Ergenler İçin Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği Kısa Formunun (SMBÖ-KF) Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 1, 27 - 40, 30.06.2017

İbrahim Taş

Öz

Bu çalışmanın amacı van den Eijnden, Lemmens ve
Valkenburg (2016) tarafından geliştirilen sosyal medya bağımlılığı ölçeği kısa
formunun Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliğini incelemektir. Uyarlama
çalışması verileri bir Anadolu Lisesinde öğrenim gören 376 lise öğrencisinden
toplanmıştır. Ölçeğin faktör analizine uygunluğunu test etmek için açımlayıcı
faktör analizi ve yapı geçerliği için doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır.
Ölçeğin güvenirliği için ise Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısına
bakılmıştır. Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı .76 olarak bulunmuştur.  Faktör analizi sonucunda toplam varyansın %
35’ini açıklayan 9 maddeli tek faktörlü bir yapı elde edilmiştir. Ölçek
maddeleri faktör yük değerlerinin. 52 ile .66 arasında değiştiği görülmektedir.
 Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) katsayısı .84  ve Barlett Küresellik Testi x² değeri ise 587.545
(p<.000) olarak bulunmuştur. Doğrulayıcı faktör analizinde ölçeğin tek boyutlu
yapısının iyi uyum verdiği görülmüştür [x²=61.29,
df=27, x²/df=2.27  RMSEA=0.058, RMR=0.009, S-RMR=0.045,
GFI=0.96, AGFI=0.93, CFI=0.93, NNFI=0.91, IFI=0.93]. Sonuç olarak SMBÖ-KF’nun ergenlerde
sosyal medya bağımlılığını ölçmede kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir
ölçme aracı olduğu görülmektedir.  

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Ergenler, Geçerlik, Güvenirlik, Bağımlılık

The Social Media Addiction Scale (SF) for Adolescents: A Study of Validity and Reliability

Öz

The aim of this study is to examine the validity
and reliability of the Turkish version of Social Media Addiction Scale Short
Form developed by van den Eijnden, Lemmens and Valkenburg (2016). The datum of
adaptation (study) has been collected from 376 highschool students. Exploratory
factor analysis in order to test suitability of scale for factor analysis and
confirmatory factor analysis  in order to
test the structure validity have been conducted. Internal consistency
coefficient (Cronbach’s Alpha) is calculated for the reliability of the scale.
Conbach’s Alpha internal consistency coefficient of the scale is .76. As a
result of the factor analysis, it has been found that  the scale consists of 9 items and one factor
which account for 35% of total variance. The factor loading points of the scale
have been varied from .52 to .66. Coefficient of Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) has
been found as .84 and x² value
of the Barlett sphericity test has been found as 587.545 (p<.000). One
dimensional structure of the scale has been observed to be fitting well in the
confirmatory factor analysis [x²=61.29,
df=27, x²/df=2.27
RMSEA=0.058, RMR=0.009, S-RMR=0.045, GFI=0.96, AGFI=0.93, CFI=0.93, NNFI=0.91,
IFI=0.93]. As a result, it has been found 
that the scale of SMBÖ-KF is reliable and valid in measuring the social
media addiction among adolescents.     

Anahtar Kelimeler

Social media, Adolescents, Validity, Reliability, Addiction

Kaynakça

• Andreassen, C.S., Torsheim, T., Brunborg, G.S ve Pallesen, S. (2012). Development of a facebook addiction scale. https://www.researchgate.net/publication/225185226_Development_of_a_Facebook_Addiction_Scale. Adresinden 14/03/2017 tarihinde alınmıştır. Doi:10.2466/02.09.18.PRO.110.2.501-517.
• Ayas, T. ve Horzum, M.B. (2013). İlköğretim öğrencilerinin internet bağımlılığı ve aile internet tutumu. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 4(39), 46-57.
• Boyd, D.M. ve Ellison, N.B. (2008). Social Network Sites: Definition, history and scholarship. Journal of Computer-Mediated Communication. 13, 210-230. Doi:10.1111/j.1083-6101.2007.00393.x.
• Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem akademi.
• Caplan, S. E. (2003). Preference for online social ınteraction a theory of problematic ınternet use and psychosocial well-being. Communication Research, 30(6), 625-648.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş.(2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LİSREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• Davis, R.A. (2001). A cognitive-behavioral model of pathological ınternet use. Computers in Human Behavior, 17, 187-195.
• Işık, U. ve Topbaş, H. (2015). Facebook ve bağımlılık: Medya bağımlılığı araştırması. İnternational Journal of Social Science. 38, 319-336. Doi: http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2930.
• Kalaycı, Ş. (2014). Spss uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayınları.
• Kuss, D.J. ve Griffiths, M.D. (2011). Online social networking and addiction- a review of the psychological literatüre. İnt. J. Environ. Res. Public Health, 8, 3528-3552. Doi:10.3390/ijerph8093528.
• O’Keeffei, G.S., Clarke-Pearson, K. (2011). Clinical Report- The impact of social media on children, adolescents, and families. http://pediatrics.aappublications.org/content/127/4/800. Adresinden 10.03.2017 tarihinde alınmıştır.
• Pontes, H.M. ve Griffiths, M.D. (2016). The development and psychometric properties of the internet disorder scale-short form (IDS9-SF). Addicta: The Turkish journal on Addictions. 3(2), 1-16. Doi: 10.15805/addicta.2016.03.0102
• Rahmani, S. Ve Lavasani, M.G. (2011). The relationship between internet dependency with sensation seeking and personality. Procedia - Social And Behavioral Sciences, 30, 272 – 277.
• Tektaş, N. (2014). Üniversite öğrencilerinin sosyal ağları kullanımlarına yönelik bir araştırma. Tarih Okulu Dergisi, 7(18). 851-870. Doi: http://dx.doi.org./10.14225/Joh474.
• Tutgun-Ünal, A. (2015). Sosyal medya bağımlılığı: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.