Öz
Bu makalede Arkaik ve Klasik dönem edebi ve epigrafik kaynaklarında
Tymnes ismiyle Karialı kimliği öne çıkan önemli şahsiyetler ele alınmaktadır. İlk
olarak Atina’da bulunan ve 525 yılı civarına tarihlendirilen kouros türü mezar anıtı
kaidesi üzerindeki Eski Yunanca (Attika lehçesi)-Karca yazıtın Karialı Tymnes’e
ait olduğu iddia edilmektedir. Ancak yazıtta Tymnes isminin geçmeme olasılığı
bulunmaktadır. Bu durum ve şimdiye kadar göz ardı edilen bazı ilgili tarihî gerçekler de dikkate alındığında mezar anıtının sahibiyle Herodotos’un bahsettiği
ve ismi aynı zamanda 550-480 yılları arasına tarihlendirilen bir Termera gümüş
sikkesinin ön yüzünde geçen Karia’daki Termera şehrinin tiranı Tymnes arasında
bir bağlantı olmayabilir. Kouros türü mezar anıtı büyük bir ihtimalle Karialı bir
soyluya aittir. Muhtemelen Pers kralı Kyros’un 546 yılında Karia’yı işgali sırasında veya sonrasındaki bir dönemde Atina’ya gelmiştir. Aynı dönemde Atina’da
tiranlığını güçlendiren Peisistratos’un paralı askerlerden oluşan koruma birliğinde
görev alma ihtimali bulunmaktadır. Herodotos’un bahsettiği ve V. yy.’ın ortalarında
Skyth (İskit) sarayında kralın naipliğine kadar yükselen Tymnes’in de yine aynı
şekilde kralın koruma birliğinde general olarak görev almak üzere maiyetindeki
Karialı paralı askerlerle daha önceden bölgeye gitmesi muhtemeldir. Diğer taraftan
Skyth sarayındaki Tymnes ile aynı dönemde Atina vergi listeleri’nde tam olarak
nereyi yönettiği bilinmeyen Tymnes isminde bir tiranının ödemede bulunduğu
görülmektedir. Şimdiye kadar düşünülenin aksine vergi listelerinde ismi geçen
bu tiran ile Herodotos’un bahsettiği Termera tiranı Tymnes arasında da kesin bir
bağlantı kurmak zordur.
Anahtar Kelimeler
Öz
In this article, significant personalities with the name Tymnes, indicating Carian
identity, are studied by using the literary and epigraphical sources of Archaic and
Classical Periods. First of all, it is claimed that a bilingual Ancient Greek [Attic
dialect] - Carian inscribed base of an archaic grave monument (kouros) found in
Athens and dated ca. 525, belongs to a certain Carian named Tymnes. Contrary
to this claim, this monument may belong to someone whose name is not Tymnes.
When this reality and some other historical considerations are taken into account,
one can not say that there is a relation between the owner of this grave monument and the tyrant of Termera in Caria, mentioned by Herodotos, whose name
also appears on the front face of a silver coin of Termera dated between 550-480.
This archaic grave monument is likely to belong to a noble Carian. This person
probably came to Athens after the occupation and enslavement of Caria by the
Persian forces of Kyros in 546 or afterwards. During this period, this deceased may
have taken part as the leader of Carian mercenary soldiers in protecting the rule
of Peisistratos who consolidated the tyranny in Athens in 546. It is possible that
another Tymnes, mentioned by Herodotos and rose to the position of a regent of
Scythian king in mid 5 th century, may have beforehand been hired by the Scythian
kings in company of his Carian soldiers in order to be used as bodyguards. The
name of another Tymnes, ruling the Carians in an unlocalized place in Caria and
contemporary with Tymnes in Scythian palace, appears on the registry of Athenian
Tribute Lists by the year, 445. This Tymnes appears to have continued to pay tribute until 425. As contrary to the recent views, it is not certain to relate this Tymnes
to the previous one mentioned by Herodotos as the tyrant of Termera.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Kasım 2006 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2006 Sayı: 14 |