Azot ve Hümik Asit Uygulamalarının Bakla (Vicia faba L.)’nın Çiçek Verimi, L-DOPA İçeriği ve Agronomik Özelliklerine Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 38 Sayı: 2, 281 - 292, 04.07.2023

Zehra Gül Oğuz , Hatice Bozoğlu

https://doi.org/10.7161/omuanajas.1184779

Öz

Bakla bitkisi tarımsal özelliklerinin yanısıra L-DOPA içeriği nedeniyle dikkat çekici bir bitkidir. Bu çalışmada, 3 farklı hümik asit dozu (HA0: kontrol, HA1:2 lt da-1, HA2:6 lt da-1) ve azotlu gübre (5 kg da-1) uygulamasının Lara ve Maçka genotiplerinin bazı özellikleri ile çiçek, çiçekteki L-DOPA içeriğine etkisi araştırılmıştır. Deneme Samsun’da Şerit Parseller Deneme Deseninde bir yıl süre ile yürütülmüştür. Elde edilen bulgulara göre; HA uygulamaların istatistiki açıdan tanede amiloz içeriğine etkisi önemli bulunmuş olup diğer incelenen özelliklerde uygulamalardan elde edilen değerler kontrol değerlerinle benzer bulunmuştur. İncelenen birçok özellikte genotipler arasında istatistiki açıdan önemli farklılıklar olduğu tespit edilmiş; çiçek verimi ve çay suyuna geçen L-DOPA miktarının Maçka genotipinde daha yüksek olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

bakla, genotip, azot, hümik asit, L-DOPA

The Effect of Nitrogen and Humic Acid Treatments on Some Characteristics of Faba Bean (Vicia faba L.)

Öz

In addition to its agricultural characteristics, the faba bean plant is a remarkable plant due to its L-DOPA content. In this study, the effects of 3 different humic acid doses (HA0: control, HA1:2 l da-1, HA2:6 l da-1) and nitrogen fertilizer (5 kg da-1) treatments on some characteristics of Lara and Maçka genotypes and L-DOPA content in its flowers were investigated. The trial was carried out in the Strip Plots Trial Design in Samsun in one year. According to the findings, the effect of HA treatments on the amylose content in the seed was found to be statistically significant, and the values obtained from the treatments were equivalent to the control values in other examined properties. It has been determined that there are statistically significant differences between genotypes in many of the characteristics examined; It was determined that the flower yield and the amount of L-DOPA transferred to the tea water were higher in Maçka genotype.

Anahtar Kelimeler

Faba bean, genotype, nitrogen, humic acid, L-DOPA

Kaynakça

• Bezmen, M. (2019). Samsunda yetiştirilen bakla (Vicia faba L.) genotiplerinde çiçekte L-DOPA(L-3, 4-Dihydroxyphenylalanine) içeriği ve tarımsal özellikler ile ilişkisi. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, s 75, Samsun.
• Bozoğlu, H. ve Bezmen, M. (2021). Determination of the L-DOPA (L-3, 4- Dihydroxyphenylalanine) content in faba bean (Vicia faba L.) flowers and faba bean flower tea. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 9(4), 733- 739.
• Çakmak, Ö. (2019). Hümik asit ve çinko uygulamalarının soya (Glycine Max L.) bitkisinin verim ve bazı bitkisel özellikleri üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, 50, Ordu.
• Dawood, M. G., Abdel-Baky, Y. R., El-Awadi, M. E. S. and Bakhoum, G. S. (2019). Enhancement quality and quantity of faba bean plants grown under sandy soil conditions by nicotinamide and/or humic acid application. Bulletin of the National Research Centre, 43(1), 1-8.
• Demirtaş, E. I., Arı, N., Asri, F. Ö. and Zipak, M. (2013). TKİ-Hümas kullanımının domatesin beslenme durumu üzerine etkileri, 6. Ulusal Bitki Besleme and Gübre Kongresi, Nevşehir, 518-519.
• El-Bassiony, A. M., Fawzy, Z. F., Abd El-Baky, M. M. H. and Mahmoud, A. R. (2010). Response of snap bean plants to mineral fertilizers and humic acid application. Research Journal of Agriculture and Biological Sciences. 6 (2), 169-175.
• Gezgin, S., Yılmaz, F. G., Dursun, N., Sezgin, Ö. and Zıypak, M. (2013). TKİ-Hümas uygulamasının çeltik bitkisinin verim ve bazı besin elementleri kapsamına etkisi, 6. Ulusal Bitki Besleme ve Gübre kongresi, Nevşehir, 27-30.
• Gürsoy, M., Nofouzi, F., ve Başalma, D. (2016). Hümik asit uygulama zamanı ve dozlarının kışlık kolzada verim ve verim öğelerine etkileri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25(Özel Sayı-2), 131-136.
• Kaptan, M. A. ve Aydın, M. (2012). Hümik asidin pamuk (Gossypium hirsutum L.) gelişimi ve kalite özellikleri üzerine etkileri. SAÜ Fen Edebiyat Dergisi, 14 (1), 291-299.
• Kaya M., Atak M., Çiftçi C. Y., veÜnver S. (2005). Çinko ve humik asit uygulamalarının ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.)'da verim ve bazı verim öğeleri üzerine etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(3).
• Kenanoğlu. B. (2016). Tohumların çimlendirilmesinde farklı organik ön çimlendirme (ozmotik koşullandırma) uygulamalarının kullanımı. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 21(2). 124-134.
• Khan, R. U., Rashid, A., Khan, M. S. and Ozturk, E. (2010). Impact of humic acid and chemical fertilizer application on growth and grain yield of rainfed wheat (Triticum aestivum L.). Pakistan Journal of Agricultural Research, 23, (3-4), 113-121.
• Oğuz, Z. G. (2022). Asetik asit ve hümik asit uygulamalarının bakla (Vicia faba L.)'nın tarımsal özellikleri ve L-DOPA (l-3, 4-dihydroxyphenylalanine) içeriğine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Tarla Bitkileri Bölümü, s. 73. Samsun.
• Öktem, A. G., Nacar, A. S. ve Öktem, A. (2017). Sıvı olarak toprağa uygulanan hümik asit miktarlarının kırmızı mercimek bitkisinde (Lens culinaris Medic.) verim ve bazı verim unsurlarına etkisi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 26, 119-124.
• Roudgarnejad, S., Samdeliri, M., Mirkalaei, A. M. and Moghaddam, M. N. (2021). The role of humic acid application on quantitative and qualitative traits of faba bean (Vicia faba L.). Gesunde Pflanzen, 73(4), 603-611.
• Sarılar, N. (2021). Samsun ekolojik şartlarında kışlık ve yazlık ekilen bezelye (Pisum sativum L.) genotiplerinde tohuma uygulanan hümik asidin bitki gelişimi ve verimi üzerine etkisi. Doktora Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, 97, Samsun.
• Sarwar, M., Akhtar, E. and Hyder, S. I. (2012). Effect of humic acid and phosphorus on yield, nutrient availability in soil and uptake by peas, Prime Journal of Physical Science (PJPS), 1 (5), 53-57.
• Topal, N. (2012). Farklı kültürel uygulamalarla yetiştirilen bakla (Vicia faba L.) genotiplerinin L-DOPA (l-3, 4-dihydroxyphenylalanine) içeriklerinin tespiti. Basılmamış Doktora Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Samsun.
• Topal, N. and Bozoğlu, H. (2016). Determination of L-DOPA (L-3, 4- dihydroxyphenylalanine) content of some faba bean (Vicia faba L.) genotypes. Journal Of Agrıcultural Scıences, 22: 145-151.