UZLAŞMA/NIN FELSEFESİ

Yıl 2016, Sayı: 4, 171 - 188, 31.07.2016

Celal Türer

https://doi.org/10.32002/ombudsmanakademik.439992

Öz

Uzlaşmayı
felsefi açıdan anlama çabası, günümüzde uzlaşma yerine niçin çatışmanın ön
planda olduğuna ve uzlaşmanın niçin etkin kılınamadığına dair soruları anlamada
katkı sağlayacaktır. Bu çerçevede “uzlaşma”nın epistemolojik, ontolojik ve
aksiyolojik görünümlerinin incelenmesi bu anlama çabası için önem taşır.
Uzlaşmanın epistemolojisi söz konusu olduğunda doğruluğa dair yaklaşımımızın
uzlaşmayı sağlamada belirleyici olduğu görülür. Uzlaşmanın ontolojisine
gelince, bu konu hem batı hem İslam düşünce tarihinde birlik/çokluk ilişkisine
dair farklı yaklaşımlar üzerinden okunabilir. Bu bağlamda varolanların Bir’de toplanması fikri, varlığın ontolojik bir
uzlaşı gösterdiğini resmeder. Uzlaşma, ahlaki
bir hadiseye işaret ettiği için uzlaşmanın aksiyolojisini anlamak
da oldukça önemlidir. Değerler alanı, irade
sahibi varlıkların katıldığı ve buluştuğu bir alan olduğu için bu
alanda başka değerlere saygı duymak, toplumdaki bireylerin buna yönelik
çabaları, uzlaşmaya katkı sunacaktır. Bu çerçevede uzlaşma, herkesin kendi değerleri
ile ortak iyide uzlaşması, kendisiyle öteki arasında barış ve güvenlik ortamı
sağlama yönündeki çabası olarak anlaşılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Uzlaşma, çatışma, doğruluk, birlik/çokluk, değerler

Kaynakça

• Aristoteles, Nikamakos’a Etik, çev. Saffet Babür, Bilgesu Yayıncılık, İstanbul, 2009. TATAR, Burhanettin. “Ahlakın Kaynağı”, İslam’a Giriş Ana Konularıyla Yeni Yaklaşımlar, ed. Bünyamin Erul, DİB Yayınları, İstanbul, 2008. TÜRER, Celal. “Pragmatizm’in Doğruluk Evi”, Bilimname, XVII, Kayseri, 2009. DEMİRLİ, Ekrem. Sadreddin Konevi’de Bilgi ve Varlık, İz Yayıncılık, İstanbul, 2011. ÜLKEN, H. Ziya. Ahlak, Ülken Yayınları, İstanbul, 2001. ÜLKEN, H. Ziya. Felsefeye Giriş II, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, Ankara, 1958. ÜLKEN, H. Ziya, Varlık ve Oluş, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 1968. EMİROĞLU, İbrahim. ''Bircilik'', Felsefe Ansiklopedisi, Editör, Ahmet Cevizci, Etik Yayınları, Cilt II, İstanbul, 2004. HEİDEGGER, M. Varlık ve Zaman, çev. Kaan. H. Öktem, İstanbul, 2008. JAMES, William. Pragmatism, New York, 1907. KUTLUSOY, Zekiye. “Doğruluk Kuramları” Felsefe Ansiklopedisi, ed. Ahmet Cevizci, Ankara, 2006, C. 4.