Öz Yeterlilik Algısı Ve Liderlik Tarzı İlişkisinde İş Tatmininin Aracılık Rolü

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 24, 2335 - 2361, 30.04.2020

Edip Örücü , Cemile Şeker , Attila Kaya

https://doi.org/10.26466/opus.683963

Cited By: 3

Öz

Çalışanlarda öz yeterlilik algılamalarını etkileyen birçok iç ve dış etken bulunmakta olup, söz konusu etkenlerden birisi de liderliktir. Lider, davranışları ve uygulamalarıyla ile personel üzerinde doğrudan etkisi olan kişidir. Bunun yanı sıra örgütsel yapıda bu iki unsuru arasındaki ilişkiye; örgüt kültürü, motivasyona ve iş tatmini gibi değişik faktörlerin doğrudan veya dolaylı etkisi de bulunmaktadır. Bu araştırmanın amacı, AVM'lerde çalışan personelin, öz yeterlilik algısının liderlik tarzı ilişkisinde, iş tatminin aracılık etkisini belirlemektedir. Çalışma, Balıkesir Edremit Bölgesinde bulunan AVM'lerde çalışan personel üzerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışma için 250 anket dağıtılmış ve geçerli kabul edilen 201 anket veri seti olarak kullanılmıştır. Araştırma kapsamında yapısal eşitlik modellemesi ile araştırma modeli çizilmiş, değişkenlerin uyum değerlerini tespit etmek için doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Korelâsyon analizinde değişkenler arasında pozitif bir ilişki tespit edilmiş ve hipotez testleri için hiyerarşik regresyon analizi yapılmıştır. Regresyon analizleri sonucundaki bulgulara göre, liderlik tarzının öz yeterlilik algılamaları ve iş tatmini üzerinde pozitif anlamlı bir etkiye sahiptir. Ayrıca liderlik tarzı ve öz yeterlilik algısı ilişkisinde iş tatminin aracılık etkisinin pozitif yönlü (%8) olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Öz yeterlilik, Liderlik, İş tatmini, AVM

Teşekkür

İyi Çalışmalar Dilerim

The Intermediate Role Of Job Satisfaction In Relationship Between Self-Quality Perception And Leadership Style

Öz

The purpose of this research, personnel working in shopping malls, in the relationship of self-efficacy leadership style is to test the effect of job satisfaction intermediary role. The study was carried out on the personnel working in shopping malls in Edremit, Balıkesir. For the study, 201 questionnaires were used as a questionnaire which was distributed and accepted as valid. In the scope of the research, a research model was drawn with structural equation modeling and confirmatory factor analysis was performed to determine the adaptation values of the variables. Correlation analysis revealed a positive correlation between variables and regression analysis was performed for hypothesis testing. According to the findings of the regression analysis, it has a positive effect on the self-efficacy perception of the leadership style and job satisfaction. In addition, the mediating role of job satisfaction in the relationship between leadership style and self-efficacy perception has been found to be positive and at a rate as low as 8%.

Anahtar Kelimeler

Self- efficacy, Leadership, Job satisfaction

Kaynakça

• Adler, S., Richard, B.S. ve Nat, J.S. (1985). Job characteristics and job satisfaction : when cause becomes consequence. Organizational Behaviour and Human Decision Processes, 35, 266-278.
• Akgündüz, Y. (2013). Konaklama işletmelerinde iş doyumu, yaşam doyumu ve öz yeterlilik arasındaki ilişkinin analizi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 180-204.
• Aytaç, M. ve Öngen, B. (2012). Doğrulayıcı faktör analizi ile yeni çevresel paradigma ölçeğinin yapı geçerliliğinin incelenmesi.İstatistikçiler Dergisi, 5, 14-22.
• Baltacı,A. (2017).Okul müdürlerinin iş doyumları ile öz yeterlik algıları arasındaki ilişki.Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 49-76.
• Bandura, A. (1986).Social foundation of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Clifts, NJ: Prentice-Hall.
• Bandura, A. (1995).Exercise of personal and collective efficacy in changing societies.New York: Cambridge University Press. 1-45
• Bass, B. M. ve Avolio, B. J. (2000), MLQ: Multifactor leadership questionnaire Redwood City. CA: Mind Garden.
• Bass, B. (1985).Leadership and performance beyond expectations.New York:The Free Press.
• Bingöl, D. (1997). İnsan kaynakları yönetimi. İstanbul: Beta Yayınları.
• Buluç,B.(2009). İlkoğretim okullarında burokratik okul yapısı ile okul müdürlerinin liderlik stilleri arasındaki ilişki. Gazi Üniversitesi, 34(152),
• Buluç, B. ve Demir, S. (2015). İlk ve ortaokul öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları ile iş doyumları arasındaki ilişki.Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 289-308.
• Chen, G. Gully, S. M. ve Eden, D. (2001). Validationof a new general self-efficacyscale. Organizational Research Methods, 4, 62.
• Choi,S.L., Goh,C.F., Adam,M.B.H., ve Kowang,O.(2016). Transformational leadership,empowerment and job satisfaction: the mediating role of employee empowerment. Human Resources for Health 14(73). DOI 10.1186/s12960-016-0171-2
• Chiok, F.L.J. (2001). Leadership behaviours: Effeccts on jop satisfaction, productivity. A Service of the National Library of Medicine and the National İnstitutes of Health, 9(4), 191-204.
• Choi J. N. Price R. H. ve Vinokur A. D. (2003). Self-efficacy changes in grops efffect of diversity leadership and group climate. Journal of Organizational Behavior, 24, 357-372.
• Çelik,S., Dedeoğlu,B.B., ve İnanır, A.(2015). Relationship between ethical leadership,organizational commitment and job satisfaction at hotel organizations. Ege Academıc Revıew, 15(1), 53-63
• Davis, K. (1988). İşletmede insan davranışı: Örgütsel davranış. (çev. K. Tosun vd.), İstanbul:İstanbul Üniversitesi,
• Den, H., Deanne, N., Van Muijen,J. J. ve Koopman, P. L. (1997). Transactional versus transformational leadership: An analysis of the MLQ. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 70, 19-34
• Durmaz, Ş. ve Ören, K. (2017). Öz yeterlilik ve özgüvenin işgücü ve istihdama etkisine bir bakış.Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 109-120
• Durmuş, B.,Yurtkoru, S. ve Çinko, M. (2013). Sosyal bilimlerde SPSS’le veri analizi. İstanbul:Beta Yayıncılık.
• Emery, C.R. ve Barker, K.J. (2007). The effects of transactional and transformational leadership sytles on the organizational commitment and job satisfaction of customer contact personel. Journal of Organizational Culture Communications and Conflict, 11(1), 77–90.
• Erdoğdu, M. (2009). Osmaniye ilinde çalışan sağlık personelinin iş tatmini, öz yeterlilik düzeyi ve bunlara etki eden faktörlerin incelenmesi. 8. Ulusal Sağlık Kuruluşları Yönetim Kongresi, Marmaris
• Etzioni, A. (1964). Modern organizations. USA:Engle-Wood Cliffs, Prentice-Hall, Newjersey.
• Gençtürk, A. ve Memiş, A. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öz yeterlik algıları ve iş doyumlarının demografik faktörler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 9(3), 1037-1054.
• Graen, G. B. (1976). Role making processes within complex organizations. Handbook of Industrial and Organizational Psychology, içinde (s.1201-1245), Chicago: Rand-McNally,
• Graen, G. ve Uhl-Bien, M. (1995). Relationship-based approach to leadership: Development of LMX theory of leadership over 25 years: Applying a multi-level multi domain perspective. Leadership Quarterly, 6(2), 219- 247.
• Gürbüz, S., Erkuş, A., ve Sığrı, Ü. (2010). İş tatmini ve iş performansının yeni öncülü: temel benlik değerlendirilmesi.Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2(1), 1309 -8012.
• İşcan,F. Ö., ve Çakır,S. (2016).Mentorluk ve psikolojik güçlendirmenin öz yeterlilik algısına etkisi.Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 1-15.
• Koçak, R. D. ve Özüdoğru, H. (2012). Yöneticilerin liderlik özelliklerinin çalışanların motivasyonu ve performansı üzerindeki etkileri: Kamu ve özel hastanelerinde bir uygulama.Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 76-88.
• Koh, W. L., Steers, R. M., ve Terborg, J. R. (1995). The effects of transformational leadership on teacher attitudes and student performance in Singapore. Journal of Organizational Behavior, 16, 319-333.
• Köksal, F. ( 2008). Antrenörlerin liderlik tarzları ile öz yeterlikleri arasındaki ilişki. Yayınlanmış Yüksek lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Luthans, F. (1995). Organizational behavior. (3rd. Ed.),New York: Mc. Graw Hill Publishing., 170-172.
• Man, M.R.D.R. (2011), “Leadersih and Self-Efficacy Towards Mission Accomplishment Among The Nursing Faculty of The Lyceum of The Philippines University”, E-International Scientific Research Journal, 3/4, 225-231.
• Medley, F. ve Larochelle, D.R. (1995), “Transformational leadership and job satisfaction”, Nursing Management, 26, 64-5
• Randhawa, G.(2004). Self-efficacyandwork performance: An empirical study.Indian Journal of Industrial Relations, 39(3), 336-34.
• Ren,S. ve Chadee, D. (2017). Ethical leadership, self-efficacy and job satisfaction in China: the moderating role of guanxi.Personnel Review, 46(2), 371-388
• Schwarzer, R. ve Jerusalem, M. (1979). General self-efficacy scale. In (R. Schwarzer Ed.), Selfefficacy: Thought control of action içinde (s.195-213.)
• Steers, R. M. (1991). Introduction to organizational behavior.(4th edition) New York:Harper Collins Publishers.
• Turcan, H. G. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öz yeterlik algıları ile iş doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmış Yüksek lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Tutar, H., Tuzcuoğlu, F., Argün, Ç., ve Akman, E. (2009). Dönüştürücü/etkileşimci liderliğin örgütsel adanmışlık üzerine etkisi: Karşılaştırmalı bir çalışma.International Davraz Congress on Social and Economic Issues Shaping the World’s Future; New Global Dialogue, 14-27, 1384-1396.
• Toklu, O. (2010).Tenis antrenörlerinde liderlik özellikleri ve öz yeterlilik arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Yayınlanmış Yüksek lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü , Konya.
• Weiss, D. J., Dawis, R. V. England, G. W. ve Lofquist, L. H. (1967). Manual for the minnesota satisfaction questionnaire. Minnesota Studies in Vocational Rehabilition, Minneapolis, University of Minnesota, Industrial Relations Center, 22.
• Yurtkoru, S. (2001). The role of leadership in the organizational change process. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.