Örgütsel Öğrenmenin İşe Yabancılaşmaya Etkisi: Turizm Sektöründe Bir Araştırma

Yıl 2020, Cilt: 16 Sayı: 29, 1596 - 1612, 30.09.2020

Seda Kayapalı Yıldırım

https://doi.org/10.26466/opus.748092

Öz

Zorlu rekabet şartlarının üstesinden gelebilmek için bilgi en önemli unsur olurken bu bilgiyi elde edebilecek bilgi çalışanı örgütler açısından son yılların vazgeçilmez araçlardan birisi olmuştur. Örgütlere rekabet üstünlüğü sağlayacak şartların oluşturulabilmesi için iyi yöneticiler doğru bilginin zamanında elde edilebilmesi, yorumlanması ve paylaşılması hususunda yoğun çaba harcamaktadır. Bu durum için öğrenen organizasyon gibi uygun bir örgütsel yapı oluşturulması gerekmektedir. Buna karşın çeşitli sebepler çalışanların işe yabancılaşmasına sebep olmakta ve yabancılaşan çalışan için yaptıkları işler anlamsız hale gelmektedir. Özellikle klasik organizasyonlarda bulunan formal yapı içerisinde yabancılaşan personel sayısı oldukça fazladır. Dolayısıyla araştırmada örgütsel öğrenmenin işe yabancılaşmayı nasıl etkilediğini ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda uluslararası literatürde kabul görmüş ölçeklerden yararlanılarak bir anket uygulanmıştır. Araştırmaya katılan 363 otel çalışanı üzerinde gerçekleştirilen ve SPSS paket programında faktör, korelasyon ve regresyon analizleri yapılan bu araştırmanın sonuçlarına göre örgütsel öğrenmenin alt boyutları olan öğrenmeye bağlılık, paylaşılan vizyon ve açık görüşlülük işe yabancılaşmayı anlamlı ve olumsuz olarak etkilemiştir.

Anahtar Kelimeler

Öğrenmeye Bağlılık, Paylaşılan Vizyon, Açık Görüşlülük, İşe Yabancılaşma

The Effect of Organizational Learning on Job Alienation: A Study in the Tourism Industry

Öz

In order to overcome the challenging competitive conditions, information and information personnel that can obtain the information has been one of the indispensable tools for organizations in recent years. Organizations are working hard to ensure that accurate information can be obtained, interpreted, and shared in a timely manner to create such an environment. Thus, an appropriate organizational structure is created such as a learning organization. However, various reasons cause employees to alienate towards work, and their work becomes meaningless for the alienated employee. Especially in classical organizations with a formal structure, the number of alienated employees is quite high. Therefore, this research aims to examine how organizational learning affects job alienation.
According to the results of this study conducted with 363 hotel workers who participated in the study, commitment to learning, shared vision and open-mindedness, which are sub-dimensions of organizational learning, have significantly and negatively affected job alienation.

Anahtar Kelimeler

Commitment to Learning,, Shared Vision, Open-Mindedness, Job Alienation

Kaynakça

• Aiken, M. and Hage, J. (1966). Organizational alienation: A Comparative analysis. American Sociological Review, 31(4), 497-507.
• Arthur, M. B. (2008). On being a knowledge worker. Organizational Dynamics, 37(4), 365–377.
• Baker, W. E. and Sinkula, J. M. (1999). The synergistic effect of market orientation and learning orientation on organizational performance. Journal of the Academy of Marketing Science, 27(4), 411-427.
• Banai, M., Reisel, W. D. and Probst, T. M. (2004). A managerial and personal control model: Predictions of work alienation and organizational commitment in Hungary. Journal of International Management, 10(3), 375- 392.
• Barling, J., Weber, T., and Kelloway, E. K. (1996). Effects of transformational leadership training on attitudinal and financial outcomes: A field experiment. Journal of Applied Psychology, 81(6), 827–832.
• Büyükyılmaz, O. (2007). İşletmelerde yabancılaşmanın sosyo-psikolojik etkileri ve Türkiye Taşkömürü Kurumunda bir uygulama. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Zonguldak: Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Crandall, W. (2010). Crisis management in the new strategy landscape. SAGE Publications, California, USA.
• Drucker, P. F., (2002). They’re not employees:They’re People. Harvard Business Review, 80(2), 70-77.
• Elma, C. (2003). İlköğretim okulu öğretmenlerinin işe yabancılaşması:Ankara İli örneği. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Fettahlıoğlu, T. (2006). Örgütlerde yabancılaşmanın yönetimi: Kahramanmaraş özel işletme ve kamu kuruluşlarında karşılaştırmalı bir araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Hasebrook, J. (2002). Lernen f¸r Die Lernende organisation. Frankfurt: Educational Financal Portal Der Bankakademie e.V.
• Hirschfeld, R. and Feild, H. (2000). Work centrality and work alienation: Distinct aspects of a general commitment to work. Journal of Organizational Behavior, 21(7), 789-800.
• Kelloway, E. K., Barling J., and Helleur, J. (2000). Enhancing transformational leadership: The roles of training and feedback. Leadership & Organization Development Journal, 21 (3), 145-149.
• Kim, D. H. (1993). The Link between Individual and Organizational Learning, Sloan Management Review, 35(1), 37-50.
• Koçel, T. (2011). İşletme yöneticiliği. (13. Basım), İstanbul: Beta Basım.
• Lundberg, C. C. (1995). Learning in and by organizations: Three Conceptual issues. International Journal of Organizational Analysis, 3(1), 10-23.
• Malcolm Shepherd Knowles, (1998). The adult learner: The definitive classic in adult education and human resource development. 5th Edition, Gulf Professional Publishing, Houston, USA.
• Marcuse, H. (1990). Tek boyutlu insan. 2. Baskı, (Çeviren: Aziz Yardımlı), İstanbul: İdea Yayınları.
• Mccall, J. R., (1994). The principal's edge. Eye on Education, New York, USA.
• Mcgıll, M. and Slocum, J., (1993). Unlearning the organization. Organizational Dynamics, Fall, 67-74.
• Mcgill, M. E., Slocum, J. W. and Lei, D. (1992). Management practices in learning organizations. Organizational Dynamics, 21(1), 5-17.
• Probst, G. J. B. and Büchel, B. S. T. (1997). Organizational learning: The competitive advantage of the future. London: Prentice Hall.
• Romme, G. and Dillon, R. (1997). Mapping the landcape of organizational learning. European Management Journal, 15(1), 68-78.
• Salner, M. (1999). Preparing for the learning organization. Journal of Management Education, 23(5), 489-508.
• Sarros, J. C., Teanewski, G. A., Winter, R. P., Santora, J. C. ve Densten, I. L. (2002). Work Alienation and organizational leadership. British Journal of Management, 13(4), 285–304
• Scholz, J., and. Smith, A.N. (2016). Augmented reality: Designing immersive experiences that maximize consumer engagement. Business Horizons, 59, 149-161.
• Schuman, Sandy (2005). The IAF handbook of group facilitation: Best practices from the leading organization in facilitation. John Wiley and Sons, San Francisco, USA.
• Schwartz, B. and Daniel, R. (1991). Learning and memory. W. W. Norton & Company, Scranton, Pennsylvania, U.S.A.
• Seeman, M. (1959). On the meaning of alienation. American Sociological Review, 24(6), 783-791.
• Senge, P. M. (2006). Beşinci disiplin: Öğrenen organizasyon düşünüşü ve uygulaması. (Çev. İldeniz A. ve Doğukan A.), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Shepard, R. N. and Metzler, J. (1971). Mental rotation of three-dimensional objects. Science, 171(3972), 701–703.
• Şimşek, M. Ş., Çelik, A., Akgemci, T. and Fettahlıoğlu, T. (2006). Örgütlerde yabancılaşmanın yönetimi araştırması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 569-587.
• Sullivan, R. and Ott, B. (2009). Alienation and anomie. In H. T. Reis ve S. Sprecher (Eds.), Encyclopedia Of Human Relationships. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Tekin, Ö. A. (2012). Yabancılaşma ve beş faktör kişilik özellikleri arasındaki ilişkiler: Antalya Kemer’deki beş yıldızlı otel işletmeleri çalışanları üzerinde bir uygulama. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Antalya: Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Timuroğlu, M. K., Naktiyok, A. and Kula, M. E. (2016). Strategic thought and learning orientation. South Asian Journal of Management, 23(4), 7-30.
• Uysaler, A. L. (2010). Örgütsel yabancılaşmanın örgütsel bağlılık, iş tatmini ve işten ayrılma eğilimi ile bağlantısı ve yabancılaşma yönetimi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gebze: Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• van Krevelen, D.W.F. and Poelman, R. (2010). A survey of augmented reality technologies, applications and limitations. The International Journal of Virtual Reality, 9, 1-20.
• van Noort, G., and van Reijmersdal, E.A. (2019). Branded apps: Explaining effects of brands' mobile phone applications on brand responses. Journal of Interactive Marketing, 45, 16-26.
• Wagner, D., and Schmalstieg, D. (2003). First steps towards handheld augmented reality. Seventh IEEE International Symposium on Werable Computers, 2003, Proceedings: DOI: 10.1109/ISWC.2003.1241402, https://ieeexplore.ieee.org/xpl/mostRecentIssue.jsp?punumber=8796
• Yaoyuneyong, G., Foster, J., Johnson, E., and Johnson, D. (2016). Augmented reality marketing: Consumer preferences and attitudes toward hypermedia print ads. Journal of Interactive Advertising, 16, 16-30.
• Yazıcı, S. (2001). Öğrenen organizasyonlar. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Yıldırım, A., and Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin yayıncılık.
• Yim, M.Y-C., Chu, S-C and Sauer, P.L. (2017). Is augmented reality technology an effective tool for e- commerce? An interactivity and vividness perspective. Journal of Interactive Marketing, 39, 89-103.
• Zuschin, A. P. (2003). Alienation among female senior student affairs officers: Correlation between gender traits, organizational culture, and alienation. Kent State University.