Endüstriyel dönüşüm ve endüstri 5.0

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: 4, 1129 - 1142, 29.10.2023

Beyza Güdek

https://doi.org/10.25287/ohuiibf.1331731

Öz

Teknolojilerin ve yapay zekâ tabanlı çözümlerin hızla gelişmesi endüstrilerin hizmetlerini ve rekabetlerini etkilemektedir. Zira küresel anlamda meydana gelen tüm değişimler ve yenilikler imalat endüstrilerini daima etkisi altına almış ve onlar etrafında gerçekleşmiştir. Diğer endüstriyel devrimlerde olduğu gibi teknolojik dünya, gelişmiş ve farklılaşmış üretim teknikleri ile hızlı bir dönüşüm yaşamaktadır. Makinelerin insana özgü yetilere yönelik yapılan, yapay zeka ve arayüz çalışmaları sayesinde gelişen robotların artık insan zihinlerine eşleşmeleri onları daha önemli kılmıştır. Robotların insanların yerini alacağı algısının yanı sıra insanlar ile iş birliği içerisinde olacağı yeni bir üretim dönemine geçilmektedir. Endüstri 4.0’dan farklı olarak insan odaklı, sürdürülebilir ve dayanıklılığın hâkim olacağı Endüstri 5.0 kavramı güncel bir araştırma konusudur. Tartışılanın aksine insansız üretim fikrinden ve diğer endüstriyel devrimlerinden ayrışarak daha insan ve çevre merkezli ortaya çıkan Endüstri 5.0 ilgililer için bir merak konusudur. Bu çalışma Endüstri 5.0’ın kavramsal çerçevesini ortaya koyarak, üretim yönetimi, kaynak planlaması, stratejik karar verme süreçleri, dijital dönüşüm ve sosyal sorumluluk projelerinin yürütülmesinde endüstrilere katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Bunun yanında endüstrilerin sahip olması gereken nitelikler ve standartlar konusunda öngörüler sunmaktadır. Endüstri 5.0’ın, İnsan Siber Fiziksel Sistemler (HCPS), Yeşil Üretim (GM) ve İnsan Robot İş Birliği (HRC) gibi potansiyel alanlara yönelik yaklaşımlarını ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Endüstri 5.0, Sanayi Devrimi, Sürdürülebilirlik, Yeşil Üretim, İnsan-Robot İş Birliği

Industrial transformation and industry 5.0

Öz

The rapid development of technologies and artificial intelligence-based solutions affects the services and competition of industries. All the changes and innovations that occur globally have always affected the manufacturing industries and took place around them. As in other industrial revolutions, the technological world is experiencing a rapid transformation with advanced and differentiated production techniques. The fact that robots, which have developed thanks to artificial intelligence and interface studies aimed at machines' human- specific abilities, now match human minds, has made them more important. In addition to the perception that robots will replace humans, a new production era is coming in which they will cooperate with humans. The concept of Industry 5.0, which, unlike Industry 4.0, will be human-oriented, sustainable, and flexible, is a current research topic. Contrary to what is discussed, Industry 5.0, which differs from the idea of unmanned production and other industrial revolutions and emerges as more human and environment-centered, is a matter of curiosity for those concerned. This study aims to contribute to industries in the execution of production management, resource planning, strategic decision-making processes, digital transformation, and social responsibility projects by revealing the conceptual framework of Industry 5.0. In addition, it offers predictions about the qualifications and standards that industries should have. It reveals Industry 5.0's approaches to potential areas such as Human Cyber-Physical Systems (HCPS), Green Production (GM), and Human-Robot Collaboration (HRC).

Anahtar Kelimeler

Industry 5.0, Industrial Revolution, Sustainability, Green Manufacturing, Human-Robot Collaboration

Kaynakça

• Atwell C. (2017). Yes, Industry 5.0 is Already on the Horizon. Erişim adresi: https://www.machinedesign.com/automation-iiot/article/21835933/yes-industry-50-is-already-on-the-horizon
• Bendig, D., Lau, K., Schulte, J. & Endriss, S. (2021), Industrie 5.0 - Die Europäische Kommission auf den Spuren der nächsten industriellen Revolution?. Industrie 4.0 Management, 37, 20-22. https://doi.org/10.30844/I40M_21-6_S20-22?
• BMBF, (2015a). Industrie 4.0 kommt auf den Hallenboden. Erişim adresi: 13, https://www.bmbf.de/de/industrie-4-0-kommt-auf-den-hallenboden1016.html.
• BMBF, (2015b). Zukunftsprojekt Industrie 4.0 -Forschung-BMBF.Erişim adresi: http://www.bmbf.de/de/9072.php.
• Deif, A. M. (2011). A system model for green manufacturing. Journal of Cleaner Production, 19(14), 1553–1559. https://doi:10.1016/j.jclepro.2011.05.022
• Elangovan, U. (2021). Industry 5.0: The Future of the Industrial Economy. USA: CRC Press. https://doi.org/10.1201/9781003190677
• European Commission (2021). Industry 5.0. Erişim adresi: https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/468a892a-5097-11eb-b59f-01aa75ed71a1/#
• Evans, P. C. & Annunziata, M. (2012). Industrial Internet: pushing the boundaries of minds and machines. Boston: General Electric.
• Feil-Seifer, D., & Matarić, M. J. (2009). Human RobotHuman–robot interaction (HRI) InteractionInteraction human robot. R. A. Meyers (Eds.), Encyclopedia of Complexity and Systems Science, (pp. 4643–4659). New York: Springer. https://doi.org/10.1007/978-0-387-30440-3
• Fraunhofer, IAO, (2013). Produktionsarbeit der Zukunft-Industrie 4.0. Frauenhofer IAO. Erişim adresi: https://www.busol.de/Fraunhofer-IAO-Studie_Produktionsarbeit_der_Zukunft-Industrie_4_0.pdf
• George, A. S., & George, A. H. (2020). Industrıal revolutıon 5.0: the transformatıon of the modern manufacturıng process to enable man and machıne to work hand ın hand. Journal of Seybold Report. 15(9), 214-234.
• Gölçek, A.G. (2023). Dijital ekonomide vergi planlaması: Vergilemede zorluklar ve fırsatlar. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 16(2), ss. 543-573. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.1231016
• Günther, N., Prell B., Stephan, J. R. (2022). Industrie 5.0 - von der Vision des menschzentrierten Ansatzes zu soziocyberphysischen Produktionssystemen für die Praxis. 18. AALE-Konferenz. https://doi.org/10.33968/2022.26
• Ji, Z., Yanhong, Z., Baicun W. ve Jiyuan, Z. (2019) “Human–Cyber–Physical Systems (HCPSs) in the Context of New-Generation Intelligent Manufacturing”. Engineering. 5, 624-636. https://doi.org/10.1016/j.eng.2019.07.015
• Kusiak, A. (2017). Smart manufacturing must embrace big data. Nature. 544, 23–25. https://doi.org/10.1038/544023a
• Lee, C.C., Qim, Shuai, Li, Y. (2022). Does industrial robot application promote green technology innovation in the manufacturing industry?. Technological Forecasting and Social Change. 183. 1-12. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2022.121893
• Leignel, J.-L., Ungaro, T., & Staar, A. (2016). Transformation Numérique. USA: John Wiley & Sons, Inc. https://doi.org/10.1002/9781119377986
• Liu, Z. & Wang, J. (2020). Human-cyber-physical systems: concepts, challenges, and research opportunities. Frontiers of Information Technology & Electronic Engineering. 21(11), 1535-1553. https://doi.org/10.1631/FITEE.2000537
• Momenta, Digital Delivered (2022), “Industry 5.0 Purpose-Driven Technology Adoption for People and the Planet”. Erişim adresi: https://www.momenta.one/hubfs/Resources/Reports-and-Surveys/Momenta-Industry%205.0-Report-2022.pdf
• Nahavandi, S. (2019). Industry 5.0—A Human-Centric Solution. Sustainability, 11(16), 1-13. https://doi.org/10.3390/su11164371
• Pan, Y. (2016). Heading toward Artificial Intelligence 2.0. Engineering, 2(4), 409–413. https://doi.org/10.1016/j.eng.2016.04.018
• Petrescu M. G., Neacşa, A., Laudacescu, E. & Tanase, M. (2023). Energy in the Era of Industry 5.0 – Opprtunities and Risks. Machado, C.F., Davim, J.P. (Eds.) Industry 5.0: Crative and Innovative Organizations (pp. 71-90). Springer Cham: Switzerland.
• Pilevari, N. & F. Yavari, (2020). Industry Revolutions Development from Industry 1.0 to Industry 5.0 in Manufacturing. Journal of Industrial Strategic Management. 5(2). ss: 44-63.
• Tropschuh, B., Dillinger, F., Korder, S., Maier, M., Gärtner, Q. and Vernim, S. (2021). Industrie 5.0 – ein menschzentrierter Ansatz: Ansätze zur flexiblen und menschzentrierten Einbindung und Unterstützung der Mitarbeitenden in der digitalisierten und vernetzten Produktion der Zukunft. Zeitschrift für wirtschaftlichen Fabrikbetrieb, 116(6), 387-392. https://doi.org/10.1515/zwf-2021-0091
• Queiroz, M. M., & Wamba, S. F. (2022). Foundations of the Digital Transformation. Queiroz, M. M., & Wamba, S. F., Managing the Digital Transformation (pp. 1-5). USA: CRC Press. https://doi.org/10.1201/9781003226468-1