Doğu Akdeniz havzasında kuraklığın era-ınterim verileri ile belirlenmesi

Yıl 2017, Cilt: 32 Sayı: 2, 229 - 236, 20.06.2017

Kahraman Oğuz , Muhammet Ali Pekin , Hüdaverdi Gürkan , Esin Oğuz Mustafa Coşkun

https://doi.org/10.7161/omuanajas.321080

Cited By: 3

Öz

Meteorolojik kuraklık, küresel bir
doğal afet olarak bilinmekle birlikte, ekonomik ve çevresel olarak önemli
etkileri bulunmaktadır. Türkiye’nin de içerisinde bulunduğu Doğu Akdeniz
Havzası, yağış azlığının beraberinde getirdiği kuraklık olayları ile baş başa
kalmakta ve çeşitli problemler yaşamaktadır. Tüm bu problemler yağış ölçümünün
olmadığı alanlarda daha sıkıntılı hale gelmektedir. Bu nedenle, kuraklık
şiddetinin eksiksiz takibi ve gözlemi özellikle insan sağlığının korunması ve
ekonomik kayıpların önlenmesi açısından çok önemlidir.

Kuraklığa yönelik en etkili analiz
yöntemlerinden birisi olan Standart Yağış Indeksi (SPI) yöntemi yağış ölçüm
verilerini gerektirmektedir. Bu ise yağış veri setinin olmadığı alanlarda
yöntemi sıkıntılı hale getirmekte ve gridli verilerin önemini ortaya
koymaktadır. Bu çalışmada, Doğu Akdeniz Havzası’nda (20°N – 45°N, 10°E – 60°E)
2015 yılı için SPI yöntemi kullanılarak tüm alanda kuraklık analizi
yapılmıştır. ERA-Interim verileri ile 2000-2015 peryoduna ait yıllık (12 aylık)
SPI haritaları alansal olarak hazırlanmış ve değerlendirilmiştir.

Elde edilen sonuçlarda, 2000 yılında
Balkan ülkeleri, Türkmenistan  ve
Türkiye’nin batı bölgelerinde; 2008 yılında Türkiye, İran ve Türkmenistan
bölgesinde ve 2010 yılında ise İran ve Arabistan yarımadası üzerinde negatif
SPI değerleri (kurak) hesaplanmıştır. 2009, 2010 ve 2014 yıllarında ise Türkiye
ve Balkan ülkelerinde pozitif SPI değerleri (nemli) hesaplanmıştır. Sonuçlar
bölgede kuraklığın yıldan yıla değiştiğini ve yağış rejimindeki değişgenliği net
bir şekilde göstermektedir. Bunun yanında, kuraklık iklim değişikliğinin
bitkisel üretim üzerindeki en önemli olumsuz etkisi olarak ön plana
çıkmaktadır. Türkiye’de kuraklığın yaşandığı 2004, 2007, 2008 ve 2013
yıllarında bitkisel verimlilikler incelenmiştir. Ele alınan yıllar ve bitkiler
bazında yapılan kuraklık-verim değerlendirmelerinde kuraklık yaşanan dönemlerde
bitkisel verimlilikte %30’lara varan oranlarda azalışlar tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Doğu Akdeniz Havzası, ERA-Interim Model veri, Kuraklık, Standart Yağış Indeksi

Analyses of drought in Eastern Mediterranean basin with era-interim data

Öz

Meteorological
drought is known as a global natural disasters and it has important impacts on
economy and environment. The Eastern Mediterranean Basin, Turkey is located in,
faces with drought events due to lack of rainfall and it faces with several
problems. All these problems are more important at the regions where no
rainfall observations. For this reason, it is important to consider drought
severity for saving human lives and prevention of economic losses.

Standardised
Precipitation Index, is one of the most effective methods for drought analyses,
requires rainfall dataset. This makes the method problematic in areas where
there is no precipitation dataset and demonstrates the importance of gridded
data. In this study, drought analyses were made at the Eastern Mediterranean
Basin (20°N – 45°N, 10°E – 60°E) with SPI methodology. Yearly spatial
distribution SPI maps (12 months) were prepared and analysed for the period of
2000-2015 with ERA-Interim data.

As a result, negative SPI (drought) have been
calculated in Balkan countries, Turkmenistan and Turkey's western regions for
2000 year; in Turkey, Iran and Turkmenistan for 2008 year and Iran and Arabian
Peninsula for 2010 year. Positive SPI (wet) values have been calculated on
Turkey and Balkan countries for the years of 2009, 2010 and 2014. The results
clearly show rupid changes of drought conditions from year to year and
irregularity in rainfall regime. Besides, drought is the most important
negative impact of climate change on crop production. Plant productivity has
been examined in 2004, 2007, 2008 and 2013 when drought is experienced in
Turkey. Drought-yield evaluations based on the years and crops that have been
applied show that plant productivity decreases by up to 30% during drought
periods.

Anahtar Kelimeler

Eastern Mediterranean Basin, ERA-Interim Model data, Drought, Standardised precipitation index

Kaynakça

• Almedeij, J., 2014. Drought analysis for Kuwait using standardized precipitation index. The Scientific World Journal, Volume 2014, Article ID 451841
• Anonim, 2017. Türkiye İstatistik Kurumu Verileri. https://biruni.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul, erişim tarihi: 05.05.2017
• Balsamo, G., Albergel, C., Beljaars, A., Boussetta, S., Brun, E., Cloke, E., Dee, D., Dutra, E., Sabater, J. M., Pappenberger, F., Rosnay, P., Stockdale, T., Vitart, F., 2015. ERA-Interim/Land: a global land surface reanalysis data set, Hydrology and Earth System Sciences, 19: 389–407.
• Bolle, H. J., 2003. Climate, climate variability, and impacts in the Mediterranean area: an overview. In: Bolle H-J (ed) Mediterranean climate—variability and trends. Springer, 5–86.
• Dee, D.P., Uppala, S. M., Simmons, A.J., Berrisford, P., Poli, P., Kobayashi, S., Andrae, U., Balmaseda, M.A., Balsamo, G., Bauer, P., Bechtold, P., Beljaars, A.C. M., van de Berg, L., Bidlot, J., Bormann, N., Delsol, C., Dragani, R., Fuentes, M., Geer, A. J., Haimberger, L., Healy, S.B., Hersbach, H., Holm, E.V., Isaksen, L., Kallberg, P., Köhler, M., Matricardi, M., McNally, A.P., Monge-Sanz, B. M., Morcrette, J.J., Park, B. K., Peubey, C., de Rosnay, P., Tavolato, C., Thepaut, J. N., Vitart, F., 2011. The ERA-Interim reanalysis: configuration and performance of the data assimilation system, Quarterly Journal of the Royal Meteorological Society, 137 (656): 553–597.
• Guttman, N., 1998. Comparing the palmer drought index and the standardized precipitation index. Journal of the American Water Resources Association, 34: 113-121
• Ilgar, R., 2010. Çanakkale’de kuraklık durumu ve eğilimlerinin standartlaştırılmış yağış indisi ile belirlenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 22: 183 – 204.
• Issar, A.S., Zohar, M., 2007. Climate change, environment and civilization in the Middle East. Springer, 20(1), Berlin. Kadıoğlu, M., 2001. Kuraklık Kıranı. Cumhuriyet Bilim Teknik Dergisi, s.17-24, İstanbul.
• Kapluhan, E., 2013. Türkiye’de kuraklık ve kuraklığın tarıma etkisi. Marmara Coğrafya Dergisi, 27: 487-510.
• Komuscu, A. U., 1999. Using the SPI to Analyze Spatial and Temporal Patterns of Drought in Turkey. Drought Network News (1994-2001), 49: 7-13.
• Leileveld, J., Hadjinicolaou, P., Kostopoulou, E., Chenoweth, J., El Maayar, M., Giannakopoulos, C., Hannides, C., Lange, M. A., Tanarhte, M., Trylis, E., Xoplaki, E., 2012. Climate change and impacts in the Eastern Mediterranean and the Middle East. Climatic Change, 114: 667–687.
• McKee, T. B., Doesken, N. J., Kleist, J., 1993. The relationship of drought frequency and duration to time scales. Proc. Eighth Conf. on Applied Climatology. Anaheim, CA, Amer. Meteor. Soc, 179-184.
• McKee, T. B., Doesken, N. J., Kleist, J., 1993. Drought monitoring with multiple time scales. In Proceedings of the 9th Conference on Applied Climatology (pp. 233-236). Dallas, Boston.
• Merkoci, A. L., Mustaqi, V., Mucaj, L., Dvorani, M., 2013. Arnavutluk bölgesinde kuraklık ve standart yağış indeksinin (spı) kullanımı, Gazi Üniv. Mühündeslik –Mimarlık Fakültesi Dergisi, 28(1): 161-166.
• Palchaudhuri, M., Biswas, S., 2013. Analysis of meteorological drought using standardized precipitation ındex – a case study of puruliya district, West Bengal, India, International Journal of Environmental, Chemical, Ecological, Geological and Geophysical Engineering, 7(3): 6-13.
• Palmer, W.C., 1965. Meteorological drought. Research Paper 45, U.S. Weather Bureau, Washington, DC, 58pp Pamuk, G., Özgürel, M., Topçuoğlu, K., 2004. Standart yağış indisi (spı) ile ege bölgesinde kuraklık analizi, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 41 (1): 99-106.
• Simsek, O., Cakmak, B., 2010. Drought Analysis for 2007-2008 Agricultural Year of Turkey, Journal of Tekirdag Agricultural Faculty, 7(3):99-109.
• Singleton, A., 2012. Forecasting Drought in Europe with the Standardized Precipitation Index, European Commission Joint Research Centre, Publications Office of the European Union, 65p.
• Şimşek, O., Yıldırım, M., Gördebil, N., 2012. Türkiye’nin 2011–2012 tarım yılı kuraklık analizi, Araştırma Dairesi Başkanlığı, Meteoroloji Genel Müdürlüğü
• Topal, H., 2000. Lime/Lime - sugar waste pulp mixture usage for reduction of SO2 emissions caused by domestic heating Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University. 15(1): 15-29
• Türkeş, M., Tatlı, H., 2008. Aşırı kurak ve nemli koşulların belirlenmesi için yeni bir Standartlaştırılmış Yağış İndisi (yeni-SPI): Türkiye’ye uygulanması, IV. Uluslararası Atmosfer Bilimleri Sempozyumu, 25-28 Mart, İstanbul
• World Meteorological Organization – WMO, 2006. Drought monitoring and early warning: Concepts, progress and future challenges, WMO No. 1006.