Basketbol ve Futbolcularda Egzersiz Bağımlılığı

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 1, 85 - 98, 27.04.2023

Ekrem Akbuğa , Murat Eliöz Eda Bilen

https://doi.org/10.17155/omuspd.1223059

Öz

Egzersiz bağımlılığı spor bilimleri alanında çeşitli konular yönüyle ele alınmaktadır. Bu araştırmanın amacı iki takım sporu olan futbol ve basketbol sporcularının egzersiz bağımlılık düzeylerini incelemektir. Araştırmada kişisel bilgi formu ve Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği kullanılmıştır. Çalışmaya dâhil edilen sporcular, futbol kadın (n=30) ve erkek (n=40) ile basketbol kadın (n=30) ve erkek (n=40) katılımcılardan oluşmaktadır. Cinsiyet değişkeninden bağımsız yapılan karşılaştırmada futbolcuların basketbolculardan daha yüksek olarak bağımlılık skoruna sahip oldukları ve her iki grubunda bağımlı grupta yer aldıkları belirlenmiştir. Ayrıca erkeklerin kadınlara oranla daha yüksek bağımlılık sergiledikleri tespit edilmiştir. Sonuç olarak; bu çalışmada, egzersiz bağımlılığının dayanıklılığın baskın olduğu futbol ve basketbol branşlarında önemli bir risk faktörü olduğu saptanmıştır. Yoğun antrenman gerektiren, uzun yüklenmelerin ve yoğun müsabaka dönemlerinin de sporcuların egzersize karşı olan tutumlarında farklılıklar yaratabileceği ifade edilmiştir. Literatürden hareketle, cinsiyet farklılıklarının egzersiz bağımlılığını etkileyebileceği sonucuna varılmıştır. Egzersiz bağımlılığı, sporcular için göz ardı edilmemesi gereken önemli bir risk faktörü olarak görülmektedir. Bu yüzden sporcular egzersiz bağımlılığı konusunda bilgilendirilmeli ve antrenörleri tarafından da takip edilmelidirler.

Anahtar Kelimeler

Dayanıklılık, Spor, Takım Sporları, Egzersiz, Bağımlılık, Addiction, endurance, exercise, sport, team sport

Exercise Addiction of Basketball and Football Players

Öz

Exercise addiction is discussed in various aspects in the field of sports science. The aim of this study is to examine the addiction levels of football and basketball players who are two team sports. Personal information form and Body Exercise Addiction Scale were used in the study. The athletes included in the study consisted of football female (n:30) and male (n:40), basketball female (n:30) and male (n:40) participants. In the comparison made independent of the gender variable, it was determined that the football players had a higher addiction score than the basketball players and they were in the dependent group in both groups. In addition, it is confirmed that male shows higher addiction than female. As a result, in this study, it is determined that exercise addiction is an important risk factor in football and basketball branches which endurance is dominant. It is stated that hard loadings and intense competition periods that require intensive training can also lead to differences in the attitudes athletes towards exercise. Exercise addiction is seen as an important risk factor for athletes that should not be ignored. Therefore, athletes should be informed about exercise addiction and should be followed by their trainers.

Anahtar Kelimeler

Addiction, endurance, exercise, sport, team sport

Kaynakça

• Ağırbaş, Ö., Koç, Y., Ağgön, E. (2019). Lise öğrencilerinin egzersiz bağımlılık durumlarına göre fiziksel aktivite düzeylerinin incelenmesi (Erzincan örneği). Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 21(2): 81-88.
• Avşar, G. (2020). Üniversite öğrencilerinin internet bağımlılığı ve fiziksel aktiviteye katılım düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Bardakçı, M., Temen, A., Ek, İ., Süt, N., Vardar, SA. (2016). Investigation of exercise dependency attitude in cyclists. Turkish Medical Student Journal, 3(1): 4-8.
• Basoglu, UD. (2018). Exercise addiction: A comparison between the individuals who exercise for physical recreation and who receive personal exercise training. Journal of Education Training Studies, 6(12): 21-25.
• Başaran, Z., Doğanay, M., Çolak, S., Erdal, R. (2019). Fitness merkezi üyelerinin egzersiz bağımlılığı, mutluluk ve yaşam doyumlarının kişisel özellikler açısından incelenmesi. 2. Uluslararası Herkes İçin Spor ve Wellness Kongresi, 476-484.
• Batu, B., Aydın, AD. (2020). Elit yüzme sporcularının egzersiz bağımlılığı düzeylerinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 5(4): 399-412.
• Bavlı, Ö., Işık, S., Canpolat, O. ve ark. (2015). Dansçılarda egzersiz bağımlılığı semptomunun incelenmesi. Uluslararası Spor, Egzersiz ve Antrenman Bilimi Dergisi, 1(2): 120-124.
• Beltekin, E., Kuyulu, İ. (2020). Examination of exercise addiction levels of university students. Turkish Journal of Sport and Exercise, 22(1): 116-121.
• Berczik, K., Szabo, A., Griffiths, MD. (2012). Exercise addiction: Symptoms, diagnosis, epidemiology, and etiology. Substance Use & Misuse, 47: 403–417.
• Birgönül, Y. (2019). Tenis sporuna yönelik egzersiz bağımlılığı ve huzur ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir
• Bruno, A., Quattrone, D., Scimeca, G. (2014). Unraveling exercise addiction: The role of narcissism and self-esteem. Journal of Addiction, 1-6.
• Cicioğlu, Hİ., Demir, GT., Bulğay, C., Çetin, E. (2019). Elit düzeyde sporcular ile spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı düzeyleri. Bağımlılık Dergisi, 20(1): 12-20.
• Costa, S., Cuzzocrea, F., Hausenblas, HA., Larcan, R., Oliva P. (2012). Psychometric examination and factorial validity of the Exercise Dependence Scale-Revised in Italian exercisers. Journal of Behavioral Addictions, 1(4): 186–190.
• Costa, S., Hausenblas, HA., Oliva, P., Cuzzocrea, F., Larcan, R. (2013). The role of age, gender, mood states and exercise frequency on exercise dependence. Journal of Behavioral Addictions, 2(4): 216-223.
• Cunningham, HE., Pearman, S., Brewerton, TD. (2016). Conceptualizing primary and secondary pathological exercise using available measures of excessive exercise. International Journal of Eating Disorders, 49(8): 778-792.
• Demir, GT., Hazar, Z., Cicioğlu, Hİ. (2018). Egzersiz bağımlılığı ölçeği (EBÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kastamonu Education Journal, 26(3): 865-874.
• Demir, GT., Türkeli, A. (2019). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin egzersiz bağımlılığı ve zihinsel dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1): 10-24.
• Demirel, H.G., Cicioğlu, H.İ. (2020). Üst düzey sporcuların egzersiz bağımlılık düzeylerinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 5(3): 242-254.
• Fattore, L., Melis, M., Fadda, P., Fratta, W. (2014). Sex differences in addictive disorders. Frontiers in Neuroendocrinology; 35(3): 272-284.
• Furst, DM., Germone, K. (1993). Negative addiction in male and female runners and exercisers. Perceptual and Motor Skills, 77: 192-194.
• Güler, U. (2016). 10–16 yaş grubu erkek basketbol ve futbolcuların seçili antropometrik ve motorik özelliklerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Hausenblas, HA., Downs DS. (2002). Exercise dependence: a systematic review. Psychology of Sport and Exercise, 3: 89-123.
• Kavuran, K., Bozkurt, TM., Dursun, M. (2020). Addiction to exercise of professional and amateur football players comparison of levels. Journal of Current Researches on Social Sciences, 10(4): 809-820.
• Kelecek, S., Altıntaş, A. (2020). Egzersiz katılımcılarının tutkunluk düzeylerinin, egzersiz davranışlarını ve egzersize bağımlılıklarını belirlemedeki rolü. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(1): 49-58.
• Koruç, Z., Arsan N. (2009). Egzersiz davranışını izleyen etmenler: Egzersiz bağlılığı ve egzersiz bağımlılığı. (Derleme). Spor Hekimliği Dergisi, 44: 105-113.
• Köse, E., Bayköse, N. (2019). Serbest zamanda sıkılma algısı ve egzersiz bağımlılığı arasındaki ilişki. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi (ASBD), 2(1): 1-14.
• Lichtenstein, MB., Andries, A., Hansen, S., Frystyk, J., Støving, RK. (2015). Exercise addiction in men ıs associated with lower fat-adjusted leptin levels. Clin J Sport Med, 25: 138-143.
• Lichtenstein, MB., Christiansen, E., Bielenberg, N., Støving, RK. (2012). Validation of the exercise addiction inventory in a Danish sport context. Scand J Med Sci Sports, 24(2): 1-7.
• Lodovico, LD., Poulnais, S., Gorwood, P. (2019). Which sports are more at risk of physical exercise addiction: a systematic review. Addictive Behaviors 93: 257–262.
• Lukacs, A., Sasvari, P., Varga, B., Mayer, K. (2019). Exercise addiction and its related factors in amateur runners. Journal of Behavioral Addictions, 8(2): 343–349.
• Maclaren, VV., Best, LA. (2007). Symptoms of exercise dependence and physical activity in students. Perceptual and Motor Skills, 105: 1257-1264.
• Mayolas, C., Simon-Grima, J., Penarrubia-Lozano, C. (2017). Exercise addiction risk and health in male and female amateur endurance cyclists. Journal of Behavioral Addictions, 6(1): 74-83.
• McNamara, J., McCabe, MP. (2012). Striving for success or addiction? Exercise dependence among elite Australian athletes. Journal of Sports Sciences, 30(8): 755-766.
• Modolo, VB., Antunes, HM., Gimenez, PB. (2011). Negative addiction to exercise: Are there differences between genders? CLINICS, 66(2): 255-260.
• Nogueira, A., Molinero, O., Salguero, A., Márquez, S. (2019). Exercise addiction in practitioners of endurance sports: a literature review. Frontiers in Psychology, 9: 1-11.
• Pierce, EF., Daleng, ML., McGowan, RW. (1993). Scores on exercise dependence among dancers. Perceptual and Motor Skills, 76: 531-535.
• Sevinç, D., Tetik, S. (2017). Analyzing of the exercise addiction in individuals engaged with individual and team sports. The Online Journal of Recreation and Sport, 6(4): 83-93.
• Tekkurşun Demir, G., Hazar, Z., Cicioğlu, H.İ. (2018). Exercise Addiction Scale (EAS): A study of validity and reliability. Kastamonu Education Journal, 26(3): 865-874.
• Terry, A., Szabo, A., Griffiths, M. (2004). The exercise addiction inventory: a new brief screening tool. Addiction Research and Theory, 12(5): 489-499.
• Torstveit, MK., Fahrenholtz, IL., Lichtenstein, MB., Stenqvist, TB., Melin, AK. (2019). Exercise dependence, eating disorder symptoms and biomarkers of relative energy deficiency in sports (RED-S) among male endurance athletes. BMJ Open Sport & Exercise Medicine, 5(1): 1-8.
• Tuncel, O. (2018). Futbolda dayanıklılık performansı. Iğdır Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(1): 16-23.
• Uzbay, T. (2009). Beyin nasıl bağımlı oluyor? MİSED; Türk Eczacıları Birliği Meslek İçi Sürekli Eğitim Dergisi, 21(22): 34-48.
• Vardar, E. (2012). Egzersiz bağımlılığı. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 21(3): 163-173.
• Vardar, E., Vardar, SA., Toksöz, İ., Süt, N. (2012). Egzersiz bağımlılığı ve psikopatolojik özelliklerinin değerlendirilmesi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 25: 51-57.
• Veale, D. (1987). Exercise dependence. British Journal of Addiction, 82: 735-740.
• Vega, RD., Parastatidou, IS., Ruiz-Barquin, R., Szabo, A. (2016). Exercise addiction in athletes and leisure exercisers: The moderating role of passion. Journal of Behavioral Addictions, 5-2: 325-331.
• Weinstein, A., Maayan, G., Weinstein, Y.A. (2015). Study on the relationship between compulsive exercise, depression and anxiety. Journal of Behavioral Addictions, 4(4): 315–318.
• Yeltepe, H., İkizler, HC. (2007). Egzersiz bağımlılığı ölçeği-21’in Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Bağımlılık Dergisi, 8(1): 29-35.
• Zırhlıoğlu, G. (2011). Egzersiz bağımlılığının egzersiz davranış parametrelerine göre incelenmesi: Van ili örneği. e-Journal of New World Sciences Academy, 6(4): 214-222.
• Zmijewski, C.F., Howard, MO. (2003). Exercise dependence and attitudes toward eating among young adults Eating Behaviors, 4: 18.