Türk Dünyası’nda Bir Elambilimci: Yusif Behluloğlu Yusifov’un Hayatı ve Elamlılar Üzerine Çalışmaları

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 80 - 89, 30.12.2022

Eray Karaketir

https://doi.org/10.54990/okufed.1194092

Öz

Yusif Behluloğlu Yusifov aslen Azerbaycan Türk’ü olup, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) Dönemi’nde, bugün Ermenistan sınırları içerisinde yer alan Vedi’de dünyaya gelmiştir. Eğitimini ve akademik çalışmalarını Ermenistan, Rusya, Gürcistan ve Azerbaycan’da yürütmesi sayesinde çeşitli bilim insanlarının bilgi ve tecrübelerinden yararlanmasının yanı sıra farklı bilim disiplinlerinde kendisini geliştirme imkânı bulmuştur. Tarih, Türkoloji, dilbilim, toponomi gibi alanlarda araştırmalar yapmış olmakla birlikte Elam dili, tarihi ve kültürü üzerine yaptığı çalışmalarıyla öne çıkmıştır. Zamanının önde gelen doğu bilimcileri arasında gösterilmiş ve Azerbaycan’da Eski Önasya çalışmalarının temelini atan birkaç isimden birisi olmuştur. Akademik çalışmalarını özellikle ömrünün son yıllarında çoğunlukla Azerbaycan’da gerçekleştiren Yusif Behluloğlu Yusifov, Azerbaycan’da dekan, bölüm başkanı gibi idari görevlerde de bulunmuştur. Bakü’de hayata gözlerini kapayan bu değerli bilim insanı, ardında yüz altmıştan fazla kitap ve makale bırakmıştır. Çalışmada Yusif Behluloğlu Yusifov’un sosyal ve akademik hayatı ele alınarak Elamlılar hakkındaki çalışmaları yayın yıllarına göre sıralanmıştır. Çalışmayla söz konusu bilim insanını Türk bilim camiasına tanıtmak ve bu suretle Türk araştırmacıların ilgisini onun incelenmeyi bekleyen onlarca eserine çekmek amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yusif Behluloğlu Yusifov, Elam, Elamlılar, Elam Krallığı, Azerbaycan

An Elamologist in the Turkish World: The Life of Yusif Behluloğlu Yusifov and His Studies on Elamites

Öz

Yusif Behluloğlu Yusifov, originally from Azerbaijan, was born in Vedi, which is located in today's Armenia, during the Union of Soviet Socialist Republics (USSR) Period. By means of his education and academic studies in Armenia, Russia, Georgia and Azerbaijan, he had the opportunity to develop himself in different scientific disciplines as well as benefiting from the knowledge and experience of various scientists. He has come to the forefront with his studies on the Elamite language, history and culture as well as his researches in fields such as history, Turkology, linguistics, and toponymy. He was referred among the leading orientalists of his time and was one of the few names who laid the foundation of Ancient Near East studies in Azerbaijan. Yusif Behluloğlu Yusifov, who mostly carried out his academic studies in Azerbaijan, especially in the last years of his life, also held administrative positions such as dean and head of department in Azerbaijan. This valuable scientist, who passed away in Baku, left more than one hundred and sixty books and articles behind. In the study, Yusif Behluloğlu Yusifov's social and academic life was discussed and his studies on Elamites were listed according to their publication years. By this study, it is aimed to introduce this scientist to the Turkish scientific world and thus to attract the attention of Turkish researchers to his dozens of studies waiting to be examined.

Anahtar Kelimeler

Yusif Behluloğlu Yusifov, Elam, Elamites, Elamite Kingdom, Azerbaijan

Kaynakça

• Akdoğan, Y. (1999). Azerbaycan Türkçesi’nden Türkiye Türkçesi’ne Büyük Sözlük, İstanbul: Beşir Yayınevi.
• Hinz, W. (1973). Persia c. 1800-1550 B.C., (Ed. I. E. S. Edwards, C. J. Gadd, N. G. L. Hammond ve E. Sollberger), The Cambridge Ancient History, 2(1), Cambridge: Cambridge University Press, 256-288.
• Хинц, В. (1977). Государство Элам, (Çev. Л. Л Шохиной), Москва: Наука.
• Mirzəyev, M. (2002). Yusif Bәhlul oğlu Yusifovun Elmi İrsinә Dair, Tarix və Onun Problemləri, 1, 193-209.
• Muxtarova, Ә., Qeybullayev, Q. ve Mirzәyev, M. (1998). Yusif Bәhlul oğlu Yusifovun Xatirәsinә, Tarix və Onun Problemləri, 1, 281-285.
• Прохоров, А. М. (1981). Большая Советская Энциклопедия: Алфавитный Именной Указатель К Третьему Изданию, Москва: Советская Энциклопедия.
• Юсифов, Ю. Б. (1968). Элам: социально-экономическая история, Москва: Наука.
• Yusif Bəhlul oğlu Yusifov. (2022, 13 Ekim). Erişim adresi: http://lib.az/persons/26
• Yusifov, Y. ve Kerimov, S. (2017). Toponiminin Esasları Üzerine Bir İnceleme, (Çev. Serdar Yavuz), 2. Baskı, Elazığ: Asos Yayınları.