İbn Nefis'in Nübüvvet Anlayışı

Yıl 2011, Cilt: 30 Sayı: 30, 235 - 263, 01.04.2011

Ali Kürşat Turgut

Bu makale için 30 Haziran 2024 tarihinde bir düzeltme yayımlandı. https://dergipark.org.tr/tr/pub/omuifd/issue/85608/1507148

Öz

İbn Nefîs, XXIII. yüz yılda yaşamış, döneminin meşhur hekimlerinden biridir. Onun Fâzıl b. Nâtık adlı eseri, Hayy b. Yakzân’larla başlayan teolojik/felsefî roman geleneğinin devamı niteliğindedir. Bu makale, İbn Nefîs’in nübüvvet konusunda belli başlı meselelere dair özgün yorumunu ele almaktadır. Onun nübüvvetin gerekliliği, peygamber göndermenin faydaları ve son peygambere ait bazı özelliklerle ilgili açıklamalarını karşılaştırma mantığı içinde değerlendirmeye çalışacağız. Yapılan bu karşılaştırmalarla, bazen İbn Nefîs’in diğer düşünürlerle benzer kanaatlere sahip olduğunu ortaya koyarken, bazen de onun diğer düşünürlerden farklı olan veya bir konuya öncülük yaptığı açıklamalarını vermeye çalışacağız. Böylece İbn Nefîs’in İslam düşünce tarihindeki önemi de belirgin hale gelmiş olacaktır.

Anahtar Kelimeler

İbn Nefîs, Nübüvvet, Son Peygamber, Rasyonelleştirme.

Ibn al-Nafis' Understanding of Prophethood

Bu makale için 30 Haziran 2024 tarihinde bir düzeltme yayımlandı. https://dergipark.org.tr/tr/pub/omuifd/issue/85608/1507148

Öz

Ibn al-Nafis was a 13th century scholar who was widely renowned for his works in the fields of theology, physiology, medicine and Islamic jurisprudence. His works titled al-Risala al-Kamiliyya fil-Sira al-Nabawiyya (Fazil ibn. Natik) is a continuation of the theological/philosophical tradition set by Hayy ibn Yaqzan. This article focuses Ibn al-Nafis’ own unique analysis on the fundamentals of prophethood. I will analyse and at times compare Ibn al-Nafis’ views on the necessity of prophethood, the benefits of sending prophets to the people, and his thoughts regarding the characteristics of the final prophet. When comparing the thoughts of Ibn al-Nafis with other scholars, I will present similarities between them, as well as differences which will highlight Ibn al-Nafis’ unique and at times pioneering opinions on some of the topics. In doing so, I wish to present the important role Ibn al-Nafis has played in the tradition of Islamic thought.

Anahtar Kelimeler

Ibn al-Nafis, Prophethood, The Last Prophet, Rationalise.

Kaynakça

• Abduh, Muhammed, Risâletü’t-tevhîd, (nşr.: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye), Beyrut 1406/1986.
• Corbin, Henry, Avicenna And The Visionary Recital, (İngilizceye çev.: Willard R. Trask), Princeton University Press, New Jersey 1990.
• Cragg, Kenneth, The Mind Of the Quran, London 1973.
• Dede, Münir, ‚Kapalı Toplum ve İlk İnanışlar‛, A.Ü. İ. F. D., c. 40, Ankara 1999.
• Fârâbî, Kitâbü tahsîli’s-sa‘âde, (haz.: Ali Ebû Mülhim), Dâr ve Mektebetü‟l-Hilâl, I. Baskı, Beyrut 1995. el-Medînetü’l-fâzıla, (çev.: Nafiz Danışman), MEB. yay., İstanbul 1990.
• Gazzâlî, Ebû Hâmid Muhammed, İlcâmü’l-avâm ‘an ‘ilmi’l-kelâm, Mecmû‘atü’r-resâili’l- İmâm Gazzâlî’ adlı eser içinde, (nşr.: Dâru‟l-Kütübi‟l-İlmiyye), I-V, Bir cilt halin- de, (4. Baskı), Beyrut 2006.
• Işık, Kemal, Maturîdî’nin Kelam Sisteminde İmân Allah ve Peygamberlik Anlayışı, Fütüvvet yay., Ankara 1980.
• İbn Haldûn, Mukaddime, (haz.: Ahmed ez-Zu ‘bî), Şeriketü Dâru’l-Erkam b. Ebi’l- Erkam, Beyrut ts.
• İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Muhammed el-Fasl fi’l-milel ve’l-ehvâi ve’n-nihal, (tahk.: Muhammed İbrahim Nusayr-Abdurrahman ‘Umeyra), Dâru’l-Ciyl, 2. Baskı, I-V, Beyrut 1416/1996.
• İbnü‟n-Nefis, Ebü‟l-Hasan Alâüddîn Ali b. Ebi‟l-Hazm, er-Risâletü’l-Kâmiliyye fi’s- Sîreti’n-Nebeviyye, (nşr.: Max Meyerhof- Joseph Schacht), Oxford 1968; İngi- lizce çevirisi The Theologus Autodidactus of Ibn al-Nafîs (ed. ve çev.: Max Me- yerhof-Joseph Schacht), Oxford University Press, Oxford 1968.
• İbn Rüşd, Ebu'l-Velîd Muhammed b. Ahmed el-Kurtubî, Kitâbu faslu’l-makâl ve takrîrî mâ beyne’ş-şerîati ve’l-hikmeti mine’l-ittisâl, (haz.: Alber Nasrî Nâdir), Dâru‟l- Meşrik, (2. Baskı), Beyrut 1968. el-Keşf an menâhici’l-edille fi’l-akâidi’l-mille, (nşr.: Muhammed Âbid el-Câbirî), Beyrut 2001.
• İbn Sînâ, Ebû Ali el-Hüseyin b. Abdillah, el-İşârât ve’t-tenbîhât, (Tûsî şerhi ile bir- likte), (tahk.: Süleyman Dünya), Dârü’l-Maârif, I-IV, Mısır 1960. Kitâbu’ş-şifâ-Metafizik (İlahiyyat), (çev.: Ekrem Demirli-Ömer Türker), Litera yay., I-II, İstanbul 2005. en-Necât fi’l-hikmeti’l-mantıkiyye ve’t-tabi’iyyi ve’l-ilâhiyye, (nşr.: Muh- yiddîn Sabrî el-Kürdî), II. Baskı, Mısır ts. er-Risâle fî isbâtü’n-nübüvvât ve te’vîli rumûzihim ve emsâlihim, Tis’u resâil fi’l-hikmeti ve’t-tabi’iyyât’ adlı eserin içinde, nşr.: Dâru’l-Arab, 2. Baskı, Kâhire ts.
• İbn Tufeyl, Ebû Bekir Muhammed b. Abdilmelik b. Muhammed el-Kaysî, Kitâbü esrâri’l-hikmeti’l-meşrikiyye & Risâletü Hayy b. Yakzân, Basım yeri yok 1327/1909.
• İhvân-ı Safâ, Resâilu İhvân-i Safâ ve hullâni’l-vefâ, (tash.: Hayreddîn Ziriklî), el- Matba„atü‟l-Arabiyye, I-IV, Mısır 1345/1928.
• İşcan, Mehmet Zeki, ‚Muhammed Abduh’un Nübüvvet Görüşü ve Çağdaş İslam Düşüncesine Etkileri,‛ Atatürk Ünversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı: 26, Erzurum 2006, ss. 27-65.
• Kahya, Esin, “İbnü‟n-nefîs” md., D.İ.A., c.XXI, İstanbul 2000, ss.173-176.
• Kılıç, Cevdet, “Filozofların Hakikat Arayışında Kategorik Yaklaşımları,” F.Ü.İ.F.D., sayı: 5 (2000), ss. 117-135.
• Mahdi, Muhsin, Ibn Khaldun’s Philosophy of History, Malezya 2006.
• Pezdevî, Ebul Yüsr Muhammed, Usûlü’d-Dîn, Ehli Sünnet Akaidi, (çev.: Şerafeddin Gölcük), Kayıhan yay., İstanbul 1994.
• Râzî, Fahruddîn Muhammed b. Ömer, Nübüvvât ve mâ yeteallaku bihâ, (tahk.: Ah- med Hicâzî es-Sakâ), Dâru’l-Külliyeti’l-Ezheriyye, Kâhire 1407/1986.
• Sabûnî, Nureddin Ahmed b. Mahmud b. Ebi Bekr, el-Bidâye fî usûli’d-dîn, (Matüri- diyye Akaidi, çev.: Bekir Topaloğlu), DİB yay., Ankara 1998.
• Sübkî, Tâcüddîn, Tabakâtü’ş-şâfiiyyeti’l-kübrâ, Beyrut 1999.
• Uysal, Enver, “İhvân-ı Safâ” md., D.İ.A., c. XXII, İstanbul 2000, ss. 1-6.
• Waines, David, An Introduction to Islâm, New York 1998.
• Walker, Paul E., ‚Philosophy of Religion in al-Fârâbî, Ibn Sina and Ibn Tufayl‛, s. 90, Reason and Inspiration in Islam adlı eserin içinde, ed.: Todd Lawson, New York 2005.
• Yeprem, M. Saim, Mâtürîdî’nin Akide Risalesi ve Şerhi, İstanbul 2000.
• Ziriklî, Hayreddin, el-Alâm, Beyrut 1992. ııı