Adana Çimento Çaldağ Hammadde Sahasında Yapılan Basamak Patlatmalarının Çevresel Etkilerinin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 3, 1453 - 1467, 12.12.2022

Esma Kahraman

https://doi.org/10.47495/okufbed.1089635

Öz

Patlatmanın neden olduğu çevresel etkiler, madencilik ve inşaat sektörünün temel sorunlarından biridir ve yakındaki yapılara ciddi zararlar verebilir. Bu nedenle madenlerde patlatmanın çevresel etkilerinin en aza indirilmesinde titreşim, hava şoku (gürültü) ve kaya savrulması çalışmaları önemli rol oynamaktadır. Bu çalışmada; hammadde sahasında basamak patlatması sırasında meydana gelen titreşim, hava şoku (gürültü) ve kaya savrulması etkileri gözlemlenmiştir ve hammadde sahasına en yakın yerleşim birimleri olan Adana Çimento fabrikası ile diğer yapıların ne ölçüde etkilendiği araştırılmıştır. Bu bağlamda titreşim, gürültü ve taş savrulması için ölçümler yapılmıştır. Ayrıca; çalışma sahasında gerçekleştirilen basamak patlatmaları ile oluşan çevresel etkiler mevcut mevzuatlara göre değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda sahada gerçekleştirilen patlatmanın fabrika ve çevre yerleşimlere olumsuz bir etkisinin olmayacağı kanaatine varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Adana Çimento;, Delme-Patltama;, Titreşim

Investigation of Environmental Effect of Bench Blasting in Adana Cement Çaldag Raw Material Field

Öz

Kaynakça

• Adhikari GR, Theresraj AI, Venkatesh S, Balachander R, Gupta RN. “Ground vibration due to blasting in limestone quarries,” Fragblast–Int. J. of Blasting and Frag.,2004; 8 (2): 85–94.
• Alkan B. “Jeoistatistik ve bulanık yaklaşımlar ile Adana Çimento hammadde sahasının değerlendirilmesi,” Maden Mühendisliği Anabilim Dalı, Çukurova Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, Adana, 2007; 75p.
• Bilgin HA., Esen S, Kılıç M, Aldas GGU. “Yeniköy Linyit İşletmesinde Patlatma Kaynaklı Yer Sarsıntılarının İncelenmesi,” 4. Delme ve Pat. Semp., Ankara, 2000; 147-158.
• Chen G, and Huang S. “Analysis of ground vibrations caused by open pit production blasts: a case study,” Fragblast–Int. J. of Blasting and Frag., 2001; 5 (1):91-107.
• Cihangir F, Kesimal A, Erçıkdı B, Durmuş O. “Bir kalker ocağında patlatmak kazılardan kaynaklanan çevresel etkilerin analizi,”. Madencilik ve Çevre Semp., 2005; 5-6.,
• Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği, Resmi Gazete Tarihi: 04.06.2010 Resmî Gazete Sayısı: 27601.
• Felice JJ. Applications of modeling to reduce vibration and air blast levels. Fourth Int. Symp. on Rock Frag. by Blasting, 5 – 8 July Vienna, Austria, 1993.
• Hoek E. and Bray JW. “Rock slope engineering,” The Institution of Mining and Metallurgy, London, Third Edition, 1981; 358 p.
• Hüdaverdi T, and Kuzu C, “Madencilik faaliyetlerinde patlatma kaynaklı çevresel etkilerin ölçülmesi ve analizi,” Madencilik ve Çevre Semp., Ankara, 2005; 135-140. ISEE Blasters' Handbook, International society of explosives engineers. Stiehr, J.F.(Ed.), Cleveland, Ohio, USA, 18th Edition, 2011; 1030 p.
• Johnston GJ. and Durucan G. “The numerical prediction analysis and modeling of ground vibration induced by blasting,” Third Inter. Symp. on Mine Plan. and Eq. Selec., Istanbul, Turkey, 1994.
• Kahraman E. and Kılıç AM. The Investigation of environmental impacts induced by blasting and an example of practice, 8. Int. Agg. Symp., Kütahya-Turkey, 2016,103-112.
• Kahriman A, Ozer U, Aksoy M, Karadogan A, Tuncer G. “Environmental impacts of bench blasting at hisarcik boron open pit mine in Turkey,” Environ. Geo., 2006; 50 (7):1015-1023.
• Nicholls HR, Johnson CF, and Duvall WI. “Blasting vibrations and their effects on structures (No. 656-660)” US Department of the Interior, Bureau of Mines, 1971.
• Orica-Nitro, Kaya Patlatma Tekniği, Orica-Niro Patlayıcı Maddeler San. ve Tic. A. Ş., Ankara, 2006; 144s.
• Özdemir K, Akkay UG, Kahriman A, Karadoğan A. And Tuncer G., “Taşocaklarında Yapılan Patlatmalardan Kaynaklanan Titreşimlerin Hasar Riski Değerlendirmesi,” III. Ulusal Kırmataş Semp., 2003; 59-66, İstanbul.
• Singh PK, Vogt W, Pal Roy P, and Singh DP. Prediction and control of ground vibraiton in a dolomite quarry in India”, Braunkohle Surface Mining, 1996; 391-398.
• Siskind DE. Vol. 8485 of Structure response and damage producedby airblast from surface mining. Washington, DC: US Dept. of the Interior, Bureau of Mines, 1980.
• T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (ÇŞB), “Patlatma Tasarımları ve Patlatma Kaynaklı Çevresel Etkiler Kılavuzu”, Ankara, 2018; 26 s.
• Yıldızlar B. “Patlatma kaynaklı titreşimlerin yapı davranışı üzerine etkilerinin araştırılması,” İnşaat Mühendisliği Anabilim Dalı, İstanbul Üniversitesi Doktora tezi, İstanbul, 2009; 176 s.