Psikolojik Sermaye ve İş-Aile Yaşam Çatışması İlişkilerinin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 13 Sayı: 19, 557 - 576, 30.09.2019

Selçuk Demir

https://doi.org/10.26466/opus.563221

Cited By: 2

Öz

Bu çalışma;
öğretmenlerin sahip oldukları psikolojik sermayenin, iş-aile ve aile-iş
çatışması ile  ilişkisini ortaya çıkarmak
amacıyla yapılmıştır. Araştırma, korelasyonel model kullanılarak
tasarlanmıştır. Araştırmanın evrenini, Hatay ilinin Antakya ilçesinde 2018–2019
eğitim-öğretim yılında ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapmakta olan
öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise bu okullardaki 346
öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri, öğretmenlerin psikolojik
sermayesini ölçmek için “Psikolojik Sermaye Ölçeği” ve  iş-aile yaşam çatışmasını ölçmek için
“İş-Aile Yaşam Çatışması Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. İş-aile yaşam
çatışması ölçeği, iş-aile ve aile-iş çatışması olmak üzere iki alt ölçekten
oluşmaktadır. En iyi uyum değerlerine sahip ölçüm modelinde, araştırma
değişkenlerinin birbirleriyle istatistiki açıdan anlamlı ilişkilere sahip
oldukları tespit edilmiştir. Yapısal eşitlik modellemesi sonuçları;
öğretmenlerin sahip oldukları psikolojik sermayelerinin, iş-aile ve aile-iş
çatışmaları üzerinde negatif bir etkisinin olduğunu göstermektedir. Bu
araştırmanın bulguları temel alınarak, öğretmenlerin olumlu psikolojik
özellikleri geliştirilerek iş ve yaşam arasında denge kurmalarına katkı
sunulması önemli görülmektedir. Diğer bir deyişle öğretmenlerin güçlü ve olumlu
yanlarının geliştirilmesi aracılığıyla olumsuzluklarla başedebilmelerinin
kolaylaştırılmasında fayda görülmektedir.    

Anahtar Kelimeler

Psikolojik sermaye, İş-aile yaşam çatışması, İş-aile çatışması, Aile-iş çatışması

An Analysis about the Relationships between Psychological Capital and Work-Family Life Conflict

Öz

This study has been
carried out to elicit the relationship between teachers’ psychological capital
and work-family and family-work conflicts. This research has been designed by
using correlational model. The universe of this research has been consisted of teachers
that have been working at the primary, middle and high schools in Antakya
district of Hatay province in the 2018-2019 academic year. The sampling of this
study has been consisted of 346 teachers working at these schools. The research
data have been gathered by employing “Psychological Capital Scale” to measure
teachers’ psychological       capital and
“Work-Family Life Conflict Scale” to measure work-family life conflict.
Work-family life conflict scale has consisted of two sub-scales that are work-family
and family-work conflicts. In the measurement model with best fit values, it
has been ascertained that research variables have statically meaningful
relationships with each other. The results of structural equation modeling have
denoted that psychological capitals of teachers have negative effects on
work-family and family-work conflicts. Based on the findings of this research,
it has been seen crucial to contribute to the balance between work and life by
improving positive psychological characteristics of teachers. This is all to
say, it is worthwhile to facilitate teachers’ 
abilities to cope with negativities through development of strong and
positive aspect.    

Anahtar Kelimeler

Psychological capital, Work-family life conflict, Work-family conflict, Family-work conflict

Kaynakça

• Akçay, V. H. (2012). Pozitif psikolojik sermayenin iş tatmini ile ilişkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 123-140.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: W. H. Freeman and Company.
• Bayram, N. (2013). Yapısal eşitlik modellemesine giriş amos uygulamaları. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Bradley, K. (2014). Educator’s positive stress responses: Eustress and psychological capital. Unpublished doctoral dissertation. DePaul University, Chicago, United States.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. V. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: PegemA.
• Byrne, B. M. (2010). Structural equation modeling with AMOS. New York: Routledge.
• Çetin, F. ve Basım, H. N. (2012). Örgütsel psikolojik sermaye: Bir ölçek uyarlama çalışması. Amme İdaresi Dergisi, 45(1), 121-137.
• Çınar, E. (2011). Pozitif psikolojik sermayenin örgütsel bağlılıkla ilişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, Türkiye.
• Çokluk, Ö. (2014). Örgütlerde tükenmişlik. (C. Elma ve K. Demir Ed.). Yönetimde çağdaş yaklaşımlar, uygulamalar ve sorunlar, içinde (s.117-143). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Demir, S. (2018). The relationship between psychological capital and stress, anxiety, burnout, job satisfaction and job involvement. Eurasian Journal of Educational Research, 75, 137-154. doi: 10.14689/ejer.2018.75.8
• Dirzyte, A., Patapas, A., Smalskys, V., ve Udavıcıüte, V. (2013). Relationship between organizational commitment, job satisfaction and positive psychological capital in Lithuanian organizations. International Journal of Business and Social Science, 12(4), 115-122.
• Dirican, M. (2015). Psikolojik sermaye. (N. D. E. ÖzlerEd.). Örgütsel davranışta güncel konular içinde (ss. 453-484). Bursa: Ekin Yayınevi.
• Efeoğlu, E. İ. (2006). İş-aile yaşam çatışmasının iş stresi, iş doyumu ve örgütsel bağlılık üzerindeki etkileri: İlaç Sektöründe Bir Araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Erkuş, A. ve Fındıklı, M. A. (2013). Psikolojik sermayenin iş tatmini, iş performansı ve işten ayrılma niyeti uzerindeki etkisine yönelik bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 42(2), 302-318.
• Greenhaus, J., ve Beutell, N. (1985). Sources of conflict between work and family roles. Academy of Management Review, 10(1), 76-88.
• Güney, S. (2012). Örgütsel davranış. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Gürbüz, S. (2014). Kişi-çevre uyumu, örgütsel sosyalizasyon ve iş dizaynı uygulamaları. (Ü. Siğri ve S. Gürbüz ed.), Örgütsel davranış, içinde (s.175-215). İstanbul: Beta Yayınları.
• Hock, R. R. (1988). Professional burnout among public teachers. Public Personel Management, 17(2), 167-189.
• Hochwarter, W. A., Ferris, G. R., Perrewe, P. L., Witt, L. A., ve Kiewitz, C. (2001). A note on the nonlinearity of the age-job satisfaction relationship. Journal of Applied Social Psychology, 31(6), 1223-1237.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
• Karatepe, O. M., ve Karadas, G. (2014). The effect of psychological capital on conflicts in the work–family interface, turnover and absence intentions. International Journal of Hospitality Management, 43, 132–143.
• Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press.
• Kreitner, R., ve Kinichi, A. (2009). Organizational behaviour (9th ed.). New York: Mc Graw-Hill International Edition.
• Luthans, F., Avey, J. B., Avolio, B. J., Norman, S. M., ve Combs, G. M. (2006). Psychological capital development: Toward a microintervention. Journal of Organizational Behavior, 27(1), 387-393.
• Luthans, F., Avey, J. B., ve Patera, J. L. (2008). Experimental analysis of a web-based training intervention to develop positive psychological capital. Academy of Management Learning & Education, 7(2), 209–221.
• Luthans, F., Avolio, B. J., Avey, J. B., ve Norman, S. M. (2007). Positive psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction. Personnel Psychology, 60, 541-572.
• Luthans, F., ve Youssef, C. M. (2004). Human, social and now positive psychological capital management: Investing in people for competitive advantage. Organizational Dynamics, 33(2), 143-160.
• Maddux, J. (2002). Self-efficacy: The power of believing you can. In (C.R. Synder and S.J. Lopez eds), Handbook of positive psychology (p. 277-287). New York: Oxford University Press.
• Mete, M., Ünal, Ö. F., ve Bilen, A. (2014). Impact of work-family conflict and burnout on performance of accounting professionals. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 131, 264-270.
• Meydan, C. H. ve Şeşen, H. (2015). Yapısal eşitlik modellemesi:Amos uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Netemeyer, R. G., Boles, J. S., ve McMurrian, R. (1996). Development and validation of work-family conflict and family-work conflict scales. Journal of Applied Psychology, 81(4), 400-410.
• Özkalp, E. ve Kırel, Ç. (2010). Örgütsel davranış. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Parasuraman, S., ve Simmers, C. A. (2001). Types of employment, work-family conflict and well-being: A comparative study. Journal of Organizational Behavior, 22(5), 551-568.
• Paşamehmetoğlu, A. ve Yeloğlu, H. O. (2014). Motivasyon. (Ü. Siğri And S. Gürbüz Ed.). Örgütsel davranış, içinde (s.137-174). İstanbul: Beta Yayınları.
• Robbins, S. P., ve Judge, T. A. (2012). Örgütsel davranış (Çeviri editörü: İ. Erdem). İstanbul: Nobel.
• Rubab, U. (2017). Impact of work family conflict on burnout and workplace deviant behavior: Mediating role of stress. Jinnah Business Review, 5(1), 1-10.
• Sen, C., ve Hooja, H. R. (2015). Psychological capital and work-life balance: A study on police officers. International Journal of Management and Social Sciences Research (IJMSSR), 4(7), 93-96.
• Wang, Y., Liu, L., Wang, J., ve Wang, L. (2012). Work-family conflict and burnout among chinese doctors: The mediating role of psychological capital. Journal of Occupational Health, 54, 232–240.