Sözlü Tarihin Geçerliliği ve Güvenilirliği Üzerine Bir Değerlendirme

İlker Dere; Erkan Dinç

Derleme

An Evaluation of the Validity and Reliability of Oral History

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 2, 275 - 289, 30.12.2020

İlker Dere , Erkan Dinç

Öz

The current study aims to bring the studies on the validity and reliability of oral history together and to discuss the precautions that should be taken under the lights of the relevant criticism. Within this extent, the relationships between oral history and memory studies, some problems related to and current debates on oral history, and the precautions to be taken to provide the validity and reliability of the oral history data before, during and after the oral history interviews. These precautions include doing sufficient literature search, selecting the appropriate informants, the interviewer being interrogative during the course of the interview and the importance of comparing and contrasting oral history data with written sources. Lastly, the paper presents some suggestions on conducting valid and reliable oral history interviews in consideration with local and international literature.

Anahtar Kelimeler

Oral history, memory, validity, reliability, historiography

Kaynakça

Abrams, L. (2010). Oral history theory. London: Routledge.
Akçalı, A. A. (2007). Yerel tarih ve tarih eğitimine katkısı (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
Angrosino, M. V. (2008). Exploring oral history: A window on the past. Long Grove, IL: Waveland.
Aras, R. (2016). Assyrian/Syriac oral history as a counter-narrative in contemporary Turkish historiography. Mukaddime, 7(2), 259-273.
Atkinson, R. C. ve Shiffrin, R. M. (1968). Human memory: A proposed system and its control processes. Psychology of learning and motivation, 2, 89-195.
Baily, L. (2019). Exploring the landscape of web oral history collections: A content analysis (Unpublished Master Dissertation), New Zealand: Victoria University of Wellington.
Batty, E. (2009). Reflections on the use of oral history techniques in social research. People, Place and Policy Online, 3(2), 109–121.
Baum, W. (2007). The Other uses of oral history. The Oral History Review, 34(1), 13-24.
Bornat, J. (1989). Oral history as a social movement: Reminiscence and older people. Oral History, 17(2), 16-24.
Caunce, S. (2001). Sözlü tarih ve yerel tarihçi (Çev. B. C. Yalçınkaya). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih.
Cowan, N. (2008). What are the differences between long-term, short-term, and working memory?. Progress in brain research, 169, 323-338.
Cutler III, W. (1996). Accuracy in oral history interviewing. D. K. Dunaway ve W. K. Baum (Ed.), Oral history: An interdisciplinary anthology içinde (99-106. ss.). Walnut Creek: Altamira.
Çakmak, F. (2010). Sözel tarihçilikte saptamalar ve sorunlar: Bursa Örneği. M. Öz (Ed.), Cumhuriyet Döneminde Türkiye'de Tarihçilik ve Tarih Yayıncılığı Sempozyumu (Bildiriler), içinde (545-556. ss.), Ankara: TTK.
Danacıoğlu, E. (2001). Geçmişin izleri. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt.
Frisch, M. H. (1990). A shared authority: Essays on the craft and meaning of oral and public history. Albany: State University of New York.
Gardini, G. L. (2012). In defense of oral history: Evidence from the Mercosur case. Journal of Politics in Latin America, 4(1), 107-133.
Gardner, P. (2003). Oral history in education: teacher's memory and teachers' history. History of Education, 32(2), 175-188.
Güçlü, M. (2013). Eğitim tarihi araştırmalarında sözlü tarih uygulaması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 100-113.
Gündüz, M. (2018). Metodoloji, kavram ve konu kıskacında (Türk) eğitim tarihçiliği. Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi (OSMED), 4(7), 118-130.
Güven, İ. (Ed.). (2014). Tarih öğretimi kuram ve uygulama. Ankara: Pegem.
Hagens, V., Dobrow, M. J. ve Chafe, R. (2009). Interviewee transcript review: Assessing the impact on qualitative research. BMC Medical Research Methodology, 9, 47-56.
Hoffman, A. M. ve Hoffman, H. S. (2006). Memory theory: Personal and social. T. L. Charlton, L. E. Myers ve R. Sharpless (Ed.), Handbook of oral history içinde (275-96. ss.). Lanham, MD: Altamira.
Kelly, J., Sadeghieh, T. ve Adeli, K. (2014). Peer review in scientific publications: Benefits, critiques & a survival guide. EJIFCC, 25(3), 227–243.
Kikumura, A. (1986). Family Life Histories: A Collaborative Venture. The Oral History Review, 14, 1-7.
Kyvig, E. K. ve Marty, M. A. (2000). Yanıbaşımızdaki tarih (Çev. N. Özsoy). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt.
Lummis, T. (1998). Structure and validity in oral evidence. R. Perks and A. Thomson (Ed.), The oral history reader içinde (273-283. ss.). London: Routledge.
MacKay, N., Quinlan, M. K. ve Sommer, B. W. (2013). Community oral history toolkit: Volume 1. Walnut Creek, California: Left Coast.
Mariner, N. (2005). Oral History: From fact finding to history shaping. Historia, 14, 59-69.
Purdue University, (2020). Memory, http://www.psych.purdue.edu/~willia55/120/8.MemoryMM.pdf, Erişim Tarihi: 20.11.2020
Mero-Jaffe, I. (2011). ‘Is that what I said?’ Interview transcript approval by participants: an aspect of ethics in qualitative research. International journal of qualitative methods, 10(3), 231-247.
Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
Miller‐Rosser, K., Robinson‐Malt, S., Chapman, Y. ve Francis, K. (2009). Analysing oral history: A new approach when linking method to methodology. International Journal of Nursing Practice, 15(5), 475-480.
Morrissey, C. T. (2006). Oral history interviews: From inception to closure. T. L. Charlton, L. E. Myers ve R. Sharpless (Ed.), Handbook of oral history içinde (170-206. ss.). Lanham, MD: Altamira.
National Colloquium on Oral History, (1966). Goals and guidelines for oral history: Report of the sub-committee on goals and guidelines. California?: publisher not identified.
Neuenschwander, J. (1984). Oral historians and long-term memory. D. K. Dunaway ve W. K. Baum (Ed.), Oral history: An interdisciplinary anthology içinde (324-332. ss.), Walnut Creek: Altamira.
Oelofse, M. (2011). Applying principles of historical critique: authentic oral history?. Journal for Contemporary History, 36(1), 191-204.
Özçelik, İ. (2014). Tarih ve metodolojisi. Ankara: Gazi.
Passerini, L. (1979). Work ideology and consensus under Italian fascism. History Workshop, (8), 82-108, http://www.jstor.org/stable/4288259, Erişim Tarihi: 20.11.2020
Portelli, A. (1990). The death of Luigi Trastulli, and other stories: Form and meaning in oral history. Albany, N.Y: State University of New York.
Portelli, A. (2005). A dialogical relationship: an approach to oral history. Expressions Annual, 14, 1-8.
Purdue University, (2020). Memory, http://www.psych.purdue.edu/~willia55/120/8.MemoryMM.pdf. Erişim Tarihi: 20.11.2020
Ritchie, D. A. (2015). Doing oral history (3th edition). New York: Oxford University.
Schacter, D. L. (2002). The seven sins of memory: How the mind forgets and remembers. Boston, MA: Houghton Mifflin Harcourt.
Seligman, H. (1989). Is oral history a valid research instrument?. International Journal of Oral History, 10(3), 175-82.
Šetkus, B. (2016). Oral history in Lithuanian schools: Current situation and challenges. D. Trškan (Ed.), Oral history education: Dialogues with past içinde (147-148. ss.).
Ljubljana: Slovenian National Commission for UNESCO.
Shopes, L. (1996). Using Oral History for a family project. D. K. Dunaway ve W. K. Baum. (Ed.), Oral history: An interdisciplinary anthology içinde (231-40. ss.), Walnut Creek: Altamira.
Thompson, P. ve Bornat, J. (2017). The voice of the past: Oral history (4th Edition). New York: Oxford University.
Toprak, Z. (2007). Türkiye’de tarih yazımının evrimi ve yarının tarihi. TÜBA Günce, 37, 28-30.
Tosh, J. (2013). Tarihin peşinde (Çev. Ö. Arıkan). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt.
Yow, V. R. (2014). Recording oral history: A guide for the humanities and social sciences. Lanham: Rowman & Littlefield.

Sözlü Tarihin Geçerliliği ve Güvenilirliği Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 2, 275 - 289, 30.12.2020

İlker Dere , Erkan Dinç

Öz

Bu çalışmanın amacı, sözlü tarih konusundaki çeşitli düşünceleri bir araya getirmek ve yapılan eleştiriler bağlamında alınması gereken tedbirleri tartışmaktır. Bu kapsamda sözlü tarih ve hafıza çalışmaları arasındaki ilişki, sözlü tarihle ilgili bazı sorunlar ve güncel tartışmalar, sözlü tarih verilerinin geçerliliği ve güvenilirliğini sağlamak için veri toplama öncesi, sırası ve sonrasında alınması gereken tedbirler değerlendirilmiştir. Bu tedbirler arasında yeterli literatür araştırması yapma, uygun kaynak kişileri seçme, görüşmecinin sorgulayıcı bir tavır sergilemesi ve sözlü tarih verilerini yazılı kaynaklarla karşılaştırmanın önemi vurgulanmıştır. Son olarak yerli ve yabancı literatür ışığında yapılan değerlendirmelere dayalı bazı öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sözlü tarih, hafıza, geçerlilik, güvenilirlik, tarih yazımı

Kaynakça

Abrams, L. (2010). Oral history theory. London: Routledge.
Akçalı, A. A. (2007). Yerel tarih ve tarih eğitimine katkısı (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
Angrosino, M. V. (2008). Exploring oral history: A window on the past. Long Grove, IL: Waveland.
Aras, R. (2016). Assyrian/Syriac oral history as a counter-narrative in contemporary Turkish historiography. Mukaddime, 7(2), 259-273.
Atkinson, R. C. ve Shiffrin, R. M. (1968). Human memory: A proposed system and its control processes. Psychology of learning and motivation, 2, 89-195.
Baily, L. (2019). Exploring the landscape of web oral history collections: A content analysis (Unpublished Master Dissertation), New Zealand: Victoria University of Wellington.
Batty, E. (2009). Reflections on the use of oral history techniques in social research. People, Place and Policy Online, 3(2), 109–121.
Baum, W. (2007). The Other uses of oral history. The Oral History Review, 34(1), 13-24.
Bornat, J. (1989). Oral history as a social movement: Reminiscence and older people. Oral History, 17(2), 16-24.
Caunce, S. (2001). Sözlü tarih ve yerel tarihçi (Çev. B. C. Yalçınkaya). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih.
Cowan, N. (2008). What are the differences between long-term, short-term, and working memory?. Progress in brain research, 169, 323-338.
Cutler III, W. (1996). Accuracy in oral history interviewing. D. K. Dunaway ve W. K. Baum (Ed.), Oral history: An interdisciplinary anthology içinde (99-106. ss.). Walnut Creek: Altamira.
Çakmak, F. (2010). Sözel tarihçilikte saptamalar ve sorunlar: Bursa Örneği. M. Öz (Ed.), Cumhuriyet Döneminde Türkiye'de Tarihçilik ve Tarih Yayıncılığı Sempozyumu (Bildiriler), içinde (545-556. ss.), Ankara: TTK.
Danacıoğlu, E. (2001). Geçmişin izleri. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt.
Frisch, M. H. (1990). A shared authority: Essays on the craft and meaning of oral and public history. Albany: State University of New York.
Gardini, G. L. (2012). In defense of oral history: Evidence from the Mercosur case. Journal of Politics in Latin America, 4(1), 107-133.
Gardner, P. (2003). Oral history in education: teacher's memory and teachers' history. History of Education, 32(2), 175-188.
Güçlü, M. (2013). Eğitim tarihi araştırmalarında sözlü tarih uygulaması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 100-113.
Gündüz, M. (2018). Metodoloji, kavram ve konu kıskacında (Türk) eğitim tarihçiliği. Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi (OSMED), 4(7), 118-130.
Güven, İ. (Ed.). (2014). Tarih öğretimi kuram ve uygulama. Ankara: Pegem.
Hagens, V., Dobrow, M. J. ve Chafe, R. (2009). Interviewee transcript review: Assessing the impact on qualitative research. BMC Medical Research Methodology, 9, 47-56.
Hoffman, A. M. ve Hoffman, H. S. (2006). Memory theory: Personal and social. T. L. Charlton, L. E. Myers ve R. Sharpless (Ed.), Handbook of oral history içinde (275-96. ss.). Lanham, MD: Altamira.
Kelly, J., Sadeghieh, T. ve Adeli, K. (2014). Peer review in scientific publications: Benefits, critiques & a survival guide. EJIFCC, 25(3), 227–243.
Kikumura, A. (1986). Family Life Histories: A Collaborative Venture. The Oral History Review, 14, 1-7.
Kyvig, E. K. ve Marty, M. A. (2000). Yanıbaşımızdaki tarih (Çev. N. Özsoy). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt.
Lummis, T. (1998). Structure and validity in oral evidence. R. Perks and A. Thomson (Ed.), The oral history reader içinde (273-283. ss.). London: Routledge.
MacKay, N., Quinlan, M. K. ve Sommer, B. W. (2013). Community oral history toolkit: Volume 1. Walnut Creek, California: Left Coast.
Mariner, N. (2005). Oral History: From fact finding to history shaping. Historia, 14, 59-69.
Purdue University, (2020). Memory, http://www.psych.purdue.edu/~willia55/120/8.MemoryMM.pdf, Erişim Tarihi: 20.11.2020
Mero-Jaffe, I. (2011). ‘Is that what I said?’ Interview transcript approval by participants: an aspect of ethics in qualitative research. International journal of qualitative methods, 10(3), 231-247.
Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
Miller‐Rosser, K., Robinson‐Malt, S., Chapman, Y. ve Francis, K. (2009). Analysing oral history: A new approach when linking method to methodology. International Journal of Nursing Practice, 15(5), 475-480.
Morrissey, C. T. (2006). Oral history interviews: From inception to closure. T. L. Charlton, L. E. Myers ve R. Sharpless (Ed.), Handbook of oral history içinde (170-206. ss.). Lanham, MD: Altamira.
National Colloquium on Oral History, (1966). Goals and guidelines for oral history: Report of the sub-committee on goals and guidelines. California?: publisher not identified.
Neuenschwander, J. (1984). Oral historians and long-term memory. D. K. Dunaway ve W. K. Baum (Ed.), Oral history: An interdisciplinary anthology içinde (324-332. ss.), Walnut Creek: Altamira.
Oelofse, M. (2011). Applying principles of historical critique: authentic oral history?. Journal for Contemporary History, 36(1), 191-204.
Özçelik, İ. (2014). Tarih ve metodolojisi. Ankara: Gazi.
Passerini, L. (1979). Work ideology and consensus under Italian fascism. History Workshop, (8), 82-108, http://www.jstor.org/stable/4288259, Erişim Tarihi: 20.11.2020
Portelli, A. (1990). The death of Luigi Trastulli, and other stories: Form and meaning in oral history. Albany, N.Y: State University of New York.
Portelli, A. (2005). A dialogical relationship: an approach to oral history. Expressions Annual, 14, 1-8.
Purdue University, (2020). Memory, http://www.psych.purdue.edu/~willia55/120/8.MemoryMM.pdf. Erişim Tarihi: 20.11.2020
Ritchie, D. A. (2015). Doing oral history (3th edition). New York: Oxford University.
Schacter, D. L. (2002). The seven sins of memory: How the mind forgets and remembers. Boston, MA: Houghton Mifflin Harcourt.
Seligman, H. (1989). Is oral history a valid research instrument?. International Journal of Oral History, 10(3), 175-82.
Šetkus, B. (2016). Oral history in Lithuanian schools: Current situation and challenges. D. Trškan (Ed.), Oral history education: Dialogues with past içinde (147-148. ss.).
Ljubljana: Slovenian National Commission for UNESCO.
Shopes, L. (1996). Using Oral History for a family project. D. K. Dunaway ve W. K. Baum. (Ed.), Oral history: An interdisciplinary anthology içinde (231-40. ss.), Walnut Creek: Altamira.
Thompson, P. ve Bornat, J. (2017). The voice of the past: Oral history (4th Edition). New York: Oxford University.
Toprak, Z. (2007). Türkiye’de tarih yazımının evrimi ve yarının tarihi. TÜBA Günce, 37, 28-30.
Tosh, J. (2013). Tarihin peşinde (Çev. Ö. Arıkan). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt.
Yow, V. R. (2014). Recording oral history: A guide for the humanities and social sciences. Lanham: Rowman & Littlefield.

Toplam 51 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Bölüm	Makaleler
Yazarlar	İlker Dere 0000-0003-0993-7812 Erkan Dinç 0000-0002-0953-3351
Yayımlanma Tarihi	30 Aralık 2020
Gönderilme Tarihi	20 Ağustos 2020
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2020 Cilt: 21 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA	Dere, İ., & Dinç, E. (2020). Sözlü Tarihin Geçerliliği ve Güvenilirliği Üzerine Bir Değerlendirme. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 275-289.
AMA	Dere İ, Dinç E. Sözlü Tarihin Geçerliliği ve Güvenilirliği Üzerine Bir Değerlendirme. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Aralık 2020;21(2):275-289.
Chicago	Dere, İlker, ve Erkan Dinç. “Sözlü Tarihin Geçerliliği Ve Güvenilirliği Üzerine Bir Değerlendirme”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 21, sy. 2 (Aralık 2020): 275-89.
EndNote	Dere İ, Dinç E (01 Aralık 2020) Sözlü Tarihin Geçerliliği ve Güvenilirliği Üzerine Bir Değerlendirme. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 21 2 275–289.
IEEE	İ. Dere ve E. Dinç, “Sözlü Tarihin Geçerliliği ve Güvenilirliği Üzerine Bir Değerlendirme”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, c. 21, sy. 2, ss. 275–289, 2020.
ISNAD	Dere, İlker - Dinç, Erkan. “Sözlü Tarihin Geçerliliği Ve Güvenilirliği Üzerine Bir Değerlendirme”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 21/2 (Aralık 2020), 275-289.
JAMA	Dere İ, Dinç E. Sözlü Tarihin Geçerliliği ve Güvenilirliği Üzerine Bir Değerlendirme. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020;21:275–289.
MLA	Dere, İlker ve Erkan Dinç. “Sözlü Tarihin Geçerliliği Ve Güvenilirliği Üzerine Bir Değerlendirme”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, c. 21, sy. 2, 2020, ss. 275-89.
Vancouver	Dere İ, Dinç E. Sözlü Tarihin Geçerliliği ve Güvenilirliği Üzerine Bir Değerlendirme. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020;21(2):275-89.

Kapak Resmi İndir

Makale Dosyaları

Tam Metin