Balıkesir’in Yerleşim Tarihinden Bir Kesit: Akhyraous

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 101 - 108, 31.01.2021

Mustafa Türk

Öz

Balıkesir’in konumlandığı Mysia’nın iç kesimlerindeki yerleşimler, Roma İmparatorluk Dönemi’nde kendi ekonomik kaynakları veya Roma’nın desteği sayesinde gelişerek kent statüsüne kavuşmuş ve genelde varlıklarını Bizans döneminde de devam ettirmişlerdir. Bizans döneminde Anadolu’daki bazı yol ağlarının önemini kaybetmesinin bu yolların üzerindeki yerleşimlerin sönükleşmesine neden olduğu bilinmektedir. Ancak Balıkesir’den geçen yol ağları önemlerini koruduğu için bölge kentleri bu durumdan etkilenmemiştir. Buna karşın kentlerin konumlarının ve savunma özelliklerinin yaşanan çatışmalara uygun olmaması nedeniyle ya aynı yerdeki istihkâmın güçlendirilmesi yoluna gidilmiş ya da kentlerin merkezi, yakınlarında kurulan yeni kalelere taşınmıştır. Çalışmamızda bu değişim ile birlikte bölgedeki Bizans yerleşimlerinden biri olan Akhyraous kenti irdelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Akhyraous, Balıkesir, Bizans

Teşekkür

Bu çalışma, “Balıkesir Çevresinde Hadrianoutherai Örneğinde Eskiçağ Kentleri” başlıklı doktora tezinden derlenmiştir. Bu nedenle danışman hocam Prof. Dr. Mustafa Hamdi Sayar başta olmak üzere çalışmaya katkı yapan saygıdeğer hocalarıma ve Tübitak’a (2214/A) teşekkür ederim.

Kaynakça

• Altan, E. (2001). Haçlı Ordularının Anadolu’da Geçtiği Yollar, Belleten, Cilt: LXV, Sayı: 243, 571-582.
• Angold, M. (1975). A Byzantine Covernment in Exile: Government and Society under the Laskaris of Nicene (1204-1261), Oxford, Oxford Univ. Press.
• Büchner, L. (1921). Kiminas, RE, XI. 1, ed. Wilhelm Kroll, Stuttgart, s. 396, 397.
• Calder, W. M., Bean, G. E. (1958). A Classical Map of Asia Minor, London, The British Institute of Archaeology at Ankara.
• Foss, C. (1991). Achyraous, The Oxford Dictionary of Byzantium, Vol. 1, ed. Alexander P. Kazhdan, Oxford, Oxford University Press, s. 14.
• Foss, C. (1996). The Defenses of Asia Minor, against the Turks, Cities, Fortresses and Villages of Byzantine Asia Minor, Aldershot, Variorum, s. 145-205.
• Georgios Akropolites Die Chronik, çev. Wilhelm Blum, Stuttgart, Anton Hiersemann, 1989.
• Georgios Akropolites Vekayiname, çev. Bilge Umar, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul 2008.
• Hasluck, F.W. (1910). Cyzicus, Cambridge, Cambridge University Press.
• İlgürel, M. (1992). Balıkesir, TDVİA, Cilt: 5, 12-14.
• Kiepert, R. (1908). Karte Kleinasien in 24 Blatt, Berlin, Dietrich Reimer.
• Laflı, E. (2016). Hadrianoutheria ve Palaiokastro, Şener Ceryan, Abdullah Soykan (Ed.), Balıkesir Kent Sempozyumu 2015, (417-422) Balıkesir.
• Mercangöz, Z. (2003). Bizans Çağında Balıkesir, F. Özdem (Ed.), Bitek Kent: Balıkesir, (31-50), İstanbul, YKY.
• Munro, J. A. R. (1901). Gleanings From Mysia, JHS, Vol. XXI, Part II, 229-237.
• Niketas Khoniates. O City of Byzantium: Annals of Niketas Choniates, çev. Hary J. Magoulias, Detroit, Wayne State University Press, 1984.
• Ostrogorsky, G. (2011). Bizans Devleti Tarihi, çev. Prof. Dr. Fikret Işıltan, Ankara, TTK.
• Parthey, G. (1967). Hieroclis Synecdemus et Notitiae Graecae episcopatuum: Accedunt Nili Doxapatrii Notitia patriarchatuum et locorum nomina immutata, Theodoro Mommsen (Ed.), Amsterdam, Adolf M. Hakkert.
• Pétridès, S. (1909). Acyhraus, Dictionnaire d'Histoire et de Géographie ecclésiastiques, Vol. I, A. Baudrillart v.d. (Ed.), Paris, Letouzey et Ané, Éditeurs, s. 333.
• Ramsay, W. M. (1960). Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası, çev. Mihri Pektaş, İstanbul, Milli Eğitim Basımevi.
• Robert, L. (1962). Villes d’Asie Mineure, Études De Géographie Ancienne, Seconde Edition, Paris, E. de Boccard.
• Robert, L. (1978). Documents d'Asie Mineure, BCH, Vol. 102, Sayı. 1, 395- 543.
• Tafel, T.L.F. (1848). Symbolarum criticarum, geographiam Byzantinam spectantium, partes duae, Abhandlungen der H stor schen Classe der Kön gl ch Bayer schen Akademie der Wissenschaften, V, Bd. 2, Abthl. b.
• Taeuber, H. (1989). Bericht Über Eine Epigraphische Forschungsreise in Südmysien/Nordlydien, Araştırma Sonuçları Toplantısı, VII, 217- 223.
• TAVO (1989). Kleinasien. Kirchliche Organization des Byzantinischen Reiches (4.-15. Jahrhundert), Tübinger Atlas des Vorderen Orients (B VII 12).
• Türk, M. (2019). Balıkesir Çevresinde Bir Antik Kent: Hadrianoutherai, 2. Uluslararası İnsan ve Toplum Bilimleri Kongresi Bildiri Kitabı, Dr. Öğr. Üyesi Mustafa YİĞİTOĞLU, Doç. Dr. Enver KAPAĞAN (Ed.), İstanbul, Kitabi, 919-928.
• Wiegand, T. (1904). Reisen in Mysien, AM, 29, 254- 339.