Türkiye’nin turizm politikalarına 1960 askeri darbesinin etkisi

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 3, 562 - 586, 31.07.2024

Nail Hoşcan

https://doi.org/10.25287/ohuiibf.1428869

Öz

Bu çalışmada Türkiye Cumhuriyeti tarihinde yaşanmış ilk darbe olan 27 Mayıs 1960 askeri darbesinin öncesinde ve sonrasında turizmle ilgili yapılan yasal düzenlemeler ve uygulanan politikalar incelenerek; Türk turizmine olan yansımaları değerlendirilmiştir.

27 Mayıs 1960 askeri darbesi sonrasında Türkiye, üyeleri askerlerden oluşmuş Milli Birlik Komitesi hükümetiyle yönetilmeye başlanmıştır. Dünyada darbe geleneği olan ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de de istikrarsızlık, güven kaybı, seyahat kısıtlamaları, yatırımların azalması ve imaj sorunu gibi faktörler turizm sektörünü olumsuz etkilemiştir. Ancak 1960’lı yılların Türkiye’sinde öncelikli gündem maddesi olan kalkınmayla doğrudan ilişkisi bulunan turizm sektörünün geliştirilmesiyle birçok sorunun çözüme kavuşturulması hedeflenmiştir. Çözülmesi gereken, işsizlik ve döviz girdisi sorunları turizme öncelik verilmesinin gerekçesi olmuştur. Gürsel Hükümetleri Dönemi’nde -ki yalnızca 17 ay sürmüştür- turizmde niceliksel artış olmamasına karşın, turizmin devlet örgütü içinde yerini almasına öncülük edilmiştir. Özellikle Devlet Planlama Teşkilatı’nın kurulması, 1961 Anayasası ve yasal düzenlemelerle birlikte Türkiye'nin turizm politikaları yeniden biçimlendirilmiş ve sektör yeniden canlanma sürecine girmiştir.

Bu çalışmada, kronolojiye özen gösterilmiş ve analitik bir yaklaşım benimsenmiştir. Aynı zamanda bir turizm tarihi çalışması niteliğinde olan araştırma kapsamında, literatür incelemesinin yanı sıra yasal düzenlemelerin metinleri, hükümet programları, komisyon raporları, parlamento konuşmaları ve meclis tutanakları kaynak olarak kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

1960 Askeri Darbesi, Milli Birlik Komitesi, Turizm Politikası, Türkiye

Etik Beyan

Bu çalışmanın tüm hazırlanma süreçlerinde etik kurallara uyulduğunu yazarlar beyan eder. Aksi bir durumun tespiti halinde ÖHÜİİBF Dergisinin hiçbir sorumluluğu olmayıp, tüm sorumluluk çalışmanın yazar(lar)ına aittir. Bu çalışmada kullanılan veriler, herkesin kullanımına açık biçimde paylaşıldığından ve etik kurul izni gerektiren araştırmalar içerisinde bulunmadığından etik kurul izni alınmamıştır.

Teşekkür

Yayın sürecinde katkısı olan hakemlere ve editör kuruluna teşekkür ederiz.

The Impact Of The 1960 Military Coup On Turkish Tourism Policy

Öz

In this study, the legal regulations and policies related to tourism before and after the military coup of 27 May 1960, the first military coup in the history of the Republic of Turkey, are examined and their reflections on Turkish tourism are evaluated.

After the 27 May 1960 military coup, Turkey started to be governed by the National Unity Committee government whose members were composed of soldiers. Factors such as instability, loss of confidence, travel restrictions, decreased investments and image problems had a negative impact on the tourism sector in Turkey as in countries with a coup tradition in the world. However, many problems were aimed to be solved by developing the tourism sector, which was directly related to development, which was a priority agenda item in Turkey in the 1960s. The problems of unemployment and foreign exchange inflow that needed to be solved were the reasons for prioritising tourism. Although there was no quantitative increase in tourism during the Gürsel Government Period, which lasted only 17 months, tourism was pioneered to take its place within the state organisation. Especially with the establishment of the State Planning Organisation, the 1961 Constitution and legal regulations, Turkey's tourism policies were reshaped and the sector entered a process of revival.

In this study, attention has been paid to chronology and an analytical approach has been adopted. Within the scope of the research, which is also a tourism history study, the texts of legal regulations, government programmes, commission reports, parliamentary speeches and parliamentary minutes were used as sources in addition to the literature review.

Anahtar Kelimeler

1960 Military Coup, National Unity Committee, Tourism Policy, Turkey

Etik Beyan

The authors declare that ethical rules are followed in all preparation processes of this study. In case of detection of a contrary situation, ÖHÜİİBF Journal does not have any responsibility and all responsibility belongs to the author (s) of the study. Since the data used in this study is shared publicly and does not include research requiring ethics committee approval, ethics committee approval has not been obtained.

Teşekkür

We thank the referees and editorial board who contributed to the publishing process.

Kaynakça

• Afşar, A. (2002). Türkiye Turizm Sektörü‟nde Konaklama İşletmelerinin Finansal Analizi. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), 147-166.
• Akalın, G. (1966). A.B.D ve S.S.C.B Ekonomik Yardımlarının Karşılaştırmalı Özellikleri. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 21(1), 47-87.
• Akça, Y. (2016). Türkiye'nin kalkınma planlarında turizm politikası. International Conference on Eurasian Economies (s. 721-726). Kaposvar - Hungary: Eurasian Economists Association.
• Akçay, Ü. (2007). Kapitalizmi Planlamak – Türkiye’de DPT’nin Dönüşümü. İstanbul: SAV Sosyal Araştırmalar Vakfı.
• Akın, D. (2021). Halkla İlişkiler Örgütlerinin Ortaya Çıkışı ve Gelişmesinin Kapitalist Üretim Tarzı ve İlişkileri Bağı. Egemia Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Medya Ve İletişim Araştırmaları Hakemli E-Dergisi(9), 103-118.
• Akıncı, A. (2014). Türkiye’nin Darbe Geleneği: 1960 ve 1971 Müdahaleleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 9(11), 55-72.
• Akkaya, T. (2024, 03 05). TDV İslâm Ansiklopedisi. İstanbul Deniz Müzesi. İstanbul: TDV. https://islamansiklopedisi.org.tr/istanbul-deniz-muzesi adresinden alındı
• Akyol, C. (2012). Kırsal Turizmde Ev Pansiyonculuğu Modeli ve Karadeniz Örneklemesi. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 2(2), 79-85.
• Arslan, R. (2017). Türkiye’nin Turizm Politikası (1923-1960). International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic , 12(19), 1-16.
• Bahçe, S., & Eres, B. (2023). İktisadi Yapılar, Türkiye ve Değişim. F. Alpkaya, & B. Duru (Dü) içinde, 1920'den Günümüze Türkiye'de Toplumsal Yapı ve Değişim (4 b., s. 17-70). Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Bartın İl Çevre ve Orman Müdürlüğü. (2008). 2007 Yılı Bartın İli Çevre Durum Raporu. Bartın: Bartın İl Çevre ve Orman Müdürlüğü.