An Analysis of The History of Children and Childhood in Secondary Education History Textbooks Through The Narration of Social Events

Yıl 2024, Cilt: 43 Sayı: 1, 451 - 467, 30.06.2024

Goksunur Guclu , Koray Toptaş

https://doi.org/10.7822/omuefd.1332843

Öz

The child is one of the most essential members of the family, which is society's core. The continuation of the human race was possible with the birth of new children. In addition, the transfer of the progress and cultural accumulation achieved to generations was also possible with the existence of children. Children, who have been essential members of clans or communities since the earliest times of history, have always existed in society as individuals, even if they have a passive appearance under the hegemony of their families or historical records and documents provide little information about them. Understanding the child's position in history has only been possible through studies conducted in this field. Unfortunately, research on childhood history and children began very late. In light of the information obtained, children and childhood are now included in history education. It is thought that having students see people like themselves in history serves the purpose of history education. By researching and conveying the history of children and childhood, the student can see and understand those who are like him in the historical period. This contributes to the student's historical empathy ability. In addition, explaining history lessons through their peers' eyes will attract the student's attention. Seeing people like themselves may make it easier for the student to understand life and events in historical periods. The research is a qualitative study in which the texts and images in the secondary school history textbooks prepared by the Board of Education and Discipline of the Ministry of National Education are examined using the document analysis method.

Anahtar Kelimeler

History Education, Child, History of Childhood, Social Event, History Textbook

Orta Öğretim Tarih Ders Kitapları İçerisinde Çocuk ve Çocukluk Tarihinin Toplumsal Olayların Anlatımı Üzerinden İncelenmesi

Öz

Çocuk toplumun çekirdeği olan ailenin en önemli üyelerinden birisidir. İnsanoğllunun neslinin devamı doğacak yeni çocukların varlığıyla mümkün olmaktaydı. Bunun yanında elde edilen ilerlemenin ve kültürel birikiminde nesillere akrarımı da çocukların varlığıyla mümkün olmaktaydı. Tarihin en eski devirlerinden itibaren klanlar ya da toplulukların önemli bir üyesi olan çocuuklar ailelerinin hegomanyyası altında pasif bir görüntü çizseler de ya da tarihsel kayıtlar ve belgeler onlara dair az bilgi sunsa da onlar birey olarak toplumun içinde hep vardılar. Çocuğun tarihsel süreç içerisindeki konumun daha iyi anlaşılabilmesi bu alanda yapılan çalışmalarla mümkün olabilmiştir. Ne yazık ki çocukluk tarihi ve çocuklara dair araştırmların başlaması çok geç dönemlerde olmuştur. Edinilen bilgiler ışığında çocuk ve çocukluk bu sefer tarih eğitimi içerisine alınır. Öğrencilerin kendi gibi olanı tarih içerisinde görmesinin, tarih eğitimin amaçlarına hizmet ettiği düşünülür. Çocuk ve çocukluk tarihinin araştırılıp aktarımı ile öğrenci tarihsel dönem içerisinde kendi gibi olanı görebilir, anlayabilir. Bu da öğrencisinin tarihsel empati yeteneğine katkı sağlar. Tüm bunların yanında tarih derslerinin kendi yaşıtının gözünden anlatılması öğrencinin dikkatini çekeceği düşünülür. Öğrencinin kendi gibi olanı görmesi ile tarihsel dönemler içerisinde yaşamı ve olayları anlaması kolaylaşabilir. Araştırma, Millî Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu tarafında hazırlanan ortaöğretim tarih ders kitapları içerisinde bulunan metin ve görsellerin, doküman analizi yöntemiyle incelendiği nitel bir çalışmadır.

Anahtar Kelimeler

Tarih Eğitimi, Çocuk, Çocukluk Tarihi, Toplumsal Olay, Tarih Ders Kitabı

Kaynakça

• Aktaş, Ö. & Aslan H. A. (2021). Research on the visual reading skills of the eighth grade students. International Online Journal of Educational Sciences, 2021, 13 (3), 791-809
• Akyüz, Y. (2020). Türk eğitim tarihi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
• Aslan, E. (2020). Tarih öğretiminde görsel kullanımı. Tarih Okulu Dergisi (TOD), Yıl 13, Sayı XLVIII, ss. 3006-3031
• Ata, B. (2009). Johann Friedrich Herbart’ın tarih eğitimi üzerine görüşleri. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 1377-1395.
• Burke, P. (2013). Tarih ve Toplumsal Kuram. (M. Tunçay, Trans.) İstanbul: Tarih Vakfı Kültür Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş. (2018). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Çevik, A., Koç, G., & Şerbetçi, K. (2019). Ortaöğretim Türkiye Cumhuriyet İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük 12. Sınıf Ders Kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Çobanoğlu, Ö. (2003). Kağanlık ve kamlık kurumları arasındaki çekişmenin Türk mitolojisine yansıması problematiğinde yöntem sorunları. Bilig, 19-47
• Demircioğlu, İ. H. (2007). Tarih öğretiminde öğrenci merkezli yaklaşımlar. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Demircioğlu, İ. H. (2008). Türkiye’de tarih eğitiminin tarihi. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 6(12), 431-450.
• Demircioğlu, İ. H. (2013). Tarih Ders Kitabı Yazımında Yeni Yaklaşımlar. Karadeniz Araştırmaları, 38: 119-133
• Demircioğlu, İ. H., & Tokdemir, M. A. (2008). Değerlerin Oluşturulma Sürecinde Tarih Eğitimi: Amaç, İşlev ve İçerik. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(15), 69-89.
• Dilek, D. (2007). Tarih derslerinde öğrenme ve düşünce gelişimi. Ankara: Pegem Yayınları.
• Earle, E. M. (2003). Modern stratejinin yaratıcıları. (D. Erdem, Ç. Erdem, & G. Ülgezen, Trans.) Ankara: Asam Yayınları.
• Erol Şahin, A. N. (2020). Prof. Dr. Penelope Harnett ile tarih öğretimi üzerine bir görüşme. Turkish History Education Journal, 9(1), 312-342.
• Freitag, U., & Lafi, N. (2011). Daily life and family in an Ottoman urban context: Historiographical stakes and new research perspectives. The History of the Family, 80-87.
• Gözcü, A. (2016). I. Dünya Savaşı ve Osmanlı Devleti'nin Gündelik Hayatından Kesitler. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi(32), 133-169.
• Gravey, B., & Krug, M. (1985). History models of history teaching in the secondary school. Oxford University press.
• James, A. (2001). Yeni' çocuk sosyolojisinde sorunlar, bakış açıları ve uygulamalar. In B. Onur, III. Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi Dünyada ve Türkiye'de Değişen Çocukluk (pp. 27-36). Ankara: Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları.
• Koca, S. (2002). Eski Türklerde sosyal ve ekonomik hayat. In S. Koca, Türkler Ansiklopedisi (Vol. 3, pp. 15-37). Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
• Maalouf, A. (2006). Arapların gözünden haçlı seferleri. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Milli Eğitim Bakanlığı, (. (2018). Ortaöğretim tarih dersi (9, 10 ve 11. sınıflar) öğretim programları. Retrieved from Öğretim Programlarını İzleme ve Değerlendirme Sistemi: http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=344
• Oğuzoğlu Tütüncü, D. (2003). Görsel tasarım açsından tarih kitapları. N. Hayta., M. Şahin., N. Cemaloğlu., G. Karabağ., D. T. Oğuzoğlu., & H. Köksal, (Kom.), Konu alanı ders kitabı inceleme klavuzu: Tarih 9-12 (1.Basım) içinde (ss.131-154). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Onur, B. (1994). Toplumsal tarihte çocuk. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• Onur, B. (2007). Çocuk, tarih ve toplum. Ankara: İmge Yayınları.
• Onur, B. (2005). Türkiye'de çocukluğun tarihi. 2005: Ankara: İmge Kitabevi.
• Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323-343.
• Postman, N. (1995). Çocukluğun yokoluşu. Ankara: İmge Kitabevi.
• Rousseau, J. J. (2002). Emile ya da çocuk eğitimi üzerine. (M. Baştürk, & Y. Kızılçim, Trans.) Erzurum: Babil Yayınları.
• Roux, J. P. (2007). Türklerin Tarihi Pasifik’ten Akdeniz’e 2000 Yıl. İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Şahin, M. ve Köksal, H. (2003). Tarih ders kitapları ve tarihin mantığı. In N. Hayta, & N. Hayta (Ed.), Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu Tarih 9-12 (pp. 53-96). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Sarıhan, Z. (2010). Kurtuluş Savaşı Kadınları. Ankara: Ulusal Eğitim Derneği.
• Stearns, P. N. (2018). Çocukluğun tarihi. İstanbul: Dedalus Yayınları.
• Steele, I. (1976). Developments in Teaching history. Open Books Publishing.
• Stern, N. P. (2007, 05 29). Why study history? Retrieved from Online American Historical Association: http://www.historians.org/pubs/Free/ WhyStudyHistory.htm.
• Tan, M. (1989). Çağlar boyunca çocukluk. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi , 71-88.
• Tekeli, İ. (2002). Yaratıcı ve çağdaş bir tarih öğretimi için. İstanbul: Toplumsal Tarih Yayınevi.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yüksel, E., Kapar, M. A., Bağcı, Ö., Bildik, F., Şafak, L., Ardıç, M., & Ardıç, Y. (2019). Ortaöğretim 11. sınıf tarih ders kitabı. 2019: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Yüksel, E., Kapar, M. A., Bağcı, Ö., Bildik, F., Şafak, L., Ardıç, M., & Yıldız, S. (2019a). Ortaöğretim 9. sınıf tarih ders kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Yüksel, E., Kapar, M. A., Bağcı, Ö., Bildik, F., Şafak, L., Ardıç, M., & Yıldız, S. (2019b). Ortaöğretim 10. sınıf tarih ders kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.