Garnem (P. persica x P. dulcis) Anacı Üzerine Aşılanan Farklı Nektarin ve Şeftali Çeşitlerinde Aşı Başarısı ve Erken Dönem Gelişim Özellikleri

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 1, 404 - 413, 17.01.2025

Kerem Mertoğlu , İlknur Eskimez , Mehmet Polat , Abdullah Kankaya

https://doi.org/10.47495/okufbed.1532110

Öz

Türkiye, tarımsal üretim ve çeşitliliği bakımından önemli konuma sahip olmasına rağmen, ticareti yönüyle henüz potansiyelini yansıtmamaktadır. Arzu edilen seviyeye ulaşmak, üretim süreçlerinde standardizasyonun sağlanması ile mümkündür. Bu bağlamda, bahçe tesisi öncesi doğru anaç/tercih kombinasyonu, meyve yetiştiriciliğinde son derece önemlidir. Bu çalışmada, Garnem anacı ile farklı şeftali (Artemis, Samantha, Astoria) ve Patagonia nektarin çeşitleri arasında afinite ve kalemlerin erken dönem gelişim performansları araştırılmıştır. Ayrıca anaç çapının aşı başarısı üzerine olan etkisine de yer verilmiştir. Aşı tutum oranları, %54,02 (Artemis) ve %74,06 (Samantha) arasında değişim gösterirken, yüksek aşı tutum oranı için anacın minimum 4,50 mm çapa sahip olması gerektiği sonucuna varılmıştır. Aşı noktası gelişimi ve tutarak gelişim gösteren kalem parametreleri bakımından Samantha çeşidi öne çıkmasına rağmen, tüm çeşitler iyi erken gelişim performansı sergilemiştir. Sonuç olarak, incelenen tüm çeşitler ile Garnem arasında hem aşı tutumu hem de kalemin gelişimi yönüyle herhangi bir problem gözlemlenmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Anaç, Aşı uyumu, Büyüme, Garnem, Şeftali-nektarin

Etik Beyan

Yazarlar makaleye eşit oranda katkı sağlamış olduklarını beyan ederler.

Teşekkür

Çalışmada ismi geçen doktora öğrencisi İlknur ESKİMEZ 100/2000 Sürdülebilir Tarım (Yenilikçi-İyi Tarım Uygulamaları) tematik alanında doktora yapmaktadır ve aynı zamanda TÜBİTAK bursiyeridir. Öğrencimize maddi desteğini esirgemeyen iki kuruma da sonsuz teşekkür ederiz.

Grafting Success and Early Development Characteristics of Different Nectarine and Peach Varieties Grafted onto Garnem (P. persica x P. dulcis) Rootstock

Öz

Although Turkey's position regarding agricultural production and diversity is significant, it does not fully reflect its trading potential. Reaching the desired level is possible by ensuring standardization in production processes. In this context, the correct rootstock/scion combination before orchard establishment is extremely important in fruit growing. This study was conducted to investigate the affinity and scions' early growth performance between several peach (Artemis, Samantha, Astoria) and Patagonia nectarine cultivars when grafted on Garnem rootstock. Furthermore, the impact of rootstock diameter on the success of grafting is also included. Grafting success varied from 54.02% (Artemis) to 74.06% (Samantha) and rootstock needed to have a minimum diameter of 4.50 to get high grafting success. Although Samantha stood out in terms of grafting point development and scion parameters, all varieties performed good early development performance. Consequently, there were no issues with affinity and scion growth between the varieties investigated and Garnem.

Anahtar Kelimeler

Rootstock, Grafting compability, Grafting compability,, Growth, Garnem, Peach-nectarine

Kaynakça

• Anonim. https://elmatarim.com.tr/urunler/ Erişim Tarihi: 22/07/2024.
• Askari-Khorasgani O., Jafarpour M., Hadad MM., Pessarakli M. Fruit yield and quality characteristics of “Shahmiveh” pear cultivar grafted on six rootstocks. Journal of Plant Nutrition 2019; 42(4): 323-332.
• Balta F., Şen SM. Fındıkta (Corylus avellana L.) aşı kaynaşmasının anatomik ve histolojik gelişimi. Akademik Ziraat Dergisi 2023; 12(Özel Sayı): 11-28.
• Basile B., Marsal J., Solari LI., Tyree MT., Bryla DR., DeJong TM. Hydraulic conductance of peach trees grafted on rootstocks with differing size-controlling potentials. The Journal of Horticultural Science and Biotechnology 2003; 78(6): 768-774.
• Bayav A., Çetinbaş M. Peach production and foreign trade of Turkey: current situation, forecasting and analysis of competitiveness. Anadolu Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi 2021; 31(2): 212-225.
• Bayram S., Tekintaş F., Aşkın M. Avokadoda aşı sonrası erken dönemde anaç ve kalem uyuşması üzerine anatomik ve histolojik araştırmalar. Derim 2014; 31(2): 63-78.
• Bostan SZ., İslam A. Kayısıda bir ve iki yaşlı çöğür anaçlarının fidan gelişimine olan etkileri. Turkish Journal of Agriculture and Forestry 1998; 22(3): 291-293.
• Ekinci H., Saskin N., Ak BE., Dogan BD. Effects of different healing agents on acclimatization success of in vitro rooted Garnem (Prunus dulcis× Prunus persica) rootstock. In Vitro Cellular & Developmental Biology-Plant 2024; 60(1): 1-9.
• Eskimez İ., Mertoğlu K., Polat M., Korkmaz N. Farklı uygulamaların M9 anacının gelişimi üzerine etkileri. Ziraat Fakültesi Dergisi 2020; 15(1): 72-79.
• FAO. Food and Agriculture Organization https://www.fao.org/markets-and-trade/publications/en/?category=104999// Erişim Tarihi: 16/09/2024
• Felipe AJ. Felinem, Garnem, and Monegro almond× peach hybrid rootstocks. HortScience 2009; 44(1): 196-197.
• Grigorieva E., Livenets A., Stelmakh E. Adaptation of agriculture to climate change: a scoping review. Climate 2023; 11(10): 202.
• Habibi F., Liu T., Folta K., Sarkhosh A. Physiological, biochemical, and molecular aspects of grafting in fruit trees. Horticulture Research 2022; 9: 1-18.
• Joven ÁM. Dynamics of Almond (Prunus amygdalus (L.) Batsch, syn P. dulcis (Mill.)) tree architecture and scion/rootstock interaction. Doctoral dissertation, Centro de Investigación y Tecnología Agroalimentaria de Aragón (Spain) 2023, 268.
• Kankaya A., Polat M., Eskimez İ., Mertoğlu K. Şeftali fidan üretiminde aşı başarısı bakımından anaç çapı ve kalem dinlenmesinin etkileri: Artemis–Garnem örneği. Ziraat Fakültesi Dergisi 2021; 16(2): 150-153.
• Kapazoglou A., Tani E., Avramidou EV., Abraham EM., Gerakari M., Megariti S., Doulis AG. Epigenetic changes and transcriptional reprogramming upon woody plant grafting for crop sustainability in a changing environment. Frontiers in Plant Science 2021; 11: 613004.
• Kohler AR. Where do I grow from here the genetic control of branch orientation in prunus. Michigan State University 2023; 154.
• Layne D., Bassi D. The peach: botany, production and uses 2008; Centre for Agriculture and Biosciences International (CABI).
• Lesmes-Vesga RA., Cano LM., Ritenour MA., Sarkhosh A., Chaparro JX., Rossi L. Rootstocks for commercial peach production in the southeastern United States: Current research, challenges, and opportunities. Horticulturae 2022; 8(7): 602.
• Linghong H., Yongmei R., Yongqing M. Evaluating the peach export competitiveness of hebei province based on analytic hierarchy process. Seventh International Conference on Measuring Technology and Mechatronics Automation 2015; 466-469
• Meena NK., Choudhary K., Negi N., Meena VS., Gupta V. Nutritional composition of stone fruits. Production Technology of Stone Fruits 2021; 227-251.
• Minas IS., Moreno MÁ., Anthony BM., Pieper JR., Reighard G. Peach rootstock development and performance. In Peach 2023; 54-91.
• Mng’omba SA., Sileshi GW., Jamnadass R., Akinnifesi FK., Mhango J. Scion and stock diameter size effect on growth and fruit production of Sclerocarya birrea (Marula) trees. Journal of Horticulture and Forestry 2012; 4(9): 153-160.
• Mng’omba SA., du Toit ES. Effect of diagonal cut surface length on graft success and growth of Mangifera indica, Persia americana, and Prunus persica. HortScience 2013; 48(4): 481-484.
• Öylek HŞ., Aslan A., Demirtaş MN., Avcı S. Farklı çaplara sahip zerdali çöğürlerinin aşı başarısı ve fidan gelişimine etkisi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 2013; (2): 103-107.
• Öztürk A. The effects of different rootstocks on the graft success and stion development of some pear cultivars. International Journal of Fruit Science 2021; 21(1): 932-944.
• Öztürk B., Özcan M., Öztürk A. Farklı anaç çapları ve aşılama zamanının kivi fidanı üretiminde aşı başarısı ve fidan büyümesi üzerine etkileri. Tarım Bilimleri Dergisi 2011; 17(4): 261-268.
• Rasool A., Mansoor S., Bhat KM., Hassan GI., Baba TR., Alyemeni MN., Ahmad P. Mechanisms underlying graft union formation and rootstock scion interaction in horticultural plants. Frontiers in Plant Science 2020; 11, 590847.
• Reig G., Alegre S., Gatius F., Iglesias, I. Adaptability of peach cultivars [Prunus persica (L.) Batsch] to the climatic conditions of the Ebro Valley, with special focus on fruit quality 2015; Scientia Horticulturae, 190(1): 149-160.
• Scorza R. Theory and practice of genetically manipulating peach tree architecture. NY Fruit Q, 2005; 13(4): 27-31.
• Song GQ., Walworth AE., Loescher WH. Grafting of genetically engineered plants. Journal of the American Society for Horticultural Science 2015; 140(3): 203-213.
• Vahdati K., Sarikhani S., Arab MM., Leslie CA., Dandekar AM., Aletà N., Mehlenbacher SA. Advances in rootstock breeding of nut trees: objectives and strategies. Plants 2021; 10(11): 2234.
• Wang J., Jiang L., Wu R. Plant grafting: how genetic exchange promotes vascular reconnection. New Phytologist 2017; 214(1): 56-65.