6-7 Yaş Çocuklarda Sosyal Davranış ve Okula Hazırbulunuşluğun Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 20, 133 - 160, 31.12.2019

Muhammed İkbal Türkyılmaz Serpil Pekdoğan

https://doi.org/10.26466/opus.543250

Cited By: 2

Öz

Okul öncesi yıllarda alınan eğitim çocukların sosyal
davranışları ve okula hazırbulunuşlukları üzerinde önemli bir etkiye sahiptir.
Bu doğrultuda  araştırmanın amacı ilkokul
birinci sınıfa devam eden 6-7 yaş aralığındaki çocukların sosyal davranış ve
hazırbulunuşluklarının bazı değişkenler açısından incelenmesidir. Çalışmada
nicel araştırma yöntemlerinden betimsel tarama modeli kullanılmıştır.
Araştırmanın örneklemi basit seçkisiz örneklem yöntemiyle belirlenmiş ve ilkokul
birinci sınıfa devam eden 249 çocuk araştırmanın örneklem grubunu
oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında çocuklara ilişkin demografik
bilgilerinin elde edilebilmesi için “Kişisel bilgi formu”, çocukların sosyal
yeterlik ve olumsuz sosyal davranışlarını belirlemek için “Okul sosyal davranış
ölçeği” ve okula hazırbulunuşluklarınıbelirlemek için ise “Hazırbulunuşluk
ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizi için SPSS 20 programı kullanılmıştır.
Veriler normal dağılmadığı için, verilerin analizinde parametric olmayan
testlerden Mann-Whitney U ve Kruskal Wallis testleri yapılmıştır. Çalışma
sonucunda okul öncesi eğitim, cinsiyet ve anne- baba öğrenim düzeyleri
değişkenlerinin çocukların sosyal yeterlik, olumsuz sosyal davranış ve okula
hazırbulunuşluk düzeyinde anlamlı farklılık oluşturduğu görülmüştür.
Araştırmanın sonucunda elde edilen bulgular, ilgili araştırmalar ve literatür
ışığında tartışılarak bazı önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sosyal davranış, okula hazırbulunuşluk, okul öncesi, ilkokul

Examination of Social Behavior and School Readiness of 6-7 Years old Children in Terms of Some Variables

Öz

Preschool education has an important effect on
children’s social behaviors and school readiness. To this end, this study seeks
to analyze social behavior and school readiness in children aged 6-7 and
attending first grade classes in primary school based on certain variables.
This is a quantitative study with descriptive survey model. The sample of the
study was selected via simple random sampling method. 249 children attending
first grade classes in primary school form the sample group. For data collection,
“Personal Data Form” was used to obtain demographic information regarding the
children; “Social Behavior at School Scale” was employed to reveal the
children’s social competence and negative social behaviors; and “Scale of
Readiness” was used to reveal school readiness. SPSS 20 program was used to
analyze the data. As the data didn’t show normal distribution, Mann-Whitney U
and Kruskal Wallis tests, which are among the nonparametric tests, were used
for analyses. The study showed that preschool education, gender, and
educational backgrounds of the parents have significant effect on social
competence, negative social behavior, and school readiness. The results of the
study are discussed in the light of relevant studies and literature, and
certain recommendations are thus made. 

Anahtar Kelimeler

Social behavior, school readiness, preschool, primary school

Kaynakça

• Akkök, F. (1999). İlköğretimde sosyal becerilerin geliştirilmesi-anne baba el kitabı. İstanbul: Özgür yayınlar.
• Avşar, Z. ve Öztürk-Kuter, F. (2007). Beden eğitimi ve spor bölümü öğrencilerinin sosyal beceri düzeylerinin belirlenmesi:Uludağ Üniversitesi örneği. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 3(2), 197-206.
• Ardila, A.,Rosselli, M. Matute, E. and Guajardo, S. (2005). Ebeveynlerin eğitim düzeylerinin yönetici işlevlerin gelişimi üzerindeki etkisi. Gelişimsel Nöropsikoloji , 28 (1), 539-560.
• Bacanlı, H. (2014). Sosyal beceri eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Başaran, İ. E. (1996). Eğitim psikolojisi. Ankara: Yargıcı Matbaası.
• Burke, R. W. (2002). Social and emotional education in the classroom. Kapa Delta Pi Record, 38(3), 108-111.
• Bilgiç, E. (2007). İlköğretim 1. kademede görülen zorba davranışların sınıf değişkenleri ve atmosferi algılamalarına göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cousins, J.H.,Power, T..G. and Olvera-Ezzell, N. (1993). Mexican-Americanmothers' socializationstrategies: effects of education, acculturation, andhealthlocus of control. Journal of Experimental Child Psychology,55, 258– 276.
• Cüceloğlu, D. (2007). Yeniden insan insana. İstanbul, Remzi Kitabevi.
• Çağdaş A., Seçer Ş. Z. (2002). Çocuk ve ergende sosyal ve ahlak gelişimi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Çıkrıkçı, S. (1999). Ankara il merkezindeki resmi banka okullarına devam eden 5-6 yaş çocuklarının hazırbulunuşluk ile aile tutumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Dereli-İman, E. (2014). Değerler eğitimi programının 5-6 yaş çocukların sosyal gelişimine etkisi: Sosyal beceri, psiko-sosyal gelişim ve sosyal problem çözme becerisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(1), 249-268.
• Dicle, A. N. (2006). Üniversite öğrencilerinin sosyal beceri düzeylerinin duygusal zekâ düzeyleri ve bazı kişisel özelliklerine göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
• Durualp, E. (2014). Ergenlerin sosyal duygusal öğrenme becerilerinin cinsiyet ve sınıfa göre incelenmesi. The Journal of AcademicSocialScienceStudies, 26(2), 13-25.
• Edwards, D. (1999). Public factors that contribute to school readiness. Early Childhood Research and Practice. ED435503. http://ecrp.uiuc.edu/v1n2/edwards.html adresinden 12.04.2018 tarihinde alınmıştır.
• Ersanlı, K. (2012). Davranışlarımız. Ankara: Birleşik Dağıtım Kitabevi.
• Engels, R. C.,Deković, M. and Meeus, W. (2002). Parenting practices, social skills and peer relationships in adolescence. Social Behavior and Personality: an international ljournal, 30(1), 3-17.
• Erkan, S., ve Kırca, A. (2010). Okul öncesi eğitimin ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin okula hazır bulunuşluklarına etkisinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(38), 94-106.
• Fox, R. A., Platz, Donald.L. and Bentley, K.S. (1995). Maternal factors related to parenting practices, developmental expectations, and perceptions of child behavior problems. Journal of GeneticPsychology, 156, 431-441.
• Gülay, H. ve Akman, B. (2009). Okul öncesi dönemde sosyal beceriler. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Janssen, I.,Craig, W. M., Boyce, W. F., andPickett, W. (2004). Associations between over weight and obesity with bullying behaviors in school-agedchildren. Pediatrics, 113(5), 1187-1194.
• Johns, B. H.,Crowley, E. P. and Guetzloe, E. (2005). The central role of teaching social skills.Focus on Exceptional Children, 37(8), 1-8.
• Hetherington, E. M., Parke, R. D., and Locke, V. O. (1999). Child psychology: A contemporary view point. McGraw-Hill.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemi.Ankara: Nobel Yayınları.
• Karinek, L. and Popp, P. A. (1997). Collaborative mainstream integration of social skills with academic instruction. Preventing School Failure, 41(4), 148-153.
• Katsurada, E., and Sugawara, A. I. (1998). The relationship between hostile attributional bias and aggressive behavior in preschoolers. EarlyChildhoodResearchQuarterly, 13(4), 623-636.
• Kaya, A. and Siyez, D.M. (2008). Sociometric status and life satisfaction in Turkish primary and secondary school students. EurasianJournal of EducationalResearch, 32, 69-82.
• Kırıktaş, H., ve Canbulat, T. (2016). İlkokula hazır bulunuşluk ölçeği’nin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 27-35.
• Kutlu, F. (2005). The effect of bullying management training on bullying behaviors of elementary school students. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Mavi-Dervişoğlu, C. (2007). Okulöncesi eğitim kurumlarına giden ve gitmeyen ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin alıcı ve ifade edici dil düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• McFall, R. M. (1982). A review and reformulation of theconcept of socialskills. Behavioral Assessment, 4, 1-33.
• Merrell, K. W. (1993). Using behaviorrating scales to assess social skills and antisocial behavior in schoolsettings: Development of the School Social Behavior Scales. School PsychologyReview, 22(1),115-134.
• Oktay, A. ve Polat-Unutkan, Ö. (2005). İlkokula hazır oluş ve okul öncesi eğitimle ilkokulun karşılaştırılması. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Öztürk, H. (1995). Okul öncesi eğitim kurumlarına giden ve gitmeyen ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin alıcı ve ifade edici dil düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Senemoğlu, N. (1994). Okul öncesi eğitim programı hangi yeterlikleri kazandırmalıdır? Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 21-30.
• Synder, T. D. and Hoffman, C.M. (2000). Digest of education statistic. National Center for Education Statistics. USA: ED Pubs.
• Şendil, G. ve Kızıldağ, Ö. (2005). Evlilik çatışması ve çocuk. İstanbul: Kültür Yayınları.
• Taylor, A. R. (1991). Social competence an dearly school transition. Education& Urban Society, 24(1), 15-27.
• Trower, P. (1982). Toward a generative model of socialskills: A critiqueandsynthesis. Socialskillstraining: A practical handbook for assessment and treatment, 399-427.
• Topçugil, N. (2002). Ankara defterdarlığı gündüz bakımevine devam eden 3-6 yaş grubundaki çocukların aile işlevselliğinin değerlendirilmesi ve aile işlevlerinin çocukların psikolojik, sosyal ve fiziksel gelişimleri üzerindeki etkisinin araştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Yavuzer, H. (1999). Ana-baba ve çocuk. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yukay-Yüksel, M. (2009). Okul sosyal davranış ölçeklerinin (OSDÖ) Türkçeye uyarlanması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(3), 1605-1650.