Liselere Geçiş Sınavında (LGS) Sorulan Biyoloji Sorularına Yönelik Değerlendirme

Yıl 2021, Cilt: 40 Sayı: 1, 143 - 163, 30.06.2021

Elvan İnce Aka , Ferhat Karakaya , Mehmet Yılmaz

Öz

Bu çalışmanın amacı, fen bilgisi eğitimi öğrencilerinin liselere geçiş sınavında sorulan biyoloji sorularına yönelik başarılarını değerlendirmek ve sınav sorularına yönelik görüşlerini ortaya koymaktır. Araştırma deseni tarama modelidir. Katılımcılar, 2019-2020 öğretim yılı Ankara’da bulunan bir devlet üniversitesinin Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Bölümü Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı’nda öğrenim gören 1., 2., 3., 4. sınıf toplam 211 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada nicel veri toplama aracı olarak MEB Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 2018-2019 yılları arasında liselere geçiş sınavında sorulan ve çoktan seçmeli biyoloji sorularından oluşan test kullanılmıştır. Nitel veri toplama aracı olarak ise araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüş formu kullanılmıştır. Araştırmada başarı testinden elde edilen nicel veriler SPSS 26 ve ITEMAN programı ile analiz edilmiştir. Nitel verilerin analizinde betimsel analiz kullanılmıştır. Öğrencilerin biyoloji sorularına yönelik başarı düzeylerinin orta düzeyde olduğu, cinsiyete göre farklılaşmadığı, 1. ve 2. sınıf ile 3. sınıf öğrencileri; 2. ve 3. sınıf ile 4. sınıf öğrencilerinin başarı puanları arasında anlamlı bir fark ortaya çıkmıştır. Öğrencilerin çoğunluğu liselere geçiş sınavı sorularının yoruma dayalı olduğu, sınavın başarılı/başarısız öğrencileri ayırt etmede yeterli olduğu ve öğretmen olduklarında en fazla öğrenci merkezli, yaparak yaşayarak öğrenme yöntemlerini kullanacakları konusunda görüş bildirmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

: LGS, Fen bilimleri testi, Fen bilgisi eğitimi öğrencileri

Kaynakça

• Akçay, B., Akçay, H., & Kahramanoğlu, E. (2017). Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarının bloom taksonomisine göre incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2), 521-549.
• Aktepe, V., & Aktepe, L. (2009). Fen ve teknoloji öğretiminde kullanılan öğretim yöntemlerine ilişkin öğrenci görüşleri: Kırşehir Bilsem örneği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 69-80.
• Atılgan, H. (Ed.) (2009). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (4. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Atik, A. D., Tan, Ş., Doğan, Y., & Erkoç, F. (2018). Lise öğrencilerinin biyolojiye yönelik tutum, öz-yeterlik ve akademik başarıları arasındaki ilişki. Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 170-187.
• Atila, M, E. & Özeken, Ö, F. (2015). Temel eğitimden ortaöğretime geçiş sınavı: Fen bilimleri öğretmenleri ne düşünüyor. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(1). 124-140.
• Bakırcı, H., & Kırıcı, M. G. (2018). Temel eğitimden ortaöğretime geçiş sınavına ve bu sınavın kaldırılmasına yönelik fen bilimleri öğretmenlerinin görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 383-416.
• Binbaşıoğlu, C.(1977). Öğretim metodu ve uygulama. Ankara: Binbaşıoğlu Yayınevi
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (13. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Çağrı Biber, A., Tuna, A., Uysal, R. & Nursaç Kabuklu, Ü. (2018), Liselere geçiş sınavının örnek matematik sorularına ve yeni sınav sistemine dair destekleme ve yetiştirme kursu matematik öğretmenlerinin görüşleri. Asian Journal of Instruction, 6(2), 63-80.
• Çepni, S., Özsevgeç, T. & Gökdere, M. (2003). Bilişsel gelişim ve formal operasyon dönem özelliklerine göre ÖSS fizik ve lise fizik sorularının incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 157, 30-39. Çetin, A., & Ünsal, S. (2019). Merkezi sınavların öğretmenler üzerinde sosyal, psikolojik etkisi ve öğretmenlerin öğretim programı uygulamalarına yansıması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 304-323 doi: 10.16986/HUJE.2018040672
• Ekici, G., & Gökmen, A. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinin biyoloji laboratuvarı sınıf çevresine ilişkin algılarının biyoloji öz-yeterlik algı düzeylerine göre değerlendirilmesi. 20.04.2020 tarihinde http://www.kongre.nigde.edu.tr/ adresinden alınmıştır.
• Emin, M. N. (2018). 2023 Eğitim vizyon belgesi: Ortaöğretim ve sınavlar. Ankara: SETA.
• Ergezen, S. (1996). Biyoloji eğitiminin önemi ve ortaöğretimde Biyoloji öğretimi. 1. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu Bildiri Kitabı, Dokuz Eylül Üniversitesi Matbaası. 171-177.
• Erol, H. (2016). TEOG sınavında T.C. İnkılap tarihi ve Atatürkçülük dersi ile ilgili sorulan sorular hakkında sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(57), 548-567.
• Gömleksiz, M., & Erkan, S. (2010). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (2. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Güler, M., Arslan, Z., & Çelik, D. (2019). 2018 Liselere giriş sınavına ilişkin matematik öğretmenlerinin görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 337- 363, http://dx.doi.org/10.23891/efdyyu.2019.128.
• Gür, B. S. & Çelik, Z. (2009). Türkiye’de millî eğitim sistemi: Yapısal sorunlar ve öneriler. Ankara: SETA.
• İnce Aka, E., Yılmaz, M., & Karakaya, F. (2019). 2018 Fen bilgisi öğretmenliği lisans programındaki biyoloji derslerinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi 4(1), 133-143.
• İnce Aka, E., Yılmaz, M., & Karakaya, F. (2019). Fen bilimleri öğretmen adaylarının KPSS fen bilimleri öğretmenliği ÖABT sorularını cevaplama durumlarının ve sınava yönelik görüşlerinin incelenmesi. İlköğretim Çalışmaları (pp.499-515), Ankara: Pegem Akademi.
• Karamustafaoğlu, O., Bayar, A., & Kaya, M. (2014). An investigation of science teachers’ teaching methods and techniques: Amasya case. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 7(4), 436-462 Doi number: http://dx.doi.org/10.5578/keg.8047
• Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kaşıkçı, Y., Bolat, A., Değirmenci, S. & Karamustafaoğlu, S. (2015). İkinci dönem TEOG sınavı fen ve teknoloji sorularının bazı kriterlere göre değerlendirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 225-232.
• Kızkapan, O., & Nacaroğlu, O. (2019). Fen bilimleri öğretmenlerinin merkezi sınavlara (LGS) ilişkin görüşleri. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 9(2), 701–719.
• Kuzu, Y., Kuzu, O., & Gelbal, P. (2019). Examination of TEOG and LGS systems from the point of view of students, teachers, and parents. Ahi Evran University Institute of Social Sciences Journal, 5(1), 112-130 https://doi.org/10.31592/aeusbed.559002
• MEB (2018a) 2023 Eğitim vizyonu. http://2023vizyonu.meb.gov.tr/doc/2023_EGITIM_VIZYONU.pdf adresinden 25.05.2020 tarihinde erişilmiştir.
• MEB(2018b). 2018 Liselere geçiş sistemi (LGS): Merkezi sınavla yerleşen öğrencilerin performansı. Eğitim Analiz ve Değerlendirme Raporları Serisi, No: 3. Ankara: MEB.
• MEB(2019). Sınavla öğrenci alacak ortaöğretim kurumlarına ilişkin merkezi sınav başvuru ve uygulama kılavuzu. http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/2009.pdf adresinden 02.06.2020 tarihinde erişilmiştir.
• MEB(2012). İlköğretimden ortaöğretime ortaöğretimden yükseköğretime geçiş analizi. Ankara: MEB Gazi Mesleki Eğitim Merkezi Matbaası.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Ormancı, U., Çepni, P., & Ülger B. B. (2018). Science teachers' opinions on the transition to secondary education common examinations. Academic Journal of Educational Sciences, 2(1), 1-15. https://doi.org/10.31805/acjes.422031
• Özay, E., Ocak, İ., & Ocak, G. (2003). Genel biyoloji uygulamalarında akademik başarı ve kalıcılığa cinsiyetin etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(14): 63-67.
• Özden, M., Akgün, A., Çinici, A., Sezer, B., Yıldız, S., & Taş, M. M. (2014). Merkezi sistem ortak sınav fen bilimleri sorularının webb’in bilgi derinliği seviyelerine göre analizi. Adıyaman Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 4(2), 91–108.
• Sadi Karamanoğlu, Ö., Uyar, M., & Yalçın, H. (2014). Lise Öğrencilerinin Biyoloji Dersi Başarılarında, Cinsiyet, Sınıf Düzeyi ve Aile Yapısının Rolü. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 138-151.
• Savran, N. Z. (2004). PISA- Projesi’nin Türk eğitim sistemi açısından değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 397-414.
• Şad, S. N., & Şahiner, Y. K. (2016). Temel eğitimden ortaöğretime geçiş (teog) sistemine ilişkin öğrenci, öğretmen ve veli görüşleri. İlköğretim Online, 15(1), 53-76.
• Şimşek, H., Hırça, N., & Coşkun, S. (2012). İlköğretim fen ve teknoloji öğretmenlerinin öğretim yöntem ve tekniklerini tercih ve uygulama düzeyleri: Şanlıurfa İli Örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 249-268.
• Taflı, T., & Ateş, A. (2017). Proje tabanlı öğrenme yaklaşımının biyoloji dersinde öğrencilerin başarısına etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 10(51), 847-858 doi number: http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2017.1820
• Urbina, S. (2014). Essentials of psychological testing (2nd Edition). Hoboken, NJ: John Wiley and Sons
• URL-1 (https://odsgm.meb.gov.tr/) adresinden 24.05.2020 tarihinde erişilmiştir.