Some Examples of Decree Implementation in Presidency and Semi-Presidency Regimes: A Comparative Analysis

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 91 - 110, 15.01.2021

Volkan Turan , Cantürk Caner

https://doi.org/10.17541/optimum.801969

Öz

Decrees are a binding regulatory authority granted to the executive within the framework of the constitution or laws and are fulfilled by the executive power. In presidential or semi-presidential regimes, this power is considered as a right to a strong rule that is directly attributed to the head of state, apart from parliamentary systems. Decrees may differ according to the nature of the regime. In addition, the power of sanctions and the place within the hierarchy of law were found in each country's constitutional order. The purpose of this study is to establish the hierarchy of the legal norms of the decisions taken by the president or the government in the presidential and semi-presidential regimes to make comparative use of the areas of use within the specifics of some countries.

Anahtar Kelimeler

Presidential System, Semi Presidential System, Decree, Government

Bazı Örnekleriyle Başkanlık ve Yarı Başkanlık Rejimlerinde Kararname Uygulamaları: Karşılaştırmalı Bir Analiz

Öz

Kararnameler, anayasa veya kanunlar çerçevesinde yürütme erkine verilen bağlayıcı bir düzenleme yetkisi olup, devlet otoritesinin doğal bir uzantısı olarak yürütme erki tarafından yerine getirilir. Parlamenter hükümet sistemlerinden faklı olarak başkanlık veya yarı başkanlık rejimlerinde bu yetki doğrudan devlet başkanına tanınmış olan güçlü bir kural koyma hakkı olarak değerlendirilmektedir. Rejimin niteliğine göre de uygulama biçimleri farklılık gösterebilir. İlaveten kararnamelerin yaptırım gücü, hukuk hiyerarşisi içindeki yeri de her ülkenin kendi anayasal düzeni içinde yerini bulmuştur. Bu çalışmanın amacı başkanlık ve yarı başkanlık rejimlerinde başkan veya hükümet tarafından çıkartılan kararnamelerin bazı ülke örnekleri içinde özellikleri, hukuk normları hiyerarşisindeki yeri, kullanılış biçimleri ve kullanım alanlarını karşılaştırmalı olarak ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

Başkanlık, Yarı Başkanlık, Kararname, Hükümet

Kaynakça

• AJGM, S. (1981). The characteristic features of the civil law, The Comparative and International Law Journal of Southern Africa, Vol.14, No. 2 (7), 196-207.
• Aliefendioğlu, Y. (1992). Anayasa yargısı açısından anayasada olağanüstü yönetim usulleri. Anayasa Yargısı Dergisi, 9, 411-434.
• Aliyev, C. (2010). Azerbaycan anayasal yargı sisteminde şikâyet denetim usulü: Anayasa şikayeti. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ando, C. (2013). The origins and import of republican constitutionalism. Cardozo Law Review, 34, 917-935.
• Aslan, V. (2015). Son anayasa değişiklikleri ışığında Finlandiya hükümet sistemi. TBB Dergisi, 119, 35-61.
• Avcı, A. (2014). İngiliz hukukunda mandamus (mandatory order) ilkesi, Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 4 (2), 165-180.
• Azerbaycan 1995 Anayasası. [Çevrim-içi: http://www.anayasa.gen.tr/azerbaycan-aleskerli.htm], Erişim Tarihi: 06.01.2020.
• Berkarda, K. (2000). Amerika’da idare hukuku var mı?. İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, 13 (1), 88-107. Brezilya 1988 Anayasası. [Çevrim-içi: https://www.constituteproject.org/constitution/Brazil_2014.pdf], Erişim Tarihi: 05.01.2020.
• Carey, M. P. (2012, July 18). Midnight rulemaking. (R42612). [Available online at: https://fas.org/sgp/crs/misc/R42612.pdf], Retrieved on January 05, 2018.
• Clifford L. L., Vaughan, J. E., & Baker, C. E. (1944). Presidental executive orders numbered 1-8030-1862-1938. 1, USA: Archives Publishing Company.
• Chu, V. S., Garvey, T. (2014, April 16). Executive orders: issuance, modification and revocation (RS20846), [Available online at: https://fas.org/sgp/crs/misc/RS20846.pdf], Retrieved on January 01, 2018.
• De Paula, F. (2016). Does Brazil have a legislative policy?. The Theory and Practice of Legislation, 4 (3), 329-353.
• Dirk, B. R. (2007). The executive branch of federal government. USA: ABC Clio Press.
• Elgie, R. (2010). Semi-presidentialism, cohabitation and the collapse of electoral democracies: 1990–2008. Government and Opposition, 45 (1), 29-49.
• Ekinci, E. (2016). Devrimden günümüze Fransız siyasal sisteminin evrimi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (1), 149-173.
• Erdem, K. (2017). Yarı başkanlık ya da süper başkanlık; Rusya Federasyonu örneği. Gökçimen, S. (Ed.) Karşılaştırmalı hükümet sistemleri: Yarı-başkanlık sistemi, 6, (ss.185-230), Ankara: TBMM Araştırma Hizmetleri Yayınları.
• Finland Presidency. (2019, Novamber 03). Finlandiya 1999 anayasası. [Available online at: https://www.finlex.fi/en/laki/kaannokset/1999/en19990731.pdf], Retrieved on Novamber 03, 2019.
• Republicens President. (2019, September 20), [Available online at: https://www.presidentti.fi/sv/presidentinstitutionen/beslutsfattande/], Retrieved on September 20, 2019.
• Finlex Data Bank. (2020, November 21). [Çevrim-içi: https://www.finlex.fi/en/laki/kaannokset/], Retrieved on November 21, 2020.
• Fransa 1958 Anayasası. [Çevrim-içi: https://www.constituteproject.org/constitution/France_2008.pdf?lang=en], Erişim Tarihi: 07.01.2020.
• Gözler, K. (2000). Türk anayasa hukuku dersleri. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Gözler, K. (2003). Anayasa hukukuna giriş. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Gündüz, E. (2007). Yürütmenin düzenleyici işlemleri ve yargısal denetimleri. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, XI (1-2), 753-777.
• Hacıyev, N. (2009). Başkanlık sistemi ve Azerbaycan örneği. Yayınlanmamış doktora tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kuzu, B. (1985). Türk anayasa hukukunda kanun hükmünde kararnameler. İstanbul: Üçdal Neşriyat.
• Korte, G. (2017a, January 25). Executive order vs. presidential memorandum: What's the difference?. [Available online at: https://www.usatoday.com/story/news/politics/onpolitics/2017/01/24/executive-order-vs-presidential-memorandum-whats-difference/96979014/], Retrieved on January 08, 2018.
• Korte, G. (2017b, 12 October). The executive action toolbox: how presidents use proclamations, executive orders and memoranda. [Available online at: https://www.usatoday.com/story/news/politics/2017/10/12/how-presidents-use-proclamations-executive-orders-and-presidential-memoranda/702751001/], Retrieved on January 08, 2018.
• Lenin, V. (1917). Collected works. Moscow: Progress Publishers. [Available online at: http://www.marx2mao.com/PDFs/Lenin%20CW-Vol.%2026.pdf], Retrieved on April 05, 2019.
• Mehmetoğlu, E. (2010). Azerbaycan anayasasında yürütme erki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• National Archieves (2020, 03 Şubat). [Çevrim-içi: https://www.archives.gov/about/regulations], Erişim Tarihi: 03.02.2020.
• Negretto G.L. (2004). Government capacities and policy making by decree in Latin America: The cases of Brazil and Argentina. Comparative Political Studies, 37 (5) (June), 531-562.
• Oder, B. E. (2004). AB’de anayasa ve anayasacılık, İstanbul: Anahtar Kitapevi.
• Oytan, M. (1982). Fransa’da yürütme organının yetkileri ve güçlü olma nedenleri, Amme İdaresi Dergisi, 15 (1), (3), 85-104.
• Paloheimo, H. (2001). Divided executive in finland from semi-presidential to parliamentary democracy, Elgie, R. (Ed.) Divided government in comparative perspective, (pp.86-105). UK: Oxford University Press.
• Relyea, H. C. (2008, November 26). Presidential directives: background and overview. [Available online at: https://fas.org/sgp/crs/misc/98-611.pdf], Retrieved on January 05, 2020.
• Remington, T. F. (2000). The evolution of executive-legislative relations in Russia since 1993. Slavic Review, 59 (3), 499-520.
• Remington, T. F. (2014). Presidential decrees in Russia: A comparative perspective, UK: Cambridge University Press. Rosenn, K.S. (2009). Separation of powers in Brazil. Duquesne Law Review, 47, 839-870.
• Rusya 1993 Anayasası, [Çevrim-içi: http://www.anayasa.gen.tr/rusya.htm], Erişim Tarihi: 05.01.2020.
• Saygın, E. (2017). Ölçülülük ilkesine yönelik Türk ve İngiliz idare hukuku yaklaşımı üzerine karşılaştırmalı bir analiz. Ankara Barosu Dergisi, 2, 58-88.
• Schwartz, B. (1952). French and Anglo-American conceptions of administrative law. University of Miami Law Review, 6 (3), 433-445.
• Solak, M. (2017). Koalisyoncu başkanlık sistemi: Brezilya. Gökçimen, S. (Ed.), Karşılaştırmalı hükümet sistemleri başkanlık sistemi ABD, Arjantin, Azerbaycan, Brezilya ve Nijerya örnekleri, 7, (ss.202-255), Ankara: TBMM Araştırma Hizmetleri Yayınları.
• Şen, İ. G. (2005). 1919’dan 2000’e Finlandiya: anayasal ve siyasi gelişmeler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7 (2), 227-264.
• Şencan, H. (2017). Çatışmacı parlamentarizmden melez bir çözüme: Fransa’da yarıbaşkanlık sistemi. Gökçimen, S. (Ed.), Karşılaştırmalı hükümet sistemleri: yarı-başkanlık sistemi, 6, (ss.25-100), Ankara: TBMM Araştırma Hizmetleri Yayınları.
• The American Presidency Project. (2020, January 10). [Available online at: http://www.presidency.ucsb.edu/data/orders.php], Retrieved on January 10, 2020.
• The Russian Governments. (2020, January 5). [Available online at: http://government.ru/en/docs/, Retrieved on January 5, 2020.
• Telli, K. (2010). Finlandiya’nın 1999 anayasasıyla öngörülen hükümet modeli. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Yıl:1, 2 (7), 237-255.
• Vie Public. (2020, January 5). [Available online at: http://www.vie-publique.fr/decouverte-institutions/institutions/administration/action/voies-moyens-action/qu-est-ce-qu-ordonnance.html], Retrieved on January 5, 2020.
• World Future Fund. (2018, January 5). [Available online at: http://www.worldfuturefund.org], Retrieved on January 5, 2018.
• Yücel, B. (2003). Yarı-başkanlık sisteminin hükümet modeli üzerine karşılaştırmalı bir çalışma: Fransa modeli ve komünizm sonrası Polonya. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 52 (4), 335-364.