Depending on the Change of Political Powers in Turkey Secondary School History Textbooks Ottoman Padishahs Image: Case of Abdul Hamid II

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 14, 555 - 577, 25.04.2018

Eray Alaca

https://doi.org/10.26466/opus.392046

Cited By: 1

Öz

In the
current research,  the Abdul Hamid II
image in secondary school history textbooks was examined in the period that
from establishment of the Republic of Turkey to present.  Documantary method was used as research
design. In this context, history textbooks taught in secondary schools which
selected above mentioned criterions was used as data collection method.Narratives
in history textbooks adopted by the Ministry of National Education and
announced by the Journal Announcements were carried out document analysis and
descriptive analysis. With reference to data obtained from history textbooks,
presentation of the Abdul Hamid II was evaluated. In line with the political
opinions and different political views come to power, historiography for Abdul
Hamid II image was varied over time. 
Presentations of Abdul Hamid II image in history textbooks have negative
and harsh statements in the period Ataturk and after Ataturk. This presentation
has changed especially amended in 1975 after the Nationalist Fronts (NF)
Governments and recent secondary school history textbooks. These history
textbooks has not included negative statements for Abdul Hamid II.

Anahtar Kelimeler

Abdul Hamid II, Image, Padishahs, History Textbooks

Türkiye’de Siyasi İktidarların Değişimine Bağlı Olarak Orta Öğretim(Lise) Tarih Ders Kitaplarında Osmanlı Padişahı İmajı: II. Abdülhamit Örneği

Öz

Bu araştırmanın amacı, Türkiye
Cumhuriyeti’nin kuruluşundan günümüze kadar gelinen süreçte ortaöğretim tarih
ders kitaplarında yer alan II. Abdülhamit imajını analiz etmektir. Doküman
inceleme ve tarama yöntemlerinin kullanıldığı araştırmada belirlenen dönemleri
temsil eden ortaöğretim kurumlarında okutulan tarih ders kitapları, araştırma
problemi noktasında veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Araştırmada Milli
Eğitim Bakanlığı tarafından kabul edilen ve Tebliğler Dergisi ile duyurulan
ortaöğretim tarih ders kitaplarında yer alan metinler doküman incelemesinden
sonra ve betimsel analize tabi tutulmuştur. Elde edilen verilerden hareketle,
ortaöğretim tarih ders kitaplarında II. Abdülhamit sunumu değerlendirilmiştir.  Dönemin mevcut siyasi iradesinin benimsediği
dünya görüşünün yansımasına paralel olarak, birbirinden zıt anlayışı temsil
eden siyasi iradelerin, farklı dünya görüşlerinin iktidara gelmesi ile II.
Abdülhamit imajına yönelik yazımda, günümüze gelindikçe değişim olduğu
görülmüştür.  Ortaöğretim tarih ders
kitaplarındaki II. Abdülhamit imajına yönelik sunumlar Atatürk ve Atatürk
sonrası dönemde olumsuz ve sert ifadeler içermektedir. Bu sunum özellikle 1975
yılında Milliyetçi Cephe (MC) Hükümetleri sonrasında ve son dönem ortaöğretim
tarih ders kitaplarında değişikliklere uğramıştır. II. Abdülhamit’e yönelik
olumsuzluk yaratabilecek ifadelere yer verilmemiştir.  

Anahtar Kelimeler

II. Abdülhamit, İmaj, Padişah, Tarih Ders Kitapları

Kaynakça

• Akşit, N.(1979). Tarih III yeni ve yakın çağlar. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Akşit, N.(1975). Tarih III yeni ve yakınçağlar. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Akşit, N.(1970). Tarih III yeni ve yakınçağlar. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Akşit, N.(1951). Tarih III yeni ve yakınçağlar. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Alaca, E.(2017). Cumhuriyet dönemi lise tarih ders kitapları üzerine bir değerlendirme. International Online Journal of Educational Scien-ces, 9(4), 988-1007.
• Alaca, E.(2015). Türkiye’de siyasi iktidar değişiklikleri ve tarih ders kitapların-da Osmanlı algısı(1970-1980). Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ali Reşad(1926). Tarih-i umumi. İstanbul: Kanaat Kitabhanesi
• Ali Reşad(1925). Asr-ı hazır tarihi. İstanbul: Kanaat Kitabhanesi.
• Alkan, M.Ö. (2013). II. Meşrutiyet’te resmi ideoloji, resmi tarih ve eğitim. (2. Baskı). (Ed. Vahdettin Engin, Ahmet Şimşek). Türkiye’de Tarih-yazımı kitabının içinde, s.221-336. İstanbul: Yeditepe Yayınları.
• Alkan, N.(2006). Avrupa karikatürlerinde II. Abdülhamid ve Osmanlı imajı. İstanbul: Selis Kitaplar.
• Bilgili, A.S.(2014). Eğitim programlarımızda Türk-İslâm sentezi mesele-si (1980-2000 yılları arasındaki tartışmalara bir projeksiyon). Kafkas Üniversitesi e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 1-13.
• Cazgır, V., Yavuz, S., Ceyhun, N.(2006). Lise tarih 2. İstanbul: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Cazgır, V., Genç, İ., Çelik, M., Genç, C., Türedi, N.(2010). Ortaöğretim tarih 10. İstanbul: Devlet Kitapları.
• Elban, M.(2015). Tarih ders kitaplarında milli kimlik ile ilişkili görsellerin incelenmesi: (1930-2014). Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ersanlı B.(2015). İktidar ve tarih. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ertürk, B. E.(2000). Ali Reşat bibliyografyası denemesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 3(9-10), 205-227.
• Georgeon, F.(2012). Sultan Abdülhamid. İstanbul: İletişim Yayıncılık.
• Güler, A.(2004). Türk eğitim politikalarının tarihsel süreci. Ankara: Yeryüzü Yayınevi.
• Güngör, E. (2006). Tarihte Türkler. 12. Baskı. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Hamit ve Muhsin(1930). Türkiye tarihi. İstanbul: Matbaa-ı Amire.
• Karasar, N.(2017). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Koloğlu, O.(1987). Abdülhamit gerçeği. İstanbul: Gür Yayınları.
• Kopraman, K.Y., Yediyıldız, B., Ercan, H. Y., Ergenç, Ö., Genç, R., İzgi, Ö., Önsoy, R.(2000). Tarih 2, İstanbul: Devlet Kitapları.
• Mansel, A. M., Baysun, C., Karal, E. Z.(1942). Yeni ve yakın çağlar tarihi. Maarif Vekaleti Yayınları.
• Oktay, E.(1979). Tarih lise: III. Atlas Yayınevi.
• Oktay, E.(1975). Tarih lise: III. Atlas Yayınevi.
• Oktay, E.(1970). Tarih lise: III. Atlas Kitabevi.
• Ortaylı, İ.(2002). Son universal imparatorluk ve II. Abdülhamid. Genel Türk Tarihi. Cilt 7. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
• Öztuna,Y.(1977). Tarih III. MEB.
• Öztuna, Y.(1976). Tarih III. MEB.
• Şanal, M.( 2017). Eğitimin tarihsel temelleri. Eğitim Bilimine Giriş içinde, s. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Türk Dil Kurumu(TDK). Ismarlama ders kitapları üzerine rapor. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti(TTTC).(1931). Tarih III yeni ve yakın zamanlar. Maarif Vekaleti Yayınları.
• Tüysüz, S.(2017). Ortaöğretim tarih 10. Ankara: Tuna Matbaacılık.
• Üçok, C.(1962). Siyasal tarih (1789-1950). Ankara: Ajans Türk Matbaası. 5.Baskı.
• Yazıcı, F. ve Yıldırım, T. (2018): History teaching as a nation-building tool in the early republican period in Turkey (1923–1938), Paedagogica Historica, DOI: 10.1080/00309230.2017.1423363
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, T. (2016). Tarih ders kitaplarında kimlik söylemi. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.