Kocaeli Mahalleleri Donatı Yeterliliğinin Bulanık Mantık Yaklaşımı İle Değerlendirilmesi

Yıl 2009, Cilt: 22 Sayı: 3, 167 - 183, 31.12.2009

Zeynep Gamze Mert Serhat Yılmaz

Öz

Kentte 24 saat içinde birbiriyle kesintisiz ilişkiler yaşanmaktadır. Bu ilişkiler, ekonomik, kültürel, sosyal, idari, hizmet ilişkileri şeklindedir ve donatı alanları ile sağlanmaktadır. Ülkemizde 3194 sayılı imar mevzuatında, yerleşim birimlerinde yaşayan nüfusun ihtiyacı olan donatı alanları için belli standartlar getirilmiştir. Ancak yerleşim alanlarında donatı alanlarının düzenlenmesinde yaşanan sorunlar sağlıksız kent dokusunun oluşmasına neden olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Kocaeli İli kent merkezinde yer alan yerleşim birimlerinin kişi başına düşen donatı alanları standartlarına göre genel donatı yeterliliklerini daha rasyonel değerlendirmek üzere yeni hesaplama teknikleri önermektir. Çalışmada bu yeni tekniklerden biri olan bulanık mantık kullanılmıştır. Bulanık karar verme sistemleri keskin sınırlı ifadeler yerine birbirinin içine geçişmiş birden çok değere sahip (ambiguous) ifadeler içerdiğinden ifadeleri daha gerçekçi olarak modellemektedir. Bulanık mantık yaklaşımı ile her bir yerleşim biriminin kişi başına düşen donatıları bir bütün olarak değerlendirilmekte ve genel donatı yeterliliği sorgulanmaktadır. Böylece gerçek veriler ve bu verilerin etiketleri ile yazılan kurallar yardımıyla daha anlamlı ve gerçekçi sonuçlar elde edilmektedir. Geliştirdiğimiz bu sisteme Bulanık Donatı Yeterliliği Karar Verme Modeli ismi verilmiştir. Bu sistemin Kocaeli’ndeki 9 mahalle örneği üzerinde uygulanmasıyla elde edilen yeterlilik sonuçları klasik donatı yeterliliği hesaplama yöntemiyle karşılaştırarak başarımı sınanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kocaeli yerleşim birimleri, sosyal donatı alanları, bulanık mantık yaklaşımı.

Evaluation Of Social Infrastructure With Fuzzy Logic Approach In Kocaeli Neighborhood

Öz

Integrated continuous relationships are observed in urban areas at any moment a day.

Those are economic, cultural, social, and administrative and service relationships conducted in social

infrastructure areas. Zoning regulation 3194 regulates the social equipment areas considering

requirement of urban population by means of standards. But they result in urban patterns that are

incommensurate in establishing of social infrastructure areas. This study aims to determine general

social infrastructure areas rationally using terms that have no sharp borders. So each urban pattern

sufficiency per person and consequently general urban pattern is evaluated by means of a fuzzy logic rule

based approach. It is observed lower regarding the other relationships. The situation is rationalized

using the rules for real data and their labels to obtain more realistic results. The devised system in this

study is called as “Fuzzy Social Infrastructure Sufficiency Model”. Sufficiency results of the system

obtained from data gathered from the 9 neighborhood cases in Kocaeli is compared with that of the

classical Social Infrastructure Sufficiency results, and the performance of the proposed method is tested

in this way. The proposed fuzzy logic based technique is capable to evaluate the various infrastructure

area per capita as a whole so the probable fault due to the partial evalutions is avoided.

Anahtar Kelimeler

Kocaeli settlement areas, social infrastructure area, fuzzy logic approach.

Kaynakça

• [1] Y. Liu & S. R. Phinn, “Modeling urban development with cellular automata incorporation fuzzy-set approaches”, Computers, Environment and Urban Systems, Vol. 27, pp. 637-658, 2003.
• [2] Z. G. Mert, S. Yılmaz, “Fuzzy Modeling Approach Base on Property Location Quality for Grading Neighborhood Level of Family Housing Units”, Expert System with Applications, 2008.
• [3] S. Yılmaz, “Bulanık Mantık ve Mühendislik Uygulamaları”, Kocaeli Üniversitesi Yayınları, No:289, Kocaeli, 2007.
• [4] T. Ross, “Fuzzy Logic with Engineering Applications”, John Wiley Sons Ltd, England, 2004.
• [5] “Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik”, Seçkin Yayınları, 1995.
• [6] TÜİK, 2000 Yılı bina sayım verileri, Kocaeli mahalleleri bina sayım verileri, Ankara, 2000.
• [7] McVicar-Whelan, P.J., “Fuzzy sets for man-machine interaction”, International Journal on Man-Machine Studies”, Vol.8, pp.687-697, 1976.
• [8] Fuzzy Logic Toolbox For Use with Matlab, Users Guide, Mathworks Inc.,1998.