Baltalık ormanların koruya dönüştürülmesinin orman köylüsünün sosyoekonomik yapısı üzerine etkileri: İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü örneği

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: Özel Sayı - II. Uluslararası Meşe Çalıştayı, 140 - 162, 01.12.2023

Tuncay Akgün , Abbas Şahin , Ali Ayhan Kul , Gülçin Özer , Sultan Bekiroğlu Öztürk

https://doi.org/10.17568/ogmoad.1295036

Cited By: 1

Öz

Çalışma baltalıkların koruya dönüştürülmesinin orman köylüsünün sosyoekonomik yapısı üzerindeki etkilerini ve memnuniyet düzeyi ve bu düzeyini etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma alanı İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü kapsamındaki orman köyleri olan bu çalışmanın ana materyalini 425 deneğe ait anket verisi oluşturmuştur. Araştırmada yöntem olarak betimleyici istatistikler hesaplanmış, Wilcoxon İşaretli Sıralar ve Friedman İki Yönlü Varyans testleri ile Çok Değişkenli Regresyon analizi uygulanmıştır. Deneklerin %68’i ise ekonomik koşullar iyi olsa bile baltalık işletmeciliğinin devamını istemektedir. 2003-2018 yılları arasında baltalıkların koruya dönüştürülmesi sonucunda ormancılık iş kolunda çalışan orman köylüsü oranı %93’den %43’e, ormanlardan gelir sağlayanların oranı ise %89’dan %50’ye düşmüştür. Sonuç olarak sosyoekonomik açıdan önemli bir karar olan baltalık ormanları koru ormanlarına dönüştürme eyleminin, orman köylüsünün refahının orman dışı geçim kaynaklarına dayandırıldıktan sonra ve katılımcı yaklaşımla alınması gerektiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Baltalık ormanlar, koruya tahvil, orman köylüsü, memnuniyet, sosyoekonomik yapı

Destekleyen Kurum

Marmara Ormancılık Araştırma Enstitüsü

Proje Numarası

10.8201/2015-2017-2018

Teşekkür

Bu çalışmada, Marmara Ormancılık Araştırma Enstitüsü'nde tamamlanan "Baltalık İşletmeciliğinin Kaldırılmasının Orman Köylüsünün Sosyoekonomik Yapısı Üzerine Etkileri: İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü Örneği" projesi kapsamında hazırlanan ve 10-12 Mayıs 2022'de gerçekleştirilen II. Meşe Çalıştayında sunulan bildiri makaleye dönüştürülmüştür.

Effects of conversion to high forest of coppice forests on socioeconomic structure of villagers living in or near the forests: The case of Istanbul Regional Directorate of Forestry

Öz

The study was conducted to determine the effects of converting coppice forests into high forests on the socio-economic structure of villagers living in or near the forests, as well as the level of satisfaction and the factors affecting this level. The research area is forest villages within the scope of the Istanbul Regional Directorate of Forestry. The main material of this study consisted of questionnaire data of 425 subjects. As the research methods, descriptive statistics were calculated, and applied Wilcoxon Signed Ranks and Friedman Two-Way Variance tests, along with Multivariate Regression analysis. 68% of the subjects want the coppice business to continue even if the economic conditions are good. As a result of the conversion of coppices into high forests between 2003 and 2018, the rate of forest villagers working in the forestry sector decreased from 93% to 43%, and the rate of those earning income from forests decreased from 89% to 50%. As a result, it can be said that the act of conversion to the high forest of coppices forests, which is an important socioeconomic decision, should be taken after the welfare of forest villagers is based on non-forest livelihoods and with a participatory approach.

Anahtar Kelimeler

Coppice forests, transformation to high forest, forest village, satisfaction, socioeconomic structure

Proje Numarası

10.8201/2015-2017-2018

Kaynakça

• Alkan, S., Toksoy, D., 2008. Orman köylerinde sosyo-ekonomik yapı: Trabzon ili örneği. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 8(1): 37-46, Ankara.
• Bekiroğlu, S., Atıcı, E., Özkul, G., Yadigar, S. ve Uslu, B., 2013. Baltalıkların oluşumu ve baltalıkların koruya dönüştürülmesinin sosyoekonomik boyutu. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 63(2): 61-70.
• Birler, A.S., Koçar, S., Diner, A., 1996. Kerpe Araştırma Ormanında Baltalık Meşçerelerinde Odun ve Enerji Veriminin Tespiti ve Hızlı Gelişen İbreli Tür Endüstriyel Ağaçlandırmaları ile Mukayesesi. T.C. Orman Bakanlığı Kavak ve Hızlı Gelişen Tür Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü, Teknik Bülten No: 177, İzmit, ISSN 1300-395X.
• Çağlar, Y., 2012. Türkiye’de “Enerji Ormancılığının” Gereği, Kısıtları ve Olanakları. Elektrik Mühendisleri Odası e-kitabı, emo.org.tr/ekler/c028eed53e8d638_ek.pdf. (Ziyaret tarihi: 30/09/2014).
• ÇOB, 2004. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, Türkiye Ulusal Ormancılık Programı (2004-2023). https://faolex.fao.org/docs/pdf/tur169415.pdf (Ziyaret tarihi:11/10/2014).
• Durmuş, B., Yurtkoru, E.S., Çinko, M., 2013. Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi. 4. Beta ISBN:978-605-377-541-6 Eylül – 2013, İstanbul.
• Ekizoğlu, A., 1989. Ormandan yararlanma haklarından biri olan Köylü Pazar Satışları. İstanbul Ü. Orman Fak. Dergisi, A39(1): 157-168.
• Geray, U., 1989. Ormancılığın Çağdaş Çerçevesi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, B39(4): 17-27.
• Geray, U., 2007. Baltalıkları Koruya Dönüştürme. //foresteconomics.org/ugeraybaltalik.pdf. (Ziyaret tarihi: 30/09/2014).
• Harmer, R., 2009. Management of Coppice Stools, Research Information Note 159, Issued by the Research Division of the Forestry Authority, Forestry Commission, forestry.gov.uk/pdf/Rin259.pdf/$file/Rin259.pdf (Ziyaret tarihi: 28/05/2023).
• IUFRO, 2010. Orman Amenajmanı ve Silvikültür Terimleri Sözlüğü, IUFRO World Series Volume 9-tr (Türkçe çeviri: Alper H. Çolak & Ünal Asan), Batı Karadeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü, ISBN: 978-3-901347-97-9, Bolu.
• Kalaycı, Ş. (Ed.), 2018. SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Dinamik Akademi Yayınları. ISBN:978-605-122-153-3, Ankara.
• Kayaalp, G. T., Çelik Güney, M., Cebeci, Z., 2015. Çoklu doğrusal regresyon modelinde değişken seçiminin zootekniye uygulanışı. Ç.Ü.Z.F Dergisi, 30 (1): 1-8.
• Kilmen, S., 2015. Eğitim Araştırmaları İçin SPSS Uygulamalı İstatistik. Edge Akademi. ISBN:978-605-5152-28-4 Ankara.
• Odabaşı, T., 1976. Türkiye’de Baltalık ve Korulu Baltalık Ormanları ve Bunların Koruya Dönüştürülmesi Olanakları Üzerine Araştırmalar. İstanbul Üniversitesi Yayın No: 2079, Orman Fakültesi Yayın No: 218, İstanbul.
• OGM, Tarihsiz/a. Bozuk Meşe Alanlarının Rehabilitasyonu Eylem Planı (2005- 2014), Orman Genel Müdürlüğü, Ankara.
• OGM, Tarihsiz/b. Baltalık Ormanların Koruya Dönüştürülmesi Eylem Planı (2006-2015),
• OGM, Tarihsiz/c. Meşe Ormanlarının Rehabilitasyonu Eylem Planı (2006-2015), Orman Genel Müdürlüğü, Ankara.
• OGM, 2005. OGM 21.10.2005 gün ve 617 sayılı Baltalıkları Koruya Dönüştürme Emri.
• OGM, 2012. Orman Genel Müdürlüğü 2013-2017 Stratejik Plan, 98 s., Ankara.
• OGM, 2013. OGM İstanbul OBM 2013 Yılı İş Programı. istanbulobm.ogm.gov.tr/FaaliyetRaporu/2013 (Ziyaret tarihi: 21/08/2013).
• OGM, 2016. Orman Genel Müdürlüğü 2017-2021 Stratejik Plan, 92 s., Ankara.
• OGM, 2022. OGM İstanbul OBM Kuruluşu ve Tarihçesi. İstanbulobm.ogm.gov.tr/Sayfalar/Kuruluşumuz/genelBilgiler.aspx (Ziyaret tarihi: 06/10/2022).
• Özer, H., 2004. Nitel Değişkenli Ekonometri Modelleri: Teori ve Bir Uygulama. Ankara, Nobel Yayıncılık, ISBN: 975-591-651-2.
• Şahin, A., 2009. Koruya Tahvil Ormanlarındaki Uygulamalar. Basılmamış Teknik Rapor - Sunu, Marmara Ormancılık araştırma Enstitüsü, İstanbul.
• Şahin, A., Şahin, N., Çalışkan, A., Ertaş, A., 2013. Trakya’daki Meşe (Quercus ssp.) Koruya Tahvil Meşcerelerindeki Uygulamaların Orman Amenajmanı ve Hasılatı ile Silvikültürel Esaslar Açısından İncelenmesi. Ormancılıkta Sektörel Planlamanın 50. Yılı Uluslararası Sempozyumu 26-28 Kasım 2013, Antalya, Bildiriler Kitabı: 548 – 561.
• Şahin, A., 2014. Orman Genel Müdürlüğü’nün 23.12.2013 tarih ve 612436 sayılı Olur’ları ile oluşturulan Komisyonun Marmara Bölgesi Koruya Dönüştürme Teknik Raporu (Roto Baskı), İstanbul.
• TCMB, 2023. T.C. Merkez Bankası. 01.07.2016 Günü Saat 15:30’da Belirlenen Gösterge Niteliğindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kurları.
• Unrau, A., Becker, G., Spinelli, R., Lazdina, D., Magagnotti, N., Nicolescu, V-N., Buckley, P., Bartlett, D., Kofman, P.D. (Eds), 2018. Coppice Forests in Europe. Germany: Albert Ludwig University of Freiburg.
• Vacik, H., T. Zlatanov, Trajkov, P., Dekanic, S., 2009. Role of coppice forests in maintaining forest biodiversity, Silva Balcanica, 10(1): 35-45.
• Yıldız, D., Uzunsakal, E., 2018. Alan araştırmalarında güvenilirlik testlerinin karşılaştırılması ve tarımsal veriler üzerine bir uygulama, Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi. (1): 1-15.