Argümantasyon Destekli İşbirlikli Öğrenme Modelinin Akademik Başarıya, Eleştirel Düşünme Eğilimine ve Sosyobilimsel Konulara Yönelik Tutuma Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 39 Sayı: 2, 269 - 293, 31.12.2020

Seda Okumuş

Öz

Bu araştırmada işbirlikli öğrenme
ve argümantasyon modelinin biyolojide özel konular dersinde uygulanmasının fen
bilgisi öğretmen adaylarının akademik başarılarına, eleştirel düşünme
eğilimlerine ve sosyobilimsel konulara yönelik tutumlarına etkisi
araştırılmıştır. Araştırma, Atatürk Üniversitesi fen bilgisi öğretmenliği
dördüncü sınıfına devam eden 58 fen bilgisi öğretmen adayı ile iki deney
grubunda yürütülmüştür (Birlikte Öğrenme Grubu- BÖG; Birlikte Öğrenme
Argümantasyon Grubu- BÖAG). BÖG’de yapılandırmacı yaklaşıma uygun olarak
işbirlikli öğrenmenin birlikte öğrenme yöntemi uygulanmıştır. BÖAG’de ise
birlikte öğrenmeye ek olarak argümantasyon etkinlikleri uygulanmıştır. Veri
toplama araçları olarak Biyolojide Özel Konular Başarı Testi (BÖKBT), Eleştirel
Düşünme Eğilimleri Ölçeği (EDEÖ) ve Sosyobilimsel Konulara Yönelik Tutum Ölçeği
(SBKTÖ) kullanılmıştır. Veri toplama araçlarının geçerlik ve güvenirlik
çalışmaları yapılmıştır. Verilerin analizi için öncelikle normallik testleri
yapılmış, ardından Mann- Whitney U ve bağımsız örneklem t testi ile anlamlılık
analizleri yapılmıştır. Araştırmada EDEÖ ve SBKTÖ verileri bakımından BÖAG
lehine anlamlı bir farklılık belirlenirken (p<,05), BÖKBT verileri
bakımından gruplar arasında anlamlı bir farklılık görülmemiştir (p>,05).
İşbirlikli öğrenmenin tek başına ve argümantasyon modeli ile birlikte
uygulanması akademik başarı bakımından benzer etki göstermiştir. Bununla
birlikte, eleştirel düşünme eğilimleri ve sosyobilimsel konulara yönelik
tutumlarda argümantasyon destekli işbirlikli öğrenme yönteminin daha etkili
olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

İşbirlikli öğrenme, Argümantasyon, Biyolojide özel konular, Akademik başarı, Eleştirel düşünme, Tutum

Kaynakça

• Akın, A., Hamedoğlu, M.A., Arslan, S., Akın, U., Çelik, U., Kaya, Ç., & Arslan, N. (2015). The adaptation and validation of the Turkish version of the critical thinking disposition scale (CTDS). The International Journal of Educational Researchers, 6(1), 31-35.
• Arslan, A., & Atabey, N. (2018). Biyoteknoloji ve klonlama konusunun işbirlikli öğrenme modeli ile öğretiminin sınıf öğretmeni adaylarının argümantasyon nitelikleri üzerine etkisi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (STEMES’18), 35-45.
• Aslan, S. (2010). Ortaöğretim 10. sınıf öğrencilerinin üst bilimsel süreç ve eleştirel düşünme becerilerinin geliştirilmesine bilimsel tartışma odaklı öğretim yaklaşımının etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Balgopal, M.M., Wallace, A.M., & Dahlberg, S. (2017). Writing from different cultural contexts: How college students frame an environmental SSI through written arguments. Journal of Research in Science Teaching, 54(2), 195-218.
• Bilasa, P., & Taşpınar, M. (2018). Argümantasyon tabanlı bilim öğrenme yaklaşımının öğretmen adaylarının eleştirel düşünme becerilerine ve tartışmaya olan isteklerine etkisi: Gazi Üniversitesi örneği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 555-577.
• Bolhassan, N., & Taha, H. (2017). TGT for chemistry learning to enhance students’ achievement and critical thinking skills. AIP Conference Proceedings, 1-7.
• Büyüköztürk, Ş. Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, F., & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (geliştirilmiş 13. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cebesoy, Ü.B., & Dönmez Şahin, M. (2013). Fen bilgisi öğretmen adaylarının sosyobilimsel konulara yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 37, 100-117.
• Chabalengula, V.M., Mumba, F., & Chitiyo, J. (2011). Elementary education preservice teachers' understanding of biotechnology and its related processes. Biochemistry and Molecular Biology Education, 39(4), 321-325.
• Chattopadhyay, A. (2005). Understanding of genetic information in higher secondary students in northeast India and the implications for genetics education. Cell Biology Education, 4(1), 97-104.
• Chen, Y., & So, W.W.M. (2017). An investigation of mainland china high school biology teachers’ attitudes toward and ethical reasoning of three controversial bioethics issues. Asia-Pacific Science Education, 3(1), 1-16.
• Chen, H.T., Wang, H.H., Lu, Y.Y., Lin, H.L., & Hong, Z.R. (2016). Using a modified argument-driven inquiry to promote elementary school students’ engagement in learning science and argumentation. International Journal of Science Education, 38(2), 170-191.
• Christenson, N., Rundgren, S.N.C., & Zeidler, D.L. (2014). The relationship of discipline background to upper secondary students’ argumentation on socioscientific issues. Research in Science Education, 44(4), 581-601.
• Cross, D., Taasoobshirazi, G., Hendricks, S., & Hickey, D.T. (2008). Argumentation: A strategy for improving achievement and revealing scientific identities. International Journal of Science Education, 30(6), 837-861.
• Çankaya, C., & Filik İşçen, C. (2015). Fen bilgisi öğretmen adaylarının genetiği değiştirilmiş organizmalara (GDO) dair bilgi düzeylerinin ve görüşlerinin belirlenmesi. International Journal of Social Science, 32, 537-554.
• Çetin, P.S., Doğan, N., & Kutluca, A.Y. (2014). The quality of pre-service science teachers’ argumentation: Influence of content knowledge. Journal of Science Teacher Education, 25(3), 309-331.
• Çinici, A., Özden, M., Akgün, A., Herdem, K., Karabiber, H.L., & Deniz, S.M. (2014). Kavram karikatürleriyle desteklenmiş argümantasyon temelli uygulamaların etkinliğinin incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(18), 572-596.
• Darçın, E.S., & Türkmen, L. (2006, December). A study of prospective Turkish science teachers’ knowledge at the popular biotechnological issues. In Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching (Vol. 7, No. 2, pp. 1-13). The Education University of Hong Kong, Department of Science and Environmental Studies.
• Dawson, V. (2007). An exploration of high school (12–17 year old) students' understandings of, and attitudes towards biotechnology processes. Research in Science Education, 37(1), 59-73.
• Dawson, V., & Schibeci, R. (2003). Western Australian school students' understanding of biotechnology. International Journal of Science Education, 25(1), 57-69.
• Dawson, V., & Soames, C. (2006). The effect of biotechnology education on Australian high school students’ understandings and attitudes about biotechnology processes. Research in Science & Technological Education, 24(2), 183-198.
• Dawson, V., & Venville, G.J. (2009). High‐school students’ informal reasoning and argumentation about biotechnology: An indicator of scientific literacy? International Journal of Science Education, 31(11), 1421-1445.
• Demiral, Ü. (2014). Fen bilgisi öğretmen adaylarının sosyobilimsel bir konudaki argümantasyon becerilerinin eleştirel düşünme ve bilgi düzeyleri açısından incelenmesi: GDO örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Demiral, Ü., & Çepni, S. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının sosyobilimsel bir konudaki argümantasyon becerilerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 734-760.
• Demirbağ, M., & Günel, M. (2014). Argümantasyon tabanlı fen eğitimi sürecine modsal betimleme entegrasyonunun akademik başarı, argüman kurma ve yazma becerilerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(1), 373-392.
• Doymuş, K. (2007). Effects of a cooperative learning strategy on teaching and learning phases of matter and one-component phase diagrams. Journal of Chemical Education, 84(11), 1857.Doymuş, K. (2008). Teaching chemical equilibrium with the jigsaw technique. Research in Science Education, 37(5), 249-260.
• Erduran, S., & Jiménez-Aleixandre, M.P. (2008). Argumentation in science education. Perspectives from classroom-based research. Dordre-cht: Springer.
• Erkol, M., Kışoğlu, M., & Gül, Ş. (2017). Argümantasyon tabanlı bilim öğrenme yaklaşımı rapor formatının öğretmen adaylarının başarılarına ve fen bilgisi laboratuvarına yönelik tutumlarına etkisi. İlköğretim Online, 16(2), 614-627.
• Evagorou, M., & Osborne, J. (2013). Exploring young students' collaborative argumentation within a socioscientific issue. Journal of Research in Science Teaching, 50(2), 209-237.
• Evren Yapıcıoğlu, A. (2016). Sosyobilimsel durum temelli öğretim yaklaşımının fen bilimleri öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerine etkisi. International Congress on New Trends in Higher Education: Keepıng Up with the Change, 1-13.
• Evren Yapıcıoğlu, A., & Kaptan, F. (2018). Sosyobilimsel durum temelli öğretim yaklaşımının argümantasyon becerilerinin gelişimine katkısı: Bir karma yöntem araştırması. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(1), 39-61.
• Fettahlıoğlu, P., & Kaleci, D. (2018). Online argumentation implementation in the development of critical thinking disposition. Journal of Education and Training Studies, 6(3), 127-136.
• Fonseca, M.J., Costa, P., Lencastre, L., & Tavares, F. (2012). Disclosing biology teachers’ beliefs about biotechnology and biotechnology education. Teacher and Teaching Education, 28, 368-381.
• France, B. (2007). Location, location, location: Positioning biotechnology education for the 21st century. Studies in Science Education, 43(1), 88-122.
• Gelici, Ö. (2011). İşbirlikli öğrenme tekniklerinin ilköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin matematik dersi cebir öğrenme alanındaki başarı, tutum ve eleştirel düşünme becerilerine etkileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi, Hatay.
• Gorghiu, L.M., Gorghiu, G., & Petrescu, A.M.A. (2017). Digital resources designed for increasing the Romanian students' interest for nanoscience and nanotechnology. Journal of Science and Arts, 17(1), 155- 162.
• Gök, Ö., Doğan, A., Doymuş, K., & Karaçöp, A. (2009). İşbirlikli öğrenme yönteminin ilköğretim öğrencilerinin akademik başarılarına ve fene olan tutumlarına etkileri. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 193-209.
• Gültepe, N. (2011). Bilimsel tartışma odaklı öğretimin lise öğrencilerinin bilimsel süreç ve eleştirel düşünme becerilerinin geliştirilmesine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Gürkan, G., & Kahraman, S. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının biyoteknoloji ve genetik mühendisliği bilgi düzeyleri. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 6, 25-39.
• Jarjoura, C., Tayeh, P.A., & Zgheib, N.K. (2015). Using team-based learning to teach grade 7 biology: Student satisfaction and improved performance. Journal of Biological Education, 49(4), 401–419.
• Jime´nez-Aleixandre, M.P., Rodri´guez, A.B., & Duschl, R.A. (2000). “Doing the Lesson” or “doing science”: Argument in high school genetics. Science Education, 86(4), 757-792.
• Johnson, D.W., & Johnson, R.T (1999). Joining together: group theory and group skills. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Johnson, D.W., & Johnson, R.T. (2014). Using technology to revolutionize cooperative learning: An opinion. Frontiers in Psychology, 5, 1-3.
• Jones, K.A., & Jones, J.L. (2008). Making cooperative learning work in the college classroom: an application of the “five pillars” of cooperative learning to post-secondary instruction. The Journal of Effective Teaching, 8(2), 61–76.
• Kapıcı, H.O., & İlhan, G.O. (2016). Pre-service teachers' attitudes toward socio-scientific issues and their views about nuclear power plants. Journal of Baltic Science Education, 15(5), 642–652.
• Karışan, D. (2014). Exploration of preservice teachers’ reflective judgment and argumentation skills revealed in a socioscientific issues-based inquiry laboratory course. Unpublished Doctoral Dissertation. Midde East Technical University, Ankara.
• Keçeci, G. (2017). Akademik çelişki tekniğinin fen bilgisi öğretmen adaylarının biyoteknoloji bilgi seviyelerine etkisi. International Journal of Eurasia Social Sciences, 8(30), 2171-2182.
• Kidman, G. (2010). What is an ‘interesting curriculum’ for biotechnology education? Students and teachers opposing views. Research in Science Education, 40, 353-373.
• Klop, T., & Severiens, S. (2007). An exploration of attitudes towards modern biotechnology: A study among Dutch secondary school students. International Journal of Science Education, 29(5), 663-679.
• Kolsto, S.D. (2001). ‘To trust or not to trust,...’-pupils’ ways of judging information encountered in a socio-scientific issue. International Journal of Science Education, 23, 877–901.
• Kolsto, S.D. (2006). Patterns in students’ argumentation confronted with a risk-focused socio-scientific issue. International Journal of Science Education, 28(14), 1689– 1716.
• Kuhn, D (1999). A developmental model of critical thinking. Education Researcher, 28, 16–25.
• Kuhn, D. (2018). A role for reasoning in a dialogic approach to critical thinking. Topoi, 37(1), 121-128.
• Lamanauskas, V., & Makarskaitė-Petkevičienė, R. (2008). Lithuanian university students’ knowledge of biotechnology and their attitudes to the taught subject. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 4(3), 269-277.
• Lee, H., Abd-El-Khalick, F., & Choi, K. (2006). Korean science teachers’ perceptions of the introduction of socioscientific issues into the science curriculum. Canadian Journal of Science, Mathematics, and Technology Education, 6(2), 97–117.
• Leslie G., & Schibeci, R. (2003). What do science teachers think biotechnology is? Does it matter? Australian Science Teachers’ Journal, 49(3), 16–21.
• McMillan, J.H., & Schumacher, S. (2010). Research in education: Evidence-based inquiry. (7th Edition). London: Pearson.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2013). İlköğretim fen bilimleri dersi (3. - 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). MEB Yayınları, Ankara.
• National Research Council [NRC]. (1996). National science education standards. Washington, D.C: National Academy Press.
• Nichols, K., Gillies, R., & Hedberg, J. (2016). Argumentation-based collaborative inquiry in science through representational work: Impact on primary students’ representational fluency. Research in Science Education, 46, 343–364.
• Nielsen, J.A. (2012). Arguing from nature: The role of ‘nature’ in students’ argumentations on a socio-scientific issue. International Journal of Science Education, 34(5), 723-744.
• Okumuş, S. (2012). Maddenin halleri ve ısı” ünitesinin bilimsel tartışma (argümantasyon) modeli ile öğretiminin öğrenci başarısına ve anlama düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Oulton, C., Dillon, J., & Grace, M.M. (2004). Reconceptualizing the teaching of controversial issues. International Journal of Science Education, 26(4), 411-423.
• Oyarzun, B.A., & Morrison, G.R. (2013). Cooperative learning effects on achievement and community of inquiry in online education. The Quarterly Review of Distance Education, 14(4), 181–194.
• Özdilek, Z., Okumuş, S., & Doymuş, K. (2018). The effects of model supported cooperative and individual learning methods on prospective science teachers’ understanding of solutions. Journal of Baltic Science Education, 17(6), 945-959.
• Öztürk, N., & Yılmaz Tüzün, O. (2017). Preservice science teachers’ epistemological beliefs and informal reasoning regarding socioscientific issues. Research in Science Education, 47(6), 1275-1304.
• Paul, R.W., & Elder, L. (2008). The miniature guide to critical thinking-concepts and tools (5th. Edit.) Foundation for Critical Thinking Press, Dillon Beach, CA 94929.
• Puig, B., Ageitos, N., & Jiménez-Aleixandre, M.P. (2017). Learning gene expression through modelling and argumentation. Science & Education, 26(10), 1193-1222.
• Sadler, T.D. (2004). Informal reasoning regarding SSI: A critical review of research. Journal of Research in Science Teaching, 41(5), 513–536.
• Sadler, T.D. (2011). Socioscientific issues in the classroom: Teaching, learning and research. Contemporary trends and issues in science education (Vol. 39). New York: Springer.
• Sadler, T.D., & Donnelly, L.A. (2006). Socioscientific argumentation: The effects of content knowledge and morality. International Journal of Science Education, 28(12), 1463-1488.
• Sadler, T.D., & Zeidler, D.L. (2005). The significance of content knowledge for informal reasoning regarding socioscientific issues: Applying genetics knowledge to genetic engineering issues. Science Education, 89(1), 71-93.
• Sampson, V., & Clark, D. (2008). The impact of collaboration on the outcomes of scientific argumentation. Science Education, 93(3), 448-484.
• Shaw, K. R. M., Van Horne, K., Zhang, H., & Boughman, J. (2008). Essay contest reveals misconceptions of high school students in genetics content. Genetics, 178(3), 1157-1168.
• Slavin, R.E. (1996). Research on cooperative learning and achievement: what we know, what we need to know. Contemporary Educational Psychology, 21, 43–69.
• Sorgo, A., Ambrožič-Dolinšek, J., Usak, M., & Özel, M. (2011). Knowledge about and acceptance of genetically modified organisms among pre-service teachers: A comparative study of Turkey and Slovenia. Electronic Journal of Biotechnology, 4(4), 1-17.
• Sürmeli, H., & Şahin, F. (2012). Preservice science teachers' opinions and ethical perceptions in relation to cloning studies. Çukurova University Faculty of Education Journal, 41(2), 76-86.
• Steele, F., & Aubusson, P. (2004). The challenge in teaching biotechnology. Research in Science Education, 34(4), 365-387.
• Sturgis, P., Cooper, H., & Five-Schaw, C. (2005). Attitudes to biotechnology: Estimating the opinion of a better-informed public. New Genetics and Society, 24(1), 31–56.
• Tarhan, L., Ayyıldız, Y., Öğünç, A., & Acar Şeşen, B. (2013). A jigsaw cooperative learning application in elementary science and technology lessons: Physical and chemical changes. Research in Science & Technological Education, 31(2), 184-203.
• Tekin, N., & Aslan, O. (2019). Öğretmen adaylarının sosyobilimsel konulara yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(1), 133-141.
• Tonus, F. (2012). Argümantasyona dayalı öğretimin ilköğretim öğrencilerinin eleştirel düşünme ve karar verme becerileri üzerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Topçu, M.S. (2010). Development of attitudes towards socioscientific issues scale for undergraduate students. Evaluation & Research in Education, 23(1), 51-67.
• Topcu, M.S. (2011). Turkish elementary student teachers’ epistemological beliefs and moral reasoning. European Journal of Teacher Education, 34(1), 99-125.
• Topçu, M.S. (2017). Sosyobilimsel konular ve öğretimi (güncelleştirilmiş ve genişletilmiş 2. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Topçu, M.S., Sadler, T.D., & Yılmaz‐Tüzün, Ö. (2010). Preservice science teachers’ informal reasoning about socioscientific issues: The influence of issue context. International Journal of Science Education, 32(18), 2475-2495.
• Türkmen, H., Pekmez, E., & Sağlam, M. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının sosyo-bilimsel konular hakkındaki düşünceleri. Ege Eğitim Dergisi, 18(2), 448-475.
• Umdu Topsakal, Ü. (2010). 8. Sınıf ‘canlılar için madde ve enerji’ ünitesi öğretiminde işbirlikli öğrenme yönteminin öğrenci başarısına ve tutumuna etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 91-104.
• Ural Keleş, P. (2018). Kök hücre konulu seminerin fen bilgisi öğretmen adaylarının bilişsel yapılarına etkisi. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4(1), 41-57.
• Uysal, E., Cebesoy, Ü.B., & Karışan, D. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının genetik uygulamalarına yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 1-14.
• van der Zande, P.A.M. (2009). Health-related genomics in classroom practice. D. J. Boerwinkel, ve A. J. Waarlo (Eds.). Rethinking Science Curricula in the Genomics Era (82–89). FISME series on Research in Science Education No. 62. Utrecht: CD-β Press.
• Walker, K., & Zeidler, D.L. (2007). Promoting discourse about socioscientific issues through scaffolded inquiry. International Journal of Science Education, 29(11), 1387-1410.
• Yenilmez Türkoğlu, A., & Öztürk, N. (2019). Sosyo-bilimsel konulara ilişkin fen bilgisi öğretmen adaylarının zihinsel modelleri. Başkent University Journal of Education, 6(1), 127-137.
• Yüce, Z. (2011). Fen bilgisi öğretmenliği öğrencilerinin biyoteknoloji konusundaki bilgileri, ve biyoteknoloji uygulamalarına yönelik biyoetik yaklaşımları: Tutum, görüş ve değer yargıları. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Yükseköğretim Kurumu [YÖK]. (2018). Fen bilgisi öğretmenliği lisans programı. YÖK yayınları, Ankara.
• Zeidler, D.L., Sadler, T.D., Simmons, M.L., & Howes, E.V. (2005). Beyond STS: A research-based framework for socioscientific issues education. Science Education, 89(3), 357–377.