Kripto Paraya Yönelik Mali Öneriler: Bilgi Edinme Yoluyla Vergi Denetimi ve Değer Artışı Kazancı Üzerinden Vergilendirme

Yıl 2021, , 531 - 538, 31.12.2021

Öner Gümüş , Ersin Nail Sağdıç

https://doi.org/10.17494/ogusbd.1041299

Cited By: 1

Öz

Kriptografinin kullanılması suretiyle bağlanan ve güvenilir olduğu kabul edilen kayıt sistemi blok zincir olarak adlandırılır. Blok zincir kullanımıyla ilk kripto para olan Bitcoin, Satoshi Nakamoto tarafından geliştirilmiştir. Birçok avantajı ve dezavantajı bulunan kripto para Türkiye’de de popüler hale gelmiştir. Bunun göstergesi de kripto para kullanımında Türkiye’nin dünyada dördüncü, Avrupa’da birinci olmasıdır. Ancak söz konusu popülarite hem bazı dolandırıcılık olaylarına hem de seçmen tercihlerinin çarpıtılmasına yol açmaktadır. Bu durumu vergi denetimi ve vergilendirme ile önlemek mümkündür. Bu kapsamda çalışmada ulaşılan sonuçlar kripto paranın dijital paraya çevrilmesi ve böylelikle Merkez Bankasınca tanınması, bilgi edinme yoluyla vergi denetimi yapılması ve değer artışı kazancı üzerinden vergilendirme yapılmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Blok Zincir, Kripto Para, Vergi Denetimi, Değer Artış Kazancı

Kaynakça

• Akdoğan, A. (2006). Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Arslan, M. (2012). Vergi Hukuku. Bursa: MKM Yayıncılık.
• Avunduk, H. ve Aşan, H. (2018). Blok Zinciri (Blokchain) Teknolojisi ve İşletme Uygulamaları: Genel Bir Değerlendirme. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33 (1), 369-384.
• Basın açıklaması. (2013, 25 Kasım). Erişim adresi https://www.bddk.org.tr/Duyuru/EkGetir/510?ekId=530
• Bilici, N. (2011). Vergi Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Bitcoin'le ödeme alan ülkeler. (2020, 3 Temmuz). Erişim adresi https://www.icrypex.com/tr/blog/bitcoin-le-odeme-alan-ulkeler
• Blokzincir teknolojileri. (2017). Erişim adresi https://blokzincir.bilgem.tubitak.gov.tr/blok-zincir.html
• Cryptocurrency. (2017, 21 Haziran). Erişim adresi https://www.mahfiegilmez.com/2017/06/cryptocurrency.html
• Dijital para ile vergi ödenebilir mi?. (2021, 3 Şubat). Erişim adresi https://www.dunya.com/ekonomi/dijital-para-ile-vergi-odenebilir-mi-haberi-487553
• En çok kripto para kullanılan ülkeler belli oldu: Türkiye Avrupa’da birinci dünyada dördüncü. (2021, 20 Şubat). Erişim adresi https://www.ntv.com.tr/ekonomi/en-cok-kripto-para-kullanilan-ulkeler-belli-oldu-turkiye-avrupada-birinci-dunyadadorduncu,2yYbosOdhE2LAGgwgcK5CA
• Eski bir gizli istihbarat ajanının kripto para itirafları. (2021, 9 Ocak). Erişim adresi https://koinbulteni.com/eski-bir-gizli-istihbarat-ajaninin-kripto-para-itiraflari-90721.html
• Fırat, S. ve Daşdemir, E. (2021). Kripto Paralarda Miktar Teorisi Uygulaması: Bitcoin Örneği ve Covid-19 Salgının Etkisi. İstanbul İktisat Dergisi, 71 (1), 81-102.
• How many cryptocurrency exchanges are there?. (2021, 27 Temmuz). Erişim adresi https://www.cryptimi.com/guides/how-many-cryptocurrency-exchanges-are-there
• İstihbarat operasyonlarında kripto para dönemi. (2021, 5 Şubat). Erişim adresi https://www.trthaber.com/haber/gundem/istihbarat-operasyonlarinda-kripto-para-donemi-553935.html
• Kızılot, Ş. ve Taş, M. (2013). Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Kripto paralar, bitcoin ve blockchain. (2017, 11 Kasım). Erişim adresi https://www.mahfiegilmez.com/2017/11/kripto-paralar-bitcoin-ve-blockchain.html
• Kripto paraların avantajları ve dezavantajları. (2018, 25 Şubat). Erişim adresi https://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/kobi/kripto-paralarin-avantajlari-ve-dezavantajlari-40747869
• Küresel kripto para borsaları. (t.y.). Erişim adresi https://coin-turk.com/dunya-borsalari
• MASAK. (2021). Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları İçin Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörizmin Finansmanının Önlenmesine Dair Yükümlülüklere İlişkin Temel Esaslar.
• https://ms.hmb.gov.tr/uploads/sites/12/2021/05/Kripto-Varlik-Hizmet-Saglayicilar-Rehberi.pdf (Erişim Tarihi: 10.08.2021).
• Öncel, M., Çağan, N. ve Kumrulu, A. (1985). Cilt 1: Vergi Hukuku. 2. Basım. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları: 548.
• Özkul, F. U. ve Baş, E. (2020). Dijital Çağın Teknolojisi Blokzincir ve Kripto Paralar: Ulusal Mevzuat ve Uluslararası Standartlar Çerçevesinde Mali Yönden Değerlendirme. Muhasebe ve Denetime Bakış, 20 (60), 57-74.
• Pehlivan, O. (2011). Vergi Hukuku. Trabzon: Murathan Yayınevi.
• Saraçoğlu, F. (2018). Türk Vergi Sistemi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Şenyüz, D., Yüce, M. ve Gerçek, A. (2012). Vergi Hukuku. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Şenyüz, D., Yüce, M. ve Gerçek A. (2021). Türk Vergi Sistemi. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Tanrıverdi, M., Uysal, M. ve Üstündağ, M. T. (2019). Blokzinciri Teknolojisi Nedir?: Alanyazın İncelemesi. Bilişim Teknolojisi Dergisi, 12 (3), 203-217.
• Tekin, F. ve Çelikkaya, A. (2013). Vergi Denetimi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Thodex'in kurucusu 2 milyar dolarlık vurgun soruşturması. (2021, 22 Nisan). Erişim adresi https://www.trthaber.com/haber/ekonomi/thodexin-kurucusu-2-milyar-dolarlik-vurgun-sorusturmasi-574973.html
• Tüm kripto paralar. (t.y.). Erişim adresi https://tr.investing.com/crypto/currencies?__cf_chl_jschl_tk__=125acd9390f31fe8e303904699884064eb9faf1b-1619543934-0-AXRSNOSsziWF5k2dAFclbNanRM6cALvOBarEhLK1XpbSIhXFScxxqINVauKaIsQVqLNKO6Wue025sewb76ogh1iSqT8YXIvosfMVc4xkSjwzXKjbNPAQX-
• WUuQRyJ8_N9nZppiRE7CuOkQxhOUwldfyoCchbAZCTObIgAJ574zaEnFAVvAV3Vns1XukE3a6Tf3qcDOrEupkeVDcDGUXXhHGy5mVqlZ_L4ve6m2YSWMl1LNmoEb8PCAdpmHBKpZrsOF8vX9UhVi6wXT_qb2b60C6VCtnTxdykZwJqv7oXijn5IDm0h0mLZSdWzSj8czArv16tYu0oHerGY_17zJsfzq51wJSGJctZHynA2b6xLArZUUPdtQDObHwsPOTOOvjqg-
• pHrMmxgyEuIlAuZmY9HyeZLtbElGwenZ1QjEbAf7AjTogxv5rRzElN__vlvz78I_n-IRqMUZ8RkwDRORN0XhFp8lVSAQruZxh2EbKN8SDr
• Türkiye Bilişim Vakfı. (2019). Blokzinciri Teknolojisi Terminoloji Çalışması. İstanbul: Rumi Matbaacılık.
• Türkmen, N. (2021, 5 Nisan). Kripto Paraların Vergilendirilmesi. https://www.sozcu.com.tr/2021/yazarlar/nedim-turkmen/kripto-paralarin-vergilendirilmesi-6353978/ (Erişim Tarihi: 10.08.2021).
• Ulusoy, A. (2021, 30 Nisan). Dünya Dijital Paraya Koşuyor. https://www.yenisafak.com/yazarlar/ahmet-ulusoy/dunya-dijital-paraya-kosuyor-2058338 (Erişim tarihi: 10.08.2021).
• Üç Kuzey Koreli istihbarat yetkilisi ABD merkezli bankalardan 1,3 milyar dolar değerinde kripto para çaldı, ABD Adalet Bakanlığı soruşturma başlattı. (2021, 18 Şubat). Erişim adresi https://medyascope.tv/2021/02/18/uc-kuzey-koreli-istihbarat-yetkilisi-abd-merkezli-bankalardan-13-milyon-degerinde-kripto-para-caldi-abd-adalet-bakanligi-sorusturma-baslatti/
• Üstün, Ü. S. (2013). Nasıl Bir Vergi Denetimi ve Vergi Yargısı. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Yıldırım, M. (2019). Blok Zincir Teknolojisi, Kripto Paralar ve Ülkelerin Kripto Paralara Yaklaşımları. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10 (20), 265-277.