The Relationship between Secondary Schools Teachers’ Critical Thinking Skills and School Health Perceptions

Yıl 2019, Cilt: 13 Sayı: 19, 223 - 262, 30.09.2019

Dilşad Bakır , Erdal Toprakçı , Esen Altunay

https://doi.org/10.26466/opus.569567

Cited By: 1

Öz

The aim of the research was to examine the
relationship between secondary schools teachers’ critical thinking skills and
school health perceptions and to develop suggestions in the direction of
findings This study was designed as a relational survey model. The universe of
the research was composed of the teachers working in the state secondary
schools in Izmir in the 2017-2018 academic year. The sample of the study
determined by the proportional cluster sampling method constituted 897 teachers
working in state secondary schools in the districts of Buca, Çiğli, Gaziemir,
Karabağlar, Karşıyaka and Konak in İzmir but 724 teachers participated in the
research. According to the results of the research the total scores of secondary
school teachers' critical thinking skills showed a significant difference
according to their gender and the number of teachers in their schools. The
subscale scores of secondary school teachers’ critical thinking skills showed
significant differences according to their gender, branches, the number of
teachers and students in their schools. The school health perception scores of
secondary school teachers showed a significant difference according to their
gender, branches, the number of teachers and students in their school. It was
seen that there was a positively low correlation between secondary school
teachers’ critical thinking skills total and subscale scores and organizational
health subscales in addition critical thinking skills subscales explained
organizational health subscales significantly.

Anahtar Kelimeler

Organizational health, School health, Critical thinking skills, Secondary school teachers

Ortaöğretimde Çalışan Öğretmenlerin Eleştirel Düşünme Becerileri ile Okul Sağlığı Algıları Arasındaki İlişki

Öz

Araştırmanın amacı
ortaöğretimde çalışan öğretmenlerin eleştirel düşünme becerileri ile okul
sağlığı algıları arasındaki ilişkiyi incelemek ve bulgular doğrultusunda
öneriler geliştirmektir. Araştırmanın yöntemi ilişkisel taramadır. Araştırmanın
evrenini 2017-2018 eğitim-öğretim yılında İzmir ilindeki devlet liselerinde
görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Oranlı küme örnekleme yöntemi
kullanılarak belirlenen çalışmanın örneklemini İzmir ili Buca, Çiğli, Gaziemir,
Karabağlar, Karşıyaka ve Konak ilçelerindeki devlet liselerinde çalışan 897
öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmaya 724 öğretmen katılmıştır. Araştırmanın
sonuçlarına göre ortaöğretim öğretmenlerinin eleştirel düşünme becerileri
toplam puanı cinsiyete ve okullarındaki öğretmen sayısına göre anlamlı düzeyde
farklılık göstermektedir. Ortaöğretim öğretmenlerinin eleştirel düşünme
becerileri alt boyutları puanları ve okul sağlığı algıları puanları cinsiyete,
branşa, okullarındaki öğretmen sayısı ve öğrenci sayısına göre anlamlı düzeyde
farklılık göstermektedir. Ortaöğretim öğretmenlerinin eleştirel düşünme
becerileri toplam puanları ve alt boyutları puanları ile örgüt sağlığı alt
boyutları arasındaki ilişkinin olumlu yönde düşük düzeyde bir ilişki olduğu ve
eleştirel düşünme becerileri alt boyutlarının örgütsel sağlık alt boyutları
üzerinde anlamlı bir açıklayıcı olduğu görülmüştür

Anahtar Kelimeler

Örgüt sağlığı, Okul sağlığı, Eleştirel düşünme, Ortaöğretim öğretmenleri

Kaynakça

• Akbaba, S. (1997). Ortaöğretim okullarının örgüt sağlığı:Bolu İli örneği. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Akbaba-Altun S. (2001). Örgüt sağlığı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Akbıyık, C. ve Seferoğlu, S. S. (2006). Eleştirel düşünme eğilimleri ve akademik başarı. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(32), 90-99.
• Akıl, Ü. G., (2005). Bürokrasi ve ilköğretimde örgütsel sağlık. Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Aliakbaria, M. ve Sadeghdaghighib A. (2012). Teachers' perception of the barriers to critical thinking. Procedia - Social and Behavioral Sciences 70, 1-5.
• Ay, Ş. ve Akgöl, H. (2008). Eleştirel düşünme gücü ile cinsiyet, yaş ve sınıf düzeyi. Kuramsal Eğitimbilim, 1(2), 65-75.
• Ayaz, E. (2012). İlköğretim okullarındaki yöneticilerin eleştirel düşünme gücü üzerine bir araştırma:İstanbul İli, Avrupa Yakası örneği. Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Aybek, B. (2006). Konu ve beceri temelli eleştirel düşünme öğretiminin öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimi ve düzeyine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi, Adana.
• Beşoluk, Ş. ve Önder, İ. (2010). Öğretmen Adaylarının Öğrenme Yaklaşımları, Öğrenme Stilleri ve Eleştirel Düşünme Becerilerinin İncelenmesi. İlköğretim Online, 9(2), 679-693. 26.07.2016 tarihinde http://ilkogretim-online.org.tr adresinden erişilmiştir.
• Buluç, B. (2008). Ortaöğretim okullarında örgütsel sağlık ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki. Türk Egitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 571-602.
• Choy, C. ve Cheah, P. K. (2009). Teacher perceptions of critical thinking among students and its ınfluence on higher education. International Journal of Teaching and Learning in Higher Education, 20(2), 198-206. 26.07.2016 tarihinde http://www.isetl.org/ijtlhe/ ISSN 1812-9129 adresinden erişilmiştir.
• Derelioğlu, Y. (2004). Üniversite öğrencilerinde eleştirel düşünme ile denetim odağı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ebcim, P. Ö. (2012). Resmi ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin motivasyon düzeyleri ile örgüt sağlığı algıları arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Edwards, C. B. (2008) An investigation of the relationship between transformational leadership and organizational health. Unpublished Doctoral Dissertation. Capella University, Minneapolis.
• Erdem, M. İlğan, A. ve Çelik, F. (2013). Lise öğretmenlerinin duygusal zeka düzeyleri ile eleştirel düşünme becerileri arasındaki ilişki. Turkish Studies-International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(12), 509-532.
• Eskicumalı, A., Yaman, E., Yaman, H. (2014). Öğretmenlik mesleğinin sosyo-ekonomik statüsü. bu mesleğin bir bayan mesleği haline dönüşmesi durumu ve eğitim fakültesi üzerine bir araştırma. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (2), 53-68.
• Güçlü, N., Recepoğlu, E. ve Kılınç, A. Ç. (2014). İlköğretim okullarının örgütsel sağlığı ile öğretmenlerin iş motivasyonları arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 140-156.
• Gürkan, F. B. (2006). İlköğretim okullarının örgütsel sağlık düzeyi:Polatlı İlçesi örneği. Yüksek Lisans Tezi.
• Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Hoy, C. J. Tarter ve R. B. Kottkamp. (1991). Open schools / Healty schools. Sage Publications.
• Hoy, W. K. ve Woolfolk, A. (1993). Teachers' sense of efficacy and the organizational health of schools. The elementary school journal, 93(4), 355-372.
• Kesik, F. ve Balcı, E. (2015). Avrupa birliği projelerine katılım gösteren okulların sağlığına ilişkin öğretmen algıları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 163-183.
• Korkmaz, Ö. (2009a). Öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilim ve düzeyleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(4), 879-90.
• Korkmaz, Ö. (2009b). Eğitim fakültelerinin öğrencilerin eleştirel düşünme eğilim ve düzeylerine etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) 10(1), 1-13.
• Moses, N. A. E. (2010) Organizational health and teacher efficacy: A qualitative analysis of two measures in elementary schools. Unpublished Doctoral Dissertation. Alfred University, New York.
• Olgun, İ. (2012). İlköğretim okul yöneticilerinin okul sağlığına etkisinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi:Kahramanmaraş İli Merkez İlçe örneği. Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ordu, A. (2011). İlköğretim okullarında örgütsel yapı ile örgüt sağlığı arasındaki ilişkiler. Doktora Tezi. Pamukkale Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özdemir, S. (2012). İlköğretim okullarında okul kültürü ile örgütsel sağlık arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(4), 599-620.
• Palavan, Ö. Gemalmaz, N. ve Kurtoğlu, D. (2015). Sınıf öğretmenlerinin eleştirel düşünme becerisine ve eleştirel düşünme becerisinin geliştirilmesine yönelik görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(30), 26-49.
• Recepoğlu, E. ve Özdemir, S. (2014). Türkiye’deki öğretmenlerin ilköğretim okullarının örgüt sağlığına ilişkin algılarının incelenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE, 3(1), 34-58. e–ISSN: 2147-1606
• Sağlam, M., L. Vural ve A. Adıgüzel. (2007). Yeni ilköğretim programının uygulanması sürecinde önceki programa göre istenmeyen öğrenci davranışlarının görülme sıklığı. VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu, 27–29 Nisan 2007, Eskişehir.
• Sakar, N. (2015). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme tutumları ile algıladıkları mesleki etik ilkelerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Adana.
• Saracaloğlu, A. S. ve Yılmaz, S. (2011). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme tutumları ile denetim odaklarının incelenmesi. İlköğretim Online, 10(2), 468-478. 29.04.2016 tarihinde http://ilkogretim-online.org.tr adresinden erişilmiştir.
• Şengül, C. ve Üstündağ, T. (2009). Fizik öğretmenlerinin eleştirel düşünme eğilimi düzeyleri ve düzenledikleri etkinliklerde eleştirel düşünmenin yeri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 237-248.
• Şişman, M. (2002). Örgütler ve kültürler. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Şişman, M. ve Taşdemir, İ. (2008). Türk eğitim sistemi. Ankara: Pegem Akademi.
• Taneri, A. (2011). İlköğretim okullarında etik liderlik ile örgüt sağlığı arasındaki ilişki:Aksaray İli örneği. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Toprakçı, E. (2013). Sınıf yönetimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Tsui, K. T. ve Cheng, Y. C. (1999). School organizational health and teacher commitment: a contingency study with multi-level analysis. An International Journal on Theory and Practice, 5(3), 249-268.
• Tuncer, M. A. (2013). Okul yöneticilerinin eleştirel düşünme eğilimleri ile karar verme stratejileri arasındaki ilişki:İstanbul İli Maltepe İlçesi örneği. Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Varoğlu, G. (2014). Öğretmenlerin sınıf yönetimi anlayışları ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi:İstanbul İli, Beşiktaş İlçesi örneği. Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yıldız, Ç. (2014). Okul yöneticilerinin kriz yönetim tutumları ile algılanan örgüt sağlığı arasındaki ilişki:Üsküdar İlçesi örneği. Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Yurdakul, B. (2008). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının sosyal bilişsel bağlamda bilgiyi oluşturmaya katkısı. Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(20), 39-67.