Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Evaluation of the Performances of Iron-Steel Companies Traded in Borsa Istanbul Using Gray Relational Analysis

Yıl 2024, Cilt: 19 Sayı: 1, 316 - 327, 01.04.2024

Halime Arslan Gürdal , Hasan Durmuş

https://doi.org/10.17153/oguiibf.1360110
Cited By: 1

Öz

Turkey occupies an important place in the world with its production amount in the iron and steel sector. Therefore, the aim of this study was to evaluate iron and steel companies according to their financial performance. 7-year data covering the period 2016-2022 of five iron and steel companies (ERGL, ERBOS, KRDMD, CEMTS, ISDMR and İZDMC) traded in Borsa Istanbul were included in the analysis. According to the results of the Gray relational analysis, the best performing company on the basis of financial ratios was "CEMTS". The performance ranking of other companies continues as ERBOS, ISDMR, EREGLI and KRDMD.

Anahtar Kelimeler

Iron and Steel Sector Gray Relational Analysis Multi-Criteria Decision Making Performance Evaluation

Kaynakça

  • Ahmad, N.; Shah, F. N.; Ijaz, F.; Ghouri, M. N. (2023), “Corporate Income Tax, Asset Turnover and Tobin’s Q as Firm Performance in Pakistan: Moderating Role of Liquidity Ratio”, Cogent Business & Management, Vol. 10, No. 1: 1-14.
  • Akyüz, Y.; Bozdoğan, T.; Hantekin E. (2011). “TOPSIS Yöntemiyle Finansal Performansın Değerlendirilmesi ve Bir Uygulama”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 13, S. 1: 73–92.
  • Albayrak, Y. E.; Erkut, H. (2005), “Banka Performans Değerlendirmede Analitik Hiyerarşi Süreç Yaklaşımı”, İtü Dergisi, C. 4, S. 6: 47-58.
  • Alim, W.; Ali, A.; Minhas, A. S. (2022), “The Impact of Leverage on the Firm Performance: A Case of Fertilizers Sector of Pakistan”, Empirical Economics Letters, Vol. 21, No. 2: 51-61.
  • Atukalp, M. E. (2019), “Borsa İstanbul’da İşlem Gören Çimento Firmalarının Finansal Performansının Analizi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, S. 81: 213–230.
  • Baş, M. (2010), “İşletmelerde Finansal Başarısızlığın Öngörülmesinde Gri İlişkisel Analiz Tekniği, Tekstil ve Deri Sektöründe Bir Uygulama”, Basılmamış Doktora Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
  • Bektaş, H.; Tuna, K. (2013), “Borsa İstanbul Gelişen İşletmeler Piyasası’nda İşlem Gören Firmaların Gri İlişkisel Analiz ile Performans Ölçümü”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, C. 3, S. 2: 185–198.
  • Chen, J.; Zhang, R.; Liu, B. (2016), “The Empirical Study of Executive Compensation in China Port and Shipping Listed Companies Based on The Grey Relational Analysis”, Grey Systems: Theory and Application, Vol. 6, No. 2: 259-269.
  • Delcea, C.; Scarlat, E.; Cotfas, L. A. (2013), “Companies' Quality Characteristics vs Their Performance: A Grey Relational Analysis–Evidence from Romania”, Grey Systems: Theory and Application, Vol. 3, No. 2: 129-141.
  • Delen, D.; Kuzey, C.; Uyar, A. (2013), “Measuring Firm Performance Using Financial Ratios: A Decision Tree Approach”, Expert Systems with Applications, Vol. 40, No. 10: 3970-3983.
  • Dumanoğlu, S.; Ergül, N. (2010), “İMKB’de İşlem Gören Teknoloji Şirketlerinin Mali Performans Ölçümü”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, C. 48: 101–111.
  • Eleren A.; Karagül M. (2008), “1986-2006 Türkiye Ekonomisinin Performans Değerlendirmesi”, Yönetim ve Ekonomi, C. 15, S. 1: 1–14.
  • Ersöz, T.; Düğenci, M.; Ünver, M.; Eyiol, B. (2015), “ Demir Çelik Sektörüne Genel Bir Bakış ve Beş Milyon Ton Üstü Demir Çelik İhracatı Yapan Ülkelerin Kümeleme Analizi İle İncelenmesi”, Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, C. 4, S. 2: 75-90.
  • Güner, Ş. N.; Demir, H. U. (2022), “Yapay Sinir Ağları ve Zaman Serileri Yöntemi ile Demir Çelik İthalatı Tahmini”, Sakarya İktisat Dergisi, C. 11, S. 3: 389-397.
  • Hamzaçebi, C.; Pekkaya, M. (2011), “Determining of Stock Investments with Grey Relational Analysis”, Expert Systems with Applications, Vol: 38, No. 8: 9186-9195.
  • Haralayya, B. (2022), “Impact of Ratio Analysis on Financial Performance in Royal Enfield (Bhavani Motors) Bidar”, Iconic Research And Engineering Journals, Vol. 5, No. 9: 207-222.
  • Ho C.T.; Wu, Y.S. (2006), “Benchmarking Performance Indicators for Banks”, Benchmarking: An International Journal, Vol. 13, No. 1-2: 147-159.
  • Işıkçelik, F.; Ağırbaş, İ. (2022), “Sağlık Kurumları Finansal Performansının Gri İlişkisel Analiz ile Değerlendirilmesi”, Alanya Akademik Bakış, C. 6, S. 3: 2565-2582.
  • Jatoi, M. Z.; Rasheed, A. (2023), “Impact of Dividend Policy on Firm Performance: Evidence from Non-Financial Firms of Pakistan”, Pakistan Journal of Humanities and Social Sciences, Vol. 11, No. 2: 1252-1260.
  • Kumar, S.; Zbib, L. (2022), “Firm performance during the Covid-19 crisis: Does managerial ability matter?”, Finance Research Letters, Vol. 47, No. 102720: 1-7.
  • Kung, C. Y.; Wen, K. L. (2007), “Applying Grey Relational Analysis and Grey Decision-Making to Evaluate The Relationship Between Company Attributes and Its Financial Performance—A Case Study of Venture Capital Enterprises In Taiwan”, Decision Support Systems, Vol. 43, No. 3: 842-852.
  • Olayinka, A. A. (2022), “Financial Statement Analysis As A Tool For İnvestment Decisions and Assessment of Companies’ Performance”, International Journal of Financial, Accounting, and Management, Vol. 4, No. 1: 49-66. https://doi.org/10.35912/ijfam.v4i1.852
  • Öner Kaya, E. (2016), “Financial Performance Assessment of Non-Life Insurance Companies Traded In Borsa Istanbul Via Grey Relational Analysis”, International Journal of Economics and Finance, Vol. 8, No.4: 277-288.
  • Özçelik, F.; AVCI ÖZTÜRK, B. (2014), “Evaluation of Banks' Sustainability Performance in Turkey with Grey Relational Analysis”, Journal of Accounting & Finance/Muhasebe ve Finansman Dergisi, No. 63: 189-210.
  • Öztürk, M. (2018), “Sermaye Yapısını Etkileyen Faktörler: BİST 30 Endeksinde İşlem Gören Firmalar Üzerine Bir Araştırma”, 4 th International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS).
  • Peker, İ.; Baki, B. (2011), “Gri İlişkisel Analiz Yöntemiyle Türk Sigortacılık Sektöründe Performans Ölçümü”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, C. 4, S. 7: 1-18.
  • Salmi, T.; Martikainen, T. (1994), "A Review of the Theoretical and Empirical Basis of Financial Ratio Analysis", The Finnish Journal of Business Economics, Vol. 4, No. 94: 426-448.
  • Sarraf, F.; Nejad, S. H. (2020), “Improving Performance Evaluation Based on Balanced Scorecard with Grey Relational Analysis and Data Envelopment Analysis Approaches: Case Study in Water And Wastewater Companies”, Evaluation and Program Planning, Vol. 79, No. 10:101762.
  • Singh, A. J.; Schmidgall, R. S. (2002), “Analysis of Financial Ratios Commonly Used by US Lodging Financial Executives”, Journal of Retail & Leisure Property, Vol. 2, No. 3: 201-213.
  • Škrinjarić, T. (2021), “Nonparametric Approach of Comparing Company Performance: A Grey Relational Analysis”, Big Data Analytics, 1th Ed. Auerbach Publications, New York.
  • Suvvari, A.; Goyari, P. (2019), “Financial Performance Assessment Using Grey Relational Analysis (GRA) An Application to Life Insurance Companies in India”, Grey Systems: Theory and Application, Vol. 9, No. 4: 502-516.
  • Taşdelen, S.; Çetiner, E. M. (2022), “2008 Küresel Finansal Krizinin Türkiye, Japonya ve Çin’de Demir Çelik Sektörüne Etkileri Üzerine Ekonometrik Bir Uygulama”, Journal of Financial Politic & Economic Reviews, C. 59, S. 659: 39-70.
  • Temizel, F.; Doğan, H.; Bayçelebi, B. E. (2016), “Kurumsal Yönetim Endeksi Kapsamındaki İşletmelerin Finansal Performans Analizi”, Business & Management Studies: An International Journal, C. 4, S. 2: 185-202.
  • Türkiye İhracatçılar Meclisi. https://tim.org.tr/tr/ihracat-rakamlari (Erişim 04.09.2023)
  • Uygurtürk, H.; Korkmaz, T. (2012), “Finansal Performansın TOPSIS Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi ile Belirlenmesi: Ana Metal Sanayi İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C. 7, S. 2: 95-115.
  • Wang R.T.; Ho, C.H.; Feng, C.M.; Yang, Y.K. (2004), “A Comparative Analysis of the Operational Performance of Taiwan’s Major Airports”, Journal of Air Transport Management, Vol.10, No. 5: 353-360.
  • World Steel Association. https://worldsteel.org/steel-topics/statistics/annual-production-steel-data/?ind=P1_crude_steel_total_pub/TUR. (Erişim 04.09.2023)
  • Wu, H. H. (2002), “A Comparative Study of Using Grey Relational Analysis in Multiple Attributes Decision Making Problems”, Quality Engineering, Vol. 159, No. 2: 2009-217.
  • Wu, J. H.; Chen, C. B. (1999), “An Alternative Form for Grey Relational Grades”, The Journal of Grey System, Vol. 11, No.1: 7-12.

Borsa İstanbul’da İşlem Gören Demir-Çelik Firmalarının Performanslarının Gri İlişkisel Analiz İle Değerlendirmesi

Yıl 2024, Cilt: 19 Sayı: 1, 316 - 327, 01.04.2024

Halime Arslan Gürdal , Hasan Durmuş

https://doi.org/10.17153/oguiibf.1360110
Cited By: 1

Öz

Türkiye, demir-çelik sektöründeki üretim miktarıyla Dünyada önemli bir yer tutmaktadır. Bu nedenle, demir-çelik firmalarının finansal performanslarına göre değerlendirilmesi bu çalışmanın amacı olmuştur. Borsa İstanbul’da işlem gören beş demir-çelik firmasının (ERGL, ERBOS, KRDMD, CEMTS, ISDMR) 2016-2022 dönemini kapsayan 7 yıllık verileri analize dâhil edilmiştir. Yapılan Gri ilişkisel analiz sonuçlarına göre ele alınan finansal oranlar bazında en iyi performans gösteren firma “CEMTS” olmuştur. Diğer firmaların performansları sıralaması ERBOS, ISDMR, EREGLI ve KRDMD şeklinde devam etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Demir- Çelik Sektörü Gri İlişkisel Analiz Çok Kriterli Karar Verme Performans Değerlendirmesi

Kaynakça

  • Ahmad, N.; Shah, F. N.; Ijaz, F.; Ghouri, M. N. (2023), “Corporate Income Tax, Asset Turnover and Tobin’s Q as Firm Performance in Pakistan: Moderating Role of Liquidity Ratio”, Cogent Business & Management, Vol. 10, No. 1: 1-14.
  • Akyüz, Y.; Bozdoğan, T.; Hantekin E. (2011). “TOPSIS Yöntemiyle Finansal Performansın Değerlendirilmesi ve Bir Uygulama”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 13, S. 1: 73–92.
  • Albayrak, Y. E.; Erkut, H. (2005), “Banka Performans Değerlendirmede Analitik Hiyerarşi Süreç Yaklaşımı”, İtü Dergisi, C. 4, S. 6: 47-58.
  • Alim, W.; Ali, A.; Minhas, A. S. (2022), “The Impact of Leverage on the Firm Performance: A Case of Fertilizers Sector of Pakistan”, Empirical Economics Letters, Vol. 21, No. 2: 51-61.
  • Atukalp, M. E. (2019), “Borsa İstanbul’da İşlem Gören Çimento Firmalarının Finansal Performansının Analizi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, S. 81: 213–230.
  • Baş, M. (2010), “İşletmelerde Finansal Başarısızlığın Öngörülmesinde Gri İlişkisel Analiz Tekniği, Tekstil ve Deri Sektöründe Bir Uygulama”, Basılmamış Doktora Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
  • Bektaş, H.; Tuna, K. (2013), “Borsa İstanbul Gelişen İşletmeler Piyasası’nda İşlem Gören Firmaların Gri İlişkisel Analiz ile Performans Ölçümü”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, C. 3, S. 2: 185–198.
  • Chen, J.; Zhang, R.; Liu, B. (2016), “The Empirical Study of Executive Compensation in China Port and Shipping Listed Companies Based on The Grey Relational Analysis”, Grey Systems: Theory and Application, Vol. 6, No. 2: 259-269.
  • Delcea, C.; Scarlat, E.; Cotfas, L. A. (2013), “Companies' Quality Characteristics vs Their Performance: A Grey Relational Analysis–Evidence from Romania”, Grey Systems: Theory and Application, Vol. 3, No. 2: 129-141.
  • Delen, D.; Kuzey, C.; Uyar, A. (2013), “Measuring Firm Performance Using Financial Ratios: A Decision Tree Approach”, Expert Systems with Applications, Vol. 40, No. 10: 3970-3983.
  • Dumanoğlu, S.; Ergül, N. (2010), “İMKB’de İşlem Gören Teknoloji Şirketlerinin Mali Performans Ölçümü”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, C. 48: 101–111.
  • Eleren A.; Karagül M. (2008), “1986-2006 Türkiye Ekonomisinin Performans Değerlendirmesi”, Yönetim ve Ekonomi, C. 15, S. 1: 1–14.
  • Ersöz, T.; Düğenci, M.; Ünver, M.; Eyiol, B. (2015), “ Demir Çelik Sektörüne Genel Bir Bakış ve Beş Milyon Ton Üstü Demir Çelik İhracatı Yapan Ülkelerin Kümeleme Analizi İle İncelenmesi”, Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, C. 4, S. 2: 75-90.
  • Güner, Ş. N.; Demir, H. U. (2022), “Yapay Sinir Ağları ve Zaman Serileri Yöntemi ile Demir Çelik İthalatı Tahmini”, Sakarya İktisat Dergisi, C. 11, S. 3: 389-397.
  • Hamzaçebi, C.; Pekkaya, M. (2011), “Determining of Stock Investments with Grey Relational Analysis”, Expert Systems with Applications, Vol: 38, No. 8: 9186-9195.
  • Haralayya, B. (2022), “Impact of Ratio Analysis on Financial Performance in Royal Enfield (Bhavani Motors) Bidar”, Iconic Research And Engineering Journals, Vol. 5, No. 9: 207-222.
  • Ho C.T.; Wu, Y.S. (2006), “Benchmarking Performance Indicators for Banks”, Benchmarking: An International Journal, Vol. 13, No. 1-2: 147-159.
  • Işıkçelik, F.; Ağırbaş, İ. (2022), “Sağlık Kurumları Finansal Performansının Gri İlişkisel Analiz ile Değerlendirilmesi”, Alanya Akademik Bakış, C. 6, S. 3: 2565-2582.
  • Jatoi, M. Z.; Rasheed, A. (2023), “Impact of Dividend Policy on Firm Performance: Evidence from Non-Financial Firms of Pakistan”, Pakistan Journal of Humanities and Social Sciences, Vol. 11, No. 2: 1252-1260.
  • Kumar, S.; Zbib, L. (2022), “Firm performance during the Covid-19 crisis: Does managerial ability matter?”, Finance Research Letters, Vol. 47, No. 102720: 1-7.
  • Kung, C. Y.; Wen, K. L. (2007), “Applying Grey Relational Analysis and Grey Decision-Making to Evaluate The Relationship Between Company Attributes and Its Financial Performance—A Case Study of Venture Capital Enterprises In Taiwan”, Decision Support Systems, Vol. 43, No. 3: 842-852.
  • Olayinka, A. A. (2022), “Financial Statement Analysis As A Tool For İnvestment Decisions and Assessment of Companies’ Performance”, International Journal of Financial, Accounting, and Management, Vol. 4, No. 1: 49-66. https://doi.org/10.35912/ijfam.v4i1.852
  • Öner Kaya, E. (2016), “Financial Performance Assessment of Non-Life Insurance Companies Traded In Borsa Istanbul Via Grey Relational Analysis”, International Journal of Economics and Finance, Vol. 8, No.4: 277-288.
  • Özçelik, F.; AVCI ÖZTÜRK, B. (2014), “Evaluation of Banks' Sustainability Performance in Turkey with Grey Relational Analysis”, Journal of Accounting & Finance/Muhasebe ve Finansman Dergisi, No. 63: 189-210.
  • Öztürk, M. (2018), “Sermaye Yapısını Etkileyen Faktörler: BİST 30 Endeksinde İşlem Gören Firmalar Üzerine Bir Araştırma”, 4 th International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS).
  • Peker, İ.; Baki, B. (2011), “Gri İlişkisel Analiz Yöntemiyle Türk Sigortacılık Sektöründe Performans Ölçümü”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, C. 4, S. 7: 1-18.
  • Salmi, T.; Martikainen, T. (1994), "A Review of the Theoretical and Empirical Basis of Financial Ratio Analysis", The Finnish Journal of Business Economics, Vol. 4, No. 94: 426-448.
  • Sarraf, F.; Nejad, S. H. (2020), “Improving Performance Evaluation Based on Balanced Scorecard with Grey Relational Analysis and Data Envelopment Analysis Approaches: Case Study in Water And Wastewater Companies”, Evaluation and Program Planning, Vol. 79, No. 10:101762.
  • Singh, A. J.; Schmidgall, R. S. (2002), “Analysis of Financial Ratios Commonly Used by US Lodging Financial Executives”, Journal of Retail & Leisure Property, Vol. 2, No. 3: 201-213.
  • Škrinjarić, T. (2021), “Nonparametric Approach of Comparing Company Performance: A Grey Relational Analysis”, Big Data Analytics, 1th Ed. Auerbach Publications, New York.
  • Suvvari, A.; Goyari, P. (2019), “Financial Performance Assessment Using Grey Relational Analysis (GRA) An Application to Life Insurance Companies in India”, Grey Systems: Theory and Application, Vol. 9, No. 4: 502-516.
  • Taşdelen, S.; Çetiner, E. M. (2022), “2008 Küresel Finansal Krizinin Türkiye, Japonya ve Çin’de Demir Çelik Sektörüne Etkileri Üzerine Ekonometrik Bir Uygulama”, Journal of Financial Politic & Economic Reviews, C. 59, S. 659: 39-70.
  • Temizel, F.; Doğan, H.; Bayçelebi, B. E. (2016), “Kurumsal Yönetim Endeksi Kapsamındaki İşletmelerin Finansal Performans Analizi”, Business & Management Studies: An International Journal, C. 4, S. 2: 185-202.
  • Türkiye İhracatçılar Meclisi. https://tim.org.tr/tr/ihracat-rakamlari (Erişim 04.09.2023)
  • Uygurtürk, H.; Korkmaz, T. (2012), “Finansal Performansın TOPSIS Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi ile Belirlenmesi: Ana Metal Sanayi İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C. 7, S. 2: 95-115.
  • Wang R.T.; Ho, C.H.; Feng, C.M.; Yang, Y.K. (2004), “A Comparative Analysis of the Operational Performance of Taiwan’s Major Airports”, Journal of Air Transport Management, Vol.10, No. 5: 353-360.
  • World Steel Association. https://worldsteel.org/steel-topics/statistics/annual-production-steel-data/?ind=P1_crude_steel_total_pub/TUR. (Erişim 04.09.2023)
  • Wu, H. H. (2002), “A Comparative Study of Using Grey Relational Analysis in Multiple Attributes Decision Making Problems”, Quality Engineering, Vol. 159, No. 2: 2009-217.
  • Wu, J. H.; Chen, C. B. (1999), “An Alternative Form for Grey Relational Grades”, The Journal of Grey System, Vol. 11, No.1: 7-12.
Toplam 39 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Ekonometrik ve İstatistiksel Yöntemler, Finans ve Yatırım (Diğer)
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Halime Arslan Gürdal 0000-0003-0166-643X

Hasan Durmuş 0000-0001-8240-4671

Yayımlanma Tarihi 1 Nisan 2024
Gönderilme Tarihi 14 Eylül 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 19 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Arslan Gürdal, H., & Durmuş, H. (2024). Borsa İstanbul’da İşlem Gören Demir-Çelik Firmalarının Performanslarının Gri İlişkisel Analiz İle Değerlendirmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 19(1), 316-327. https://doi.org/10.17153/oguiibf.1360110

Cited By

Hammaddeye Karşı Sorumluluk: Gemi Geri Dönüşümü ve Demir Çelik Endüstrisinde Verimlilik Değerlendirmesi
Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi
https://doi.org/10.17065/huniibf.1408174
 Kapak Resmi İndir