collected from oak stands of semi-arid lands and that
can be produced in pure cultures mycorrhizal species in the laboratory and (2)
to produce mycorrhizal Turkey oak (Quercus cerris L.) seedling after
inoculation with these cultures of fungi. The study had a factorial design with
2 mycorrhizal inoculations, 2 seedling production types (bare rooted and
containerized) and 2 sterilization applications with three replications. Pure
cultures were produced for nursery inoculations from two of these fungal
species [(Chroogomphus rutilus (Cr) and Rhizopogon luteolous (Rl))],
which were the most commonly encountered ones in the field and they could be
cultured under laboratory conditions. In addition, a control treatment where no
inoculation had been performed was also included in the experiment. At the end
of the first vegetation period, bareroot seedlings inoculated with C.
rutilus species had Mycorrhizal Inoculation Effectiveness (MIE) value of
29.8 %and those inoculated with R. luteolous species had MIE of 24.5 %.
In containerized seedlings, C. rutilus inoculation resulted in MIE of
9.8 %and R. luteolous inoculation resulted in MIE of 5.1 %. These
findings indicate that the use of these mycorrhizal fungal species can be
beneficial for the production of healthy and well developed oak seedlings.

Anahtar Kelimeler

Turkey oak, mycorrhizal inoculation, semi-arid areas, afforestation

Kaynakça

• Bagyaraj, D. J., Manjunath, A., Govida Rao, V.S., 1988. Mycorrhizal inoculation effect on marigold, egg plant and citrus in an Indian soil. J. Soil Biol. Ecol., 8: 98-103.
• Bernier, P. Y., Lamhamedi, M. S., Simpson, D. G., 1995. Shoot:root ratio ıs of limited use in evaluating the quality of container conifer stock. Tree Planters' Notes. 46 (3), 102-106.
• Biçici, M., 2011. “Bitki hastalık etmenleri ile biyolojik mücadelenin başarısını arttırmada mikoriza’nın rolü”. Türk. Biyo. Müc. Derg. 2 (2): 139-174.
• Boyle, C.D., Gunn, K.L., Robertson, W.J., 1984. Development of Methods for the Production of Mycelial Slurry Inoculum, Proceedings of the 6th North American Conference on Mycorrhizae, Oregon, pp.225.
• Cordell, C.E., Caldwell., Marx, D.H., Farley, M.E., 1988. Operational production and utilization of ectomycorrhizal-inoculated tree seedlings for mineland reclamation. pp 229235. In: Proc. 1988 Symposium on Mining, Hydrology, Sedimentology, and Reclamation. Univ. of Ky., Lexington
• Deligöz, A., Genç, M., Özçelik, H. 2009. “Kalite sınıflamasının Anadolu Karaçamı [Pinus nigra Arn. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe] fidanlarının arazi performansına etkisi”, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, s. 37-50.
• Günsur, Ş., Özdemir, Ö., 1968. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Fidanlığında Karaçam Ekim Yastıklarında Gübreleme ve Mikorize Aşılama Denemesi. Ormancılık Araştırma Ens. Yayınları. Muhtelif Yayınlar Serisi No: 28, s.70-76, Ankara.
• Gürlevik, N., Lehtijärvi, H. T. D., Aday, A. G., 2006. “Hidrojel ve mikoriza karışımının karaçam fidanlarında yaşama yüzdesi üzerine etkileri”. Türkiye'de Yarı Kurak Bölgelerde Yapılan Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolu Uygulamalarının Değerlendirilmesi Çalıştayı. 7-10 Kasım 2006. Ürgüp. Nevşehir. s. 413-421.
• Ivory, M. H., Munga, F. M., 1983. “Growth and survival of container-grown Pinus caribaea infevted with various ectomycorrhizal fungi”. Plant and Soil. 71: 339-344.
• Kılcı, M., Sayman, M., Akgül, A., 1998. Farklı sulama uygulamalarının kaplı kızılçam (Pinus brutia Ten.) fidanlarının gelişimi üzerine etkileri, Orman Bakanlığı Yayın No. 040. İzmir Orman Toprak Laboratuar Yay. No. 3, 82 s.
• Kızmaz, M., 1993. Karaçam fidanlarının kalite sınıflarının belirlenmesi üzerine araştırmalar. Orman Araştırma Enst. Yayınları. Teknik Bülten No:238-241, 7-36.
• Kumar, S., Satayanarayana, T., 2002. Production of Inoculum of Ectomycorrhizal Fungi. In: K.G.Mukerji, C.Manoharacahary, B.P. Chamola, J.Singh (Eds). Techniques in Mycorrhizal Studies. Kluwer Academic Publishers. Netherlands, 143-166.
• Lakhanpal, T.N., 2000: Ectomycorrhiza-An Overview. In: K.G.Mukerji, B.P.Chamola, J.Singh, (Eds.) Mycorrhizal Biology. Kluwer Academic. 101-118.
• Martin-Pinto, P., Pajares J., Dıez, J., 2006. “In vitro effects of four ectomycorrhizal fungi, Boletus edulis, Rhizopogon roseoulus, Laccaria laccata and Lactarius deliciosus on Fusarium damping off in Pinus nigra seedlings”, New Forests, 32:323–334
• Marx, D.H., 1969. The Influence of Ectrophic Mycorrhizal Fungi on the Resistance of Pine Roots to Pathogenic Infections, I.Antagonism of Mycorrhizal Fungi to Root Pathogenic and Soil bacteria, Phytopathology, 59: 153-163.
• Marx, D.H., Cordell, C.E., Maul, S.B., Ruehle, J.L., 1989. Ectomycorrhizal development on pine by Pisolithus tinctorius in bare-root and container seedling nurseries. II. Efficacy of various vegetative and spore inocula. New Forests 3: 57–66.
• Mattsson, A., 1996. Predicting Field Performance Using Seedling Quality Assessment. New Forests, 13, 223–248.
• Nunez, J.A.D., Serrano, J.S., Barreal, H.A.R., Gonzales, J. A. S. de O., 2006a. “Ectomycorrhizal status of norway spruce seedlings from bare-root forest nurseries”, Forest Ecology and Management, 231: 226-233.
• Nunez, J.A.D., Serrano,J.S., Barrael, H.A.R., Gonzales, J.A.S.de O., 2006b. “The influence of mycorrhization with Tuber melanosporum in the afforestation of a Mediterranean site with Quercus ilex and Quercus faginea”, Forest Ecology and Man., 231: 226–233.
• Oliet, J., Planelles, R., Segura, M. L., Artero, F., Jacobs, D. F., 2004. “Mineral nutrition and growth of containerized Pinus halepensis seedlings under controlled-release fertilizer”, Scientia Horticulturae 103, 113–129.
• Pampolina,N.M., de la Cruz ,R.E., Garcia,M.U., 1994. Ectomycorrhizal roots and fungi of Philippine Dipterocarps, In: (Eds.) M. Brundrett, B. Dell, N. Malajczuk, G. Mingpin. Mycorhizas for Plantation Forestry in Asia. Austuralia. pp. 47-50.
• Pawuk, W.H., Barnett, J.P., 1981. Benomyl Stimulates Ectomycorrhizal Development by Pisholithus tinctorius on Shortleaf Pine Grown in Containers, USDA Forest Service, SE Forest Experiment Station, Research Nate, SO-267.
• Pera, J, Alvarez, I. F., Rincon, A, Parlade, J., 1999. “Field performance in northern spain of douglas-fir seedlings inoculated with ectomycorrhizal fungi”, Mycorrhiza, 9, 2: 77-84.
• Rincon A., de Felipe M.R., Fernández-Pascual M., 2007. “Inoculation of Pinus halepensis Mill. with selected ectomycorrhizal fungi improves seedling establishment 2 years after planting in a degraded gypsum soil”, Mycorrhiza, 18:23–32.
• Ritchie, G. A., Dunlap, J. R., 1980. “Root growth potential: ıts development and expression in forest tree seedlings”, New Zea. J. For.Sci., 10, 218-248.
• Semerci, A., 2005. Fifth year performance of morphologically graded Cedrus libani seedlings in the central Anatolia region of Turkey. Turk J Agric Forestry 29, 483-491, TÜBİTAK.
• Smith, D. Read, J., 1997. Mycorrhizal Symbiosis, Second Edition, Academic Press Ltd., p.605, Cambridge, UK.
• Steinfeld, D., Amaranthus, M. P., Cazares, E., 2003. “Survival of Ponderosa pine (Pinus poderosa Dougl. Ex Laws.) seedling inoculated with spores at the nursery”, J. Of Arboriculture, 29(4): 197-208.
• Şimşek, Y., 1987. Ağaçlandırmalarda Kaliteli Fidan kullanma Sorunları. O.A.E. Dergisi Cilt 33, Sayı:1 No: 65, Ankara.
• Taşdemir, C., Karatay, H., 2007. Elazığ yöresinde İran Palamut meşesi (Quercus brantii Lindl.) ve Saçlı meşe (Quercus cerris L.)’de bazı fidanlık ve ağaçlandırma tekniklerinin araştırılması, Güneydoğu Anadolu Ormancılık Araştırma Müd. Yayınları, Teknik Bülten No: 13, 104 s., Elazığ.
• Tolay, U., 1983. Hendek orman fidanlığında Uludağ göknarı (Abies bornmulleriana Mattf.)’in yetiştirme tekniği ile fidan kalitesi ve dikim başarısı arasındaki ilişkiler üzerine araştırmalar, Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Yıllık Bülteni No: 19, İzmit, 349-448.
• Tüfekçi, S., 2007. Doğal populasyonlardaki Toros sediri (Cedrus libani A. Rich.) mikorizasının izole edilmesi ve çoğaltılıp fidan üretiminde kullanılması, Doktora Tezi, Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, 160 s., Adana.
• Tüfekçi, S., Gürlevik, N., Gültekin, C. H., Polat, O., Topal, A., 2013. Karaçam Mikoriza Mantarlarının Tespiti ve Mikoriza Aşılamasının Tüplü Karaçam Fidanlarının Gelişimine Etkisi, TÜBİTAK-TOVAG projesi No. 109O725 (2010-2013).
• Ürgenç, S., 1986. Ağaçlandırma Tekniği, İ.Ü. Orman Fakültesi Yayın No: 3314, Fak.Yayın No: 375, İstanbul, 525 s.
• Ürgenç, S., Alptekin, C. Ü., Dirik, H., 1991. Orman Fidanlıklarında Üretim ve Kalite Sorunları, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Türkiye I. Fidancılık Simpozyumu, 26-28 Ekim 1987, Tokat, 325-340.