Üniversite Öğrencilerinde Hedonik Açlık Durumları ile Bazı Değişkenler Arasındaki İlişkisinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 3, 1153 - 1161, 25.06.2024

Tuğçe Orkun Erkılıç , Bülent Bayraktar , Seda Çelikel Taşci , Yıldız Çakır

https://doi.org/10.47495/okufbed.1381088

Cited By: 1

Öz

Hedonik açlık, enerji açığı olmadığında zevk almak için yemek yeme dürtüsüdür. Bu çalışma üniversite öğrencilerinde hedonik açlık durumları ile bazı değişkenler arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini Bayburt Üniversitesi’nin farklı bölümlerinde öğrenim gören 18-25 yaş arası 279 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada öğrencilerin sosyodemografik bilgilerini sorgulayan bir anket ile besin gücü ölçeği kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 26 istatistik paket programı kullanılmıştır. Verilerin analizinde Bağımsız örneklem t testi, One-Way ANOVA testi ve Pearson Korelasyon Analizi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre; öğrencilerin yaş ortalaması 21,44±3,08, boy uzunluğu (cm) ortalaması 169,31±8,67, ağırlık (kg) ortalaması 64,77±12,58 idi. Besin Gücü Ölçeği (BGÖ) puan ortalamaları 3,19±0,66, BGÖ- Besin Bulunabilirliği alt boyut puan ortalamaları 2,81±0,85, BGÖ- Besin Mevcudiyeti alt boyut puan ortalamaları 3,35±0,82, BGÖ- Besinlerin Tadına Bakılması alt boyut puan ortalamaları 3,53±0,75 olarak belirlenmiştir. BGÖ- Besin Bulunabilirliği alt boyut puan ortalamaları ile cinsiyet arasında anlamlı bir fark tespit edilmiştir (p<0,05). BGÖ- Besinlerin Tadına Bakılması alt boyut puan ortalamaları ile cinsiyet arasında anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir (p<0,01). BGÖ- Besin Bulunabilirliği alt boyut puan ortalamaları kadın öğrencilerde yüksek iken, BGÖ- Besinlerin Tadına Bakılması alt boyut puan ortalamaları erkek öğrencilerde yüksek olduğu belirlenmiştir. BGÖ- Besin Mevcudiyeti ve BGÖ- Besinlerin Tadına Bakılması alt boyut puan ortalamaları ile sınıf düzeyleri arasında anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0,01). Sınıf düzeyi değişkeni bakımından yapılan posthoc analizi sonucunda her iki alt boyut puan ortalamalarının 2. sınıf öğrencilerinin 3. sınıf öğrencilerinden daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak obezitenin önlenmesi ve tedavi stratejilerinde hedonik açlıkla ilişkili faktörlerin belirlenerek birey açısından doğru beslenme programlarının oluşturulması yönündeki bilişsel davranışçı terapiler geliştirilmesi ve beslenme programları üzerine gerçekleştirilecek araştırmalar için katkı sağlayacağı ve faydalı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hedonik açlık, Beslenme, Obezite, Üniversite Öğrencileri, Aşırı besin isteği

Etik Beyan

Mevcut çalışmaya başlamadan önce Bayburt Üniversitesi Etik Kurulu’ndan etik kurul onayı alınmıştır (Karar tarihi ve sayısı: 29.03.2023/90).

Examining the Relationship Between Hedonic Hunger States and Some Physiological Parameters in University Students

Öz

Hedonic hunger is the urge to eat for pleasure when there is no energy deficit. This study was carried out to examine the relationship between hedonic hunger states and some physiological parameters in university students. The sample of the research consists of 279 students between the ages of 18-25 studying in different departments of Bayburt University. In the research, a survey questioning the sociodemographic information of the students and a nutritional power scale were used. SPSS 26 statistical package program was used to evaluate the data. Independent Sample T test, One-Way ANOVA test and Pearson Correlation Analysis were used in the analysis of the data. According to the research findings; The average age of the students was 21.44±3.08, the average height (cm) was 169.31±8.67, and the average weight (kg) was 64.77±12.58. Food Power Scale (FPS) mean score is 3.19±0.66, FPS- Food Availability sub-dimension mean score is 2.81±0.85, FPS- Food Present sub-dimension mean score is 3.35±0.82, FPS- The average score of the Tasting of Food subscale was determined as 3.53±0.75. A significant difference was detected between the FPS-Food Availability subscale score averages and gender (p<0.05). It was determined that there was a significant difference between FPS- Tasting Food subscale scores and gender (p<0.01).While the mean scores of the FPS- Food Availability subscale were high in female students, the mean scores of the FPS- Tasting of Food subscale were found to be high in male students. A significant difference was found between the mean scores of the FPS-Food Present and FPS-Tasting of Food subscales and grade levels (p<0.01). As a result of the posthoc analysis conducted in terms of the grade level variable, it was determined that the mean scores of both subscales were higher for 2nd grade students than 3rd grade students. As a result, it is thought that it will contribute and be beneficial to the development of cognitive behavioral therapies and research on nutrition programs to create correct nutrition programs for the individual by determining the factors related to hedonic hunger in obesity prevention and treatment strategies.

Anahtar Kelimeler

Hedonic hunger, Physiological parameters, Nutrition, Obesity, University students

Kaynakça

• Akçil OK., Hayzaran M. Validation of the Turkish version power of the food scale (PFS) for determining hedonic hunger status and correlate between PFS and body mass index. Malaysian Journal of Nutrition 2020; 26(3): 369-377.
• Akkuş ÖÖ., Mermer M. Vardiyalı çalışan bireylerde hedonik açlık, yeme arzusu ve obezite riski: Kesitsel bir çalışma. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2022; 15(2): 370-381.
• Asan S. Adölesan sporcularda vücut kompozisyonu ile sürat arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kafkas Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi 2023; 3(3): 14-23.
• Aydoğdu GS., Köksal E. Pandemide gençlerde kronotip ve hedonik açlık ile yaşam tarzı ve beslenme durumu ilişkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2023; 7(3): 614-630.
• Ayyıldız F., Ülker İ., Yıldıran H. Hedonik açlık ve yeme davranışı ilişkisinin farklı beden kütlelerine yansıması. Beslenme ve Diyet Dergisi 2021; 49(2): 9-17.
• Berridge KC. Liking’and ‘wanting’food rewards: brain substrates and roles in eating disorders. Physiology & Behavior 2009; 97(5): 537-550.
• Cappelleri JC., Bushmakin AG., Gerber RA., Leidy NK., Sexton CC., Karlsson J., Lowe MR. Evaluating the power of food scale in obese subjects and a general sample of individuals: development and measurement properties. International Journal of Obesity 2009; 33(8): 913-922.