Zorlu Bir Yaşamın Anatomisi : Zihinsel Engelli Çocuk Sahibi Ailelerin Sosyal Sorunları

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 8, 30.06.2024

Erol Aksakal

https://doi.org/10.58632/olgusos.1435057

Öz

Zihinsel engelli çocuk sahibi olmak, beraberinde önemli ekonomik, kültürel ve sosyal problemleri de getirmektedir. Diğer taraftan, zihinsel engelli çocuk sahibi aileler normal gelişim gösteren çocukları bulunan bir aileye kıyasla daha çok bakım ve tedavi masrafları üstlenmektedir. Ayrıca, engelli çocuklarına ayırdıkları zaman ve göstermek mecburiyetinde oldukları ilgi açısından da kendi sosyal ve kültürel gelişimlerine zaman ayıramamaktadırlar. Bunun yanı sıra toplumsal ilişkileri açısından dışlanma, damgalanma gibi sorunlarla karşı karşıya gelmekte ve bunlardan olumsuz yönde etkilenmektedirler. Bu araştırmanın amacı zihinsel engelli çocuklara sahip ailelerin sosyal problemlerini belirlemeye çalışmaktır. Bu bağlamda araştırma Düzce'nin Yığılca ilçesinde ikamet etmekte olan 20 zihinsel engelli çocuk sahibi aile ile (anne-baba ve birinci dereceden yakın akraba) gerçekleştirilmiştir. Ailelerin sosyal sorunlarının daha iyi ve ayrıntılı bir şekilde analiz edilebilmesi amacıyla nitel araştırma yaklaşımının görüşme metotlarından olan yarı yapılandırılmış görüşme tekniği tercih edilmiştir. Diğer taraftan araştırmanın bulguları kuramsal açıdan sembolik etkileşimci, yapısal işlevselci ve çatışmacı yaklaşım bağlamında değerlendirilmiştir

Anahtar Kelimeler

Zihinsel Engellilik, Zihinsel Engelli Çocuk Sahibi Aile, Sosyal Sorun, Kır Sosyolojisi, Damgalanma

Etik Beyan

Yüksek lisans tezi olarak sunduğum “Zihinsel Engelli Çocuklara Sahip Ailelerin Sosyal Sorunları ve Beklentileri Düzce / Yığılca Örneği” başlıklı çalışmanın yazılmasında, bilimsel ve etik kurallara uyulduğunu, başkalarının eserlerinden yararlanılması durumunda atıfta bulunulduğunu, kullanılan verilerde herhangi bir tahrifat yapılmadığını, tezin tamamının ya da bir kısmının bu üniversite veya başka bir üniversitede bir tez çalışması olarak sunulmadığını beyan ederim.

Destekleyen Kurum

Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

Anatomy of a Challenging Life: Social Problems of Families with Mentally Disabled Children

Öz

Having a mentally disabled child brings with it significant economic, cultural and social problems. Families with mentally disabled children bear more care and treatment costs than a family with normally developing children. In addition, in terms of the time they devote to their disabled children and the attention they have to show, they cannot spare time for their own social and cultural development. In addition, they face problems such as exclusion and stigmatization in terms of their social relations and are negatively affected by these. The aim of this research is to try to determine the social problems of families with mentally disabled children. In this context, the research was conducted with 20 families (parents and first-degree relatives) with mentally disabled children residing in Yığılca district of Düzce. In order to analyze the social problems of families better and in detail, the semi-structured interview technique, which is one of the interview methods of the qualitative research approach, was preferred. On the other hand, the findings of the research were evaluated theoretically in the context of symbolic interactionist, structural functionalist and conflictual approaches.

Anahtar Kelimeler

Mental Disability, Family with Mentally Disabled Children, Social Problem, Stigmatization, Rural Sociology

Kaynakça

• Abay-Alyüz, S. B. (2022). Engelli ve Engelli Sorunlarında Yeni Bir Perspektif: Sosyal Dışlanmadan Sosyal Entegrasyon ve Sosyal İçermeye Yönelim. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 12(1), 457-471.
• Aksakal, E. (2016). Zihinsel Engelli Çocuğa Sahip Ailelerin Sosyal Sorunları ve Beklentileri: Düzce/ Yığılca Örneği.Yüksek Lisans Tezi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ataman, A. (2009). Özel Gereksinimli Çocuklar ve Özel Eğitim. Özel Gereksinimli Çocuklar ve Özel Eğitime Giriş. Ed. Ayşegül Ataman. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık. 13-28.
• Balcı, S. (2019). Engellilerin Sosyal Dışlanma Algılarının Bazı Sosyo demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi(14), 59-79. https://doi.org/10.46218/tshd.1139360
• Burcu, E. (2007). Türkiye’de Özürlü Birey Olma: Temel Sosyolojik Özellikleri ve Sorunları Üzerine Bir Araştırma. Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• Burcu, E. (2015). Engellilik Sosyolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık
• Çoban Esen, E. (2003). Okyanusun Kıyısı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Demir, S. & Keskin, G. (2018). Zihinsel Engelli Çocuğa Sahip Olan Annelerin Karşılaştıkları Güçlükler-Nitel Bir Çalışma. TheJournal of AcademicSocialScienceStudies. 66, 357-372.
• Ercan, F. Z., Kırlıoğlu, M., & Kalaycı Kırlıoğlu, H. İ. (2019). Engelli Çocuğa Sahip Ailelerin Bu Durumu Kabulleniş Süreçleri ve Bu Duruma Dair Görüşleri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 19(44), 597-628. https://doi.org/10.21560/spcd.v19i49119.459666
• Goffman, E.(2014). Damga. Çev. L. Ünsaldı, Ş. Geniş, S. N. Ağırnaslı. Ankara: Heretik Yayıncılık.
• Güngör, F. & Güneş, G. (2012). Dünya’daki Gelişmeler Paralelinde Türkiye’de Değişen Özürlülük Politikaları. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi 3, 3-444
• Işıkhan, V. (2006). Zihinsel Engelli Çocuğa Sahip Aileler ve Sosyal Hizmet. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi(1), 28-46.
• Oktar, M. N., & Yıldız, R. (2019). Zihinsel Engelli Çocuğu Olan Annelerin Ölüm Kaygısı İle Sosyal Politikalara Güven İlişkisi. Akademik İncelemeler Dergisi, 14(1), 463-498. https://doi.org/10.17550/akademikincelemeler.478213
• Ritzer, G & Stepnisky, J. (2013). Çağdaş Sosyoloji Kuramları ve Klasik Kökleri. Çev. I. Ertuna Howison. Ankara: De ki Yayınları.
• Taylan, H.H. & Barış, H. (2015). Romanlar ve Sosyal Dışlanma. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
• Yıldırım, Y.Z. (2011). Dezavantajlı Bir Grup Olarak Engellilere Yönelik Eğitim Faaliyetleri :İsmak Örneği. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.