Okul Yöneticilerinin Öğretmenlerin Olumsuz Davranışlarına Yönelik Görüşleri

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 20, 441 - 468, 31.12.2019

Sevda Katıtaş

https://doi.org/10.26466/opus.593581

Cited By: 1

Öz

Gelecek nesillerin yetiştirilmesinde önemli bir yere
sahip olan öğretmenlerin farkında olarak ya da olmayarak yaptıkları bazı
davranışlar öğrenciler üzerinde bir takım olumsuz etkiler bırakabilmektedir. Bu
olumsuz etkiler öğretmenin mesleki anlamda yeterli donanıma sahip olmamasından,
öğrencilerle etkili iletişim kuramamasından ya da sınıf yönetimini etkili bir
şekilde sağlayamamasından kaynaklanabilmektedir. Alan yazın incelendiğinde
olumlu öğretmen davranışlarına yönelik çok sayıda çalışmanın yapıldığı ancak
olumsuz öğretmen davranışlarına yönelik yeterli sayıda çalışmanın bulunmadığı
dikkat çekmektedir. Bu bağlamda, bu çalışmada okul yöneticilerinin görüşlerine
göre ortaokul kurumlarında görev yapan öğretmenlerin olumsuz davranışlarının
belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2017-2018 öğretim
yılında Konya ilinde bulunan kamu ortaokullarında görev yapan dokuz okul
yöneticisi oluşturmaktadır. Çalışma grubunun belirlenmesinde kartopu örnekleme
ve maksimum çeşitlilik yöntemleri kullanılmıştır. Veriler, araştırmacı
tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır.
Verilerin analizinde içerik analizi tekniği kullanılmış ve çalışmadan elde
edilen bulgular ilgili alan yazın çerçevesinde tartışılmıştır. Çalışmadan elde
edilen sonuçlara göre, eğitim-öğretim süreçleri kapsamında öğrenci öğrenmelerini
güçleştiren, sınıf yönetimi kapsamında öğrencilerin derse karşı
motivasyonlarını, tutumlarını ve katılımlarını olumsuz yönde etkileyen,
rehberlik kapsamında öğrencilerin olumsuz duygular yaşamalarına neden olan ve
son olarak başarının değerlendirilmesi kapsamında öğrencilerin başarılarını tam
olarak yansıtmalarını engelleyen davranışlar yöneticiler tarafından olumsuz
öğretmen davranışları olarak ifade edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Okul yöneticileri, olumsuz öğretmen davranışları, sınıf yönetimi

School Principals’ Views on Teachers’ Negative Behavior

Öz

Some of the
behaviors of the teachers who play an important role in the training of future
generations, whether they are aware or not, may have some negative effects on
the students. These negative effects may be due to the fact that the teacher is
not professionally equipped, cannot communicate effectively with the students
or does not provide classroom management effectively. When the literature is
examined, it is noteworthy that there are many studies on positive teacher
behaviors but there are not enough studies on negative teacher behaviors. In
this context, in this study, it was aimed to determine the negative behaviors
of teachers working in secondary schools according to the opinions of school
principals. The study group of the research consists of nine school principals
working in public secondary schools in Konya in 2017-2018 academic year.
Snowball sampling and maximum diversity methods were used to determine the
study group. Data were collected with a semi-structured interview form which
was developed by the researcher. Content analysis technique was used in the
analysis of the data and the findings obtained from the study were discussed
within the framework of the relevant literature. According to the results obtained
from the study, behaviors that make student learning difficult in the context
of education-teaching processes, negatively affect students' motivation,
attitudes and participation in classroom management, cause students to
experience negative emotions within the scope of guidance and finally prevent
students from fully reflecting their achievements in the context of assessment
of achievement are expressed as negative teacher behaviors by the principals.

Anahtar Kelimeler

School principals, negative teacher behaviors, classroom management

Kaynakça

• Ashton, P. T., ve Webb, R. B. (1986). Making a difference: Teachers' sense of efficacy and student achievement. Newyork: Longman Publishing Group.
• Ateş, S., Özdemir, E. Ç. ve Taneri, A. (2019). İstenmeyen öğretmen davranışlarına ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 37-56.
• Balay, R. ve Sağlam, M. (2008). Sınıf içi olumsuz davranışlara ilişkin öğretmen görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 1-24.
• Baloğlu, N. (2009). Negative behavior of teachers with regard to high school students in classroom settings. Journal of Instructional Psychology, 36(1), 69-78.
• Başar, H. (2003). Sınıf yönetimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Bayraktar, Ş. ve Çınar, D. (2010). Öğretmen adaylarının gözü ile fen ve teknoloji öğretmenlerinin etkili öğretmen davranışlarını gerçekleştirme düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 131-152.
• Bursalıoğlu, Z. (2011). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Can, N. (2004). Öğretmenlerin geliştirilmesi ve etkili öğretmen davranışları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(16), 103-119.
• Celep, C. (2004). Meslek olarak öğretmenlik. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çelikten, M., Şanal, M. ve Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 207-237.
• Çepni, S. ve Azar, A. (1998). Lise fizik sınavlarında sorulan soruların analizi. III. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi, 109-114.
• Danielson, C. (2007). Enchancing professional practice: A framework for teaching. (2nd ed.) Alexandra, VA: ASCD.
• Demirel, Ö. (1999). 21. yüzyıla girerken Türkiye’de öğretmen nitelikleri. Cumhuriyet’in yetmiş beşinci yılında öğretmen yetiştirme. Ankara: Milli Eğitim Basım Evi.
• Dilekmen, M. (2011). Student teachers' observations of unfavorable teacher behaviors exhibited in classrooms. Psychological reports, 108(1), 45-53.
• Dilekman, M. (2008). Etkili eğitim için etkili öğretmenlik. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), 213-221.
• Ekinci, C. E. ve Burgaz, B. (2009). İstenmeyen öğrenci davranışlarının öğretmen ve okuldan kaynaklanan nedenleri. Sosyal Bilimler Dergisi, 22, 91-111.
• Erden, M. (2000). Sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Alkım Yayınevi.
• Erden, M. (1999). Öğretmenlik mesleğine giriş. Ankara: Alkım Yayınevi.
• Eryılmaz, A. (2013). Okulda motivasyon ve amotivasyon: Derse katılmada öğretmenden beklentiler ölçeğinin geliştirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(25), 1-18.
• Gençtanırım, D., Torunoğlu, H. ve Köroğlu, M. (2014). Olumsuz öğretmen davranışlarının çok boyutlu incelenmesi. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 5(16), 1-18.
• Gözütok, F. D. (1993). Okulda dayak. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Yayınları, Ankara.
• Karakelle, S. (2005). Öğretmenlerin etkili öğretmen tanımlarının etkili öğretmenlik boyutlarına göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 30(135), 1-10.
• Karakelle, S. ve Canpolat, S. (2008). Tükenmişlik düzeyi yüksek ilköğretim öğretmenlerinin öğrencilere yaklaşım biçimlerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 33(147), 106-120.
• Kızıltepe, Z. (2002). İyi ve etkili öğretmen. Eğitim ve Bilim, 27(126), 10-14.
• Kyriakides, L., ve Creemers, B. (2011). The impact of quality of teaching on student outcomes: Implications for policy and practice on teacher professional development. In Conferencia IVALUA, Barcelona, España.
• Küçükahmet, L. (2004). Sınıf yönetimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Lewis, R., ve Riley, P. (2009). Teacher misbehaviour. In (L. J. Saha, & A. G. Dworkin Eds.), The international handbook of research on teachers and teaching (p. 417-431). Norwell, MA, USA: Springer.
• Özan, M. B. (2009). Öğretmenlerin uyguladıkları sınıf yönetimi kuralları hakkında öğrenci görüşleri. e-Journal of New World Sciences Academy, 4(2), 1306- 1311.
• Özdemir, M. ve Sönmez, S. (2000). Sınıf öğretmeni adaylarına öğretmen el kitabı. Ankara: Pegem A Yayınları.
• Özerbaş, M. A. (2007). Yapılandırmacı öğrenme ortamının öğrencilerin akademik başarılarına ve kalıcılığına etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(4), 609-635.
• Özgan, H. ve Tekin, A. (2011). Öğrencilerin hazırbulunuşluk düzeylerinin sınıf yönetimine etkisine yönelik öğretmen görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 421-434.
• Özkan, M. ve Arslantaş, H. İ. (2013). Etkili öğretmen özellikleri üzerine sıralama yöntemiyle bir ölçekleme çalışması. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1), 311-330.
• Özyürek, M. (2008). Nitelikli öğretmen yetiştirmede sorunlar ve çözümler: Özel eğitim örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 189-226.
• Page, D. (2013). Teacher misbehaviour: An analysis of disciplinary orders by the General Teaching Council for England. British Educational Research Journal, 39(3), 545-564.
• Pajak, E. (2011). The “Bad” teacher: Some thoughts and questions for supervision. International Journal of Sciences Research, 1(2), 1-8.
• Pala, A. (2005). Sınıfta istenmeyen öğrenci davranışlarını önlemeye dönük disiplin modelleri. Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13, 171-179.
• Roberson, T. G., ve Doebler, L. K. (2001). Problems of secondary student teachers as perceived by cooperating teachers and high school students: A follow-up study. Education, 109(4), 497-503.
• Rothman, R. (1990). Educators focus attention on ways to boost student motivation. Education Week, 11-13.
• Semlak, J. L., ve Pearson, J. C. (2008). Through the years: An examination of instructor age and misbehavior on perceived teacher credibility. Communication Research Reports, 25(1), 76-85.
• Sezer, Ş. (2018). Öğretmenlerin sınıf yönetimi tutumlarının öğrencilerin gelişimi üzerindeki etkileri: Fenomenolojik bir çözümleme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 534-549.
• Strikwerda-Brown, J., Oliver, R., Hodgson, D., Palmer, M., ve Watts, L. (2008). Good teachers/bad teachers: How rural adolescent students’ views of teachers impact on their school experiences. Australian Journal of Teacher Education, 33(6), 3.
• Sünbül, A. M. (1996). Öğretmen niteliği ve öğretimdeki rolleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 8(8), 597-608.
• Şahin, A. (2011). Öğretmen algılarına göre etkili öğretmen davranışları. Journal of Kirsehir Education Faculty, 12(1), 240-259.
• Şentürk, H. (2007). Uygulama liselerindeki rehber öğretmenlerin sınıf yönetimi yaklaşımları. DÜ Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 7-16.
• Tor, H. ve Sargın, N. (2005). İlköğretim okullarının ikinci kademesinde okuyan öğrencilerin şiddet hakkındaki görüşleri. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Tarih, Denizli, 28-30.
• Weishew, N. L., ve Peng, S. S. (1993). Variables predicting students' problem behaviors. The Journal of Educational Research, 87(1), 5-17.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, İ. ve Akan, D. (2018). İstenmeyen öğretmen davranışları ile öğrencilerin okula yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 88-103.