Okul Öncesi Eğitim Kurumlarının Dış Mekan Özellikleri: Eskişehir İli Örneği

Yıl 2019, , 735 - 767, 05.04.2019

Fatma Geney Zeynep Özsoy Döndü Neslihan Bay

https://doi.org/10.17494/ogusbd.553864

Cited By: 1

Öz

Araştırmanın
amacı, Eskişehir’deki okul öncesi eğitim kurumlarının dış mekan özelliklerini
ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda özel ve devlet anaokullarındaki dış
mekanlarda kullanılan materyallerin ve bu materyallerin özelliklerinin neler
olduğu araştırılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Bu
bağlamda örneklem içerisinde yer alan okulların dış mekan özellikleri
betimlenmeye çalışılmıştır. Betimlenme sürecinde nitel araştırma yöntemlerinden
yapılandırılmış gözlem yöntemi uygulanmıştır. Eskişehir merkez ilçelerinde
bulunan devlet anaokullarının tamamı (20) ve 15 özel anaokulu olmak üzere
toplam 35 okul öncesi eğitim kurumu araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır.
Ayrıca özel anaokulların belirlenmesi en az 50 çocuk mevcudiyetinin olması
ölçüt olarak alınmıştır. Araştırma sonucunda mekan büyüklüğü, oyun alanlarının
düzenlenmesi ve materyal çeşitliliği yönlerinden her iki okul grubunun da
eksikleri olduğu; devlet anaokullarının özel anaokullarına göre daha iyi
düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Anaokulu, Dış Mekan, Bahçe

Kaynakça

• Akçay, D. ve Erkal, S. (2012). Ankara’da farklı semtlerdeki okul öncesi eğitim kurumları iç ve dış mekanlarının kaza riski açısından değerlendirilmesi. Sağlık ve Toplum, 22(2), 36-47. Aksu, Ö. ve Demirel, Ö. (2011). Trabzon kenti ilköğretim okul bahçelerinde tasarım ve alan kullanımları. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 12(1), 40-46. Alat, Z., Akgümüş, Ö., ve Cavalı, D. (2012). Okul öncesi eğitimde açık hava etkinliklerine yönelik öğretmen görüş ve uygulamaları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 47-62. Atabey, D., Yurt. Ö. ve Ömeroğlu, E. (2009). Okul öncesi eğitim kurumları açık hava oyun alanlarının incelenmesi. Uluslararası 5. Balkan Eğitim ve Bilim Kongresi, 651-653, Edirne. Baran, M., Yılmaz, A., ve Yıldırım, M. (2007). Okul öncesi eğitimin önemi ve okul öncesi eğitim yapılarındaki kullanıcı gereksinimleri. D.Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (8) 27-44. Bay, D. N. (2016). Outdoors in Preschool Teaching: A Model Implementation in Turkey. Journal of Studies in Education, 6(1), 56-73. Benliay, A., Cüce, B., ve Soydan, O. (2014). Okul öncesi eğitim kurumlarında dış mekan peyzaj tasarımının 5-6 yaş çocuk grubu algısı üzerindeki etkisi. Niğde Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 3(1), 37-47. Brynjegard, S. (2001). Schoolgardens: Raising environmental awareness in children. San Rafael, CA: School of Education, Dominican University of California. Büyüköztürk, Ş., Çakmak, H., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem. Çelik, A. (2012). Okul öncesi eğitim kurumlarında açık alan kullanımı: Kocaeli örneği. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43(1), 79- 88. Çukur, D. (2011). Okul öncesi çocukluk döneminde sağlıklı gelişimi destekleyici dış mekan tasarımı. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 12(1), 70-76. Demiriz, S., Karadağ, A., ve Ulutaş, İ. (2011). Okul öncesi eğitim kurumlarında eğitim ortamı ve donanım (2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık. Duman, G., Koçak, N. (2013). Çocuk oyun alanlarının biçimsel özellikleri açısından değerlendirilmesin (Konya İli Örneği). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 11(1), 64-81. Erdönmez, M. (2007). İlköğretim okulu bahçelerinde peyzaj tasarım normları. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 1(57), 106-122. Fazlıoğlu, Y. (2012). Erken çocukluk gelişimi ve eğitimi. İstanbul: Paradigma Kitapevi Yayınları. Francis, C. (1998). Child care outdoor spaces. C. C. Marcus ve C. Francis (Eds.), People places: design guidelines for urban open space (2. Baskı.) (ss. 259-310). New York: John Wiley & Sons. Fjortoft, I. & J. Sageie (2000). The Natural environment as a playground for children: Landscape description and analyses of a natural landscape. Landscape and Urban Planning 48(1/2), 83-97.
• Gömleksiz, M., Demir, Ö., Kilimci, S., Koçoğlu Meek, Ç., Akar Vural, R., ve Erdal, E. (2008). School yards under the Magnifying Glass: A Qualitative Studying Violence and Childrens’ Rights, İlköğretim Online, 7(2), 273- 287. Gül, A. ve Küçük V. (2001). Kentsel açık-yeşil alanlar ve Isparta kenti örneğinde irdelenmesi Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi,2, 27-48. Gül, E.D. (2012). Ailelerin çocuk bahçelerine ve çocuk bahçelerindeki materyallere bakış açılarının incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(3), 261-274. Gülay, H. ve Ekici, G. (2010). MEB Okul öncesi eğitim programının çevre eğitimi açısından analizi. Türk Fen Eğitimi Dergisi,7(1),74,84. Güleş, F. (2013). Okul öncesi eğitimde fiziksel çevreye ilişkin kalite standartlarının belirlenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Güleş, F. ve Erişen, Y. (2013). Okul öncesi eğitimde fiziksel çevre standartlarını belirleme: Paydaş görüşlerine dayalı bir analiz. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30, 129-138. Hepcan, Ş., Kaplan, A., Küçükerbaş, E., ve Özkan, B (2001). Kemalpaşa (İzmir) Kentsel dış mekanlarının yeterliliği üzerine bir araştırma. Kemalpaşa (İzmir). Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 38(2-3), 143-150. Johnson, J.M. (2000). Design for learning: Values, qualities and processes of enriching school landscapes. [11/09/18]. http://www.asla.org/latis1/LATIS-cover.htm. Kaçan, M., Halmatov, M., ve Kartaltepe, O. (2017). Okul öncesi eğitim kurumları bahçelerinin incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 1(1), 60-70. Kalburan, N. (2014). Denizli ilinde bulunan resmi ve özel anaokulu bahçelerinin karşılaştırılmalı olarak incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 99-113. Karaburun, A., Demirci, A., ve Saka, E. (2015). İstanbul Avrupa yakasındaki okul bahçelerinin öğrenci sayısına göre yeterliliklerinin mekansal olarak değerlendirilmesi. Marmara Coğrafya Dergisi. 31, 20-47. Karadağ, A., Mutlu, S., ve Sayın, Ş. (2012). Okul bahçelerinin oyun alanı olarak değeri: Düzce kenti örneği. Ormancılık Dergisi, 8(2), 45-46. Karakaya, B. ve Kiper, T. (2013). Edirne kent merkezindeki bazı ilköğretim okul bahçelerinin peyzaj tasarım ilkeleri açısından mevcut durumunun belirlenmesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi,10(1), 59-71.
• Karaküçük, S. (2008). Okul öncesi eğitim kurumlarında fiziksel/mekansal koşulların incelenmesi: Sivas ili örneği. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 32(2), 307-320. Karamustafaoğlu, S. ve Kandaz, U. (2006). Okul öncesi eğitimde fen etkinliklerinde kullanılan öğretim yöntemleri ve karşılaşılan güçlükler. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi,26(1), 65-81. Karataç, T., Kartal, S., ve Kocabaş, İ. (2016). Bağımsız anaokullarının fiziki alanlarının yönetimi. International Journal of Field Education, 2(2), 1-19. Karatekin, K. ve Çetinkaya, G. (2013). Okul bahçelerinin çevre eğitimi açısından değerlendirilmesi. Manisa ili örneği. Ulusararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 27(6), 1307-9581. Kaymaz, M. (2015). Eğitim yapılarında bedensel engellilere yönelik “engelsiz tasarım”. 3. Ulusal Mobilya Kongresi, 238-250, Konya. Kesicioğlu, O., Alisinanoğlu, F. (2009). 60- 72 aylık çocukların çevreye karşı tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 10(3), 37-48. Kubanç, Y. (2014). Okul öncesi eğitim kurumlarının fiziki durumunun incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(31), 675-678. Malone, K., & Tranter, P. (2003). “Children's environmental learning and the use, design and management of schoolgrounds. Children Youth and Environments, 13(2), 87-137. Merriam, S.B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. S. Turan (Çev. Ed.). Ankara: Nobel Yayıncılık. MEB. (2013). Erken çocukluk eğitim kurumlarında fiziksel özellikler ve personel. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. Miles, M. & Huberman, M. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. London: Sage. Muhacir, E. ve Özalp, A. (2011). Artvin kenti ilköğretim okul bahçelerinin nitelik ve niceliksel durumlarının coğrafi bilgi sistemleri kullanılarak belirlenmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 12(2), 172-184. Ömeroğlu, E. (2005). Okul öncesi dönemde eğitim ortamlarının düzenlenmesi. Ş. Yaşar (Ed.), Okul öncesi eğitimin ilke ve yöntemleri (ss. 59-70). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. Öztürk, A. ve Bayraktar, D. (2017). Anaokullarındaki doğal mekan ve materyallerin çocuk gelişimindeki yeri. Karadeniz Teknik Üniversitesi, 12(1), 25-35. Özkubat, S. (2013). Okul öncesi kurumlarında eğitim ortamlarının düzenlenmesi ve donanım. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(2), 58-66. Pardee, M., Gillman, A. ve Larson, C. (2005). Community investment collaborative for kids: resource guide 4. USA: The Local Initiatives Support Corporation/Community Investment Collaborative for Kids. Ramazan, O. (2007). Okul öncesi kurumlarda fiziksel ortam. A. Oktay ve Ö. Polat Unutkan (Ed.), Okul öncesi eğitimde güncel konular. İstanbul: Morpa. Sağlık, A., Sağlık, E., ve Kelkit, A. (2015). Çanakkale barbaros günışığı anaokulu peyzaj projesi. Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Güzel Sanatlar ve Mimarlık Fakültesi, 3(1), 39-47. Şişman, E. ve Özyavuz, M. (2010). Çocuk oyun alanlarının dağılımı ve kullanım yeterliliği: Tekirdağ örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi,7(1), 13-22. Ummanel, A. (2017). Kum ve oyun alanları üzerine bir inceleme. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 1539-1566. Uslu, A. & Shakouri, N. (2012). Engelli çocuklara dost oyun alanı ve dış mekan tasarımı. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 28(5), 367-374. Vural, H. ve Sevgi, Y. (2016). İyileştirilmiş fiziksel çevre şartlarının öğrencilerinin gelişimine etkisinin öğretmen gözüyle değerlendirilmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 518-535. White, R. & V. Stoecklin . (1998). Children's outdoor play and learning environments: Returning to nature . [09/09/18]. http://www.whitehutchinson.com/children/articles/outdoor.shtml. Yılmaz, A. (1995). Erzurum kenti okul bahçelerinin peyzaj mimarlığı ilkeleri yönünden incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 26(4), 437-547.