Turist Rehberlerinin Liderlik Tarzlarının Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma: Çanakkale Rehberler Odası Örneği

Yıl 2020, Cilt: 16 Sayı: 29 Ekim Özel Sayısı, 3619 - 3641, 31.10.2020

Sinan Gökdemir , Hacı Mehmet Yıldırım , Ayşegül Ateş

https://doi.org/10.26466/opus.690593

Öz

Turların organize edilmesi faaliyetinde etkin bir role sahip turist rehberleri, turizm sektörünün önemli paydaşlarındandır. Turist rehberleri, gelen ziyaretçilere bir destinasyonun tanıtılmasında ve tecrübe ettirilmesinde en etkin turizm paydaşıdır. En temel tanımıyla turist rehberi, bir ülke/bölgenin soyut ve somut kültürel mirası hakkında ziyaretçileri bilgilendiren ve onlara tecrübeleri sırasında rehberlik eden kişidir. Turist rehberlerinin liderlik özellikleri, sahip oldukları bilgi, yetenekler ile belirli bir grubu harekete geçirmek ve belirlenen amaçları gerçekleştirmek amacıyla hizmet vermeleri, onların lider olarak kabul edilmelerini sağlayabilmektedir. Çalışmanın temel amacı, turist rehberlerinin liderlik tarzlarının belirlenmesidir. Araştırma evrenini Turist Rehberleri Birliği (TUREB)’den ruhsatname almış ve Çanakkale Rehberler Odası (ÇARO)’ya kayıtlı 159 turist rehberi oluştururken, araştırma örneklemini ise ÇARO’dan çalışma kartı almış (eylemli) 121 turist rehberi oluşturmaktadır. Elde edilen sonuçlardan turist rehberlerinin benimsedikleri liderlik tarzının, daha çok otokratik liderlik özelliği taşıdığı ve tur yönetimlerini bu eğilimde gerçekleştirdikleri anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Turist Rehbeliği, Liderlik Türleri, Çanakkale Rehberler Odası

A Research on Determining the Leadership Type of Tourist Guides: The Sample of Canakkale Tourist Guides Chamber

Öz

Tourist guides, who play an active role in organizing the tours, are important stakeholders in the tourism sector. Tourist guides are the most effective tourism stakeholders in introducing and experiencing a destination to tourists. The leadership skills of tourist guides can provide them to be accepted as a leader by group, if they use their knowledge and skills to activate the group and pointed goals. The main purpose of the study is to determine the leadership types of the tour guides in Canakkale Chamber of Guides (ÇARO). The research population is 159 tourist guide who has a license from the Turkey Tourist Guides Association (TUREB) and registered to Canakkale Chamber of Tourist Guides (CARO). The sample of the research is 121 tourist guides who have working cards from ÇARO. From the obtained results, it is understood that the leadership style of the tour guides is more autocratic leadership and they make tour management in this tendency.

Anahtar Kelimeler

Tourist Guidance, Leadership Styles, Çanakkale Chamber of Guides.

Kaynakça

• Ahipaşaoğlu, H. S. (2001). Turizmde rehberlik. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2012). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı. İstanbul: Avcı Ofset.
• Ardahan, F., Turgut, T. ve Kalkan Kaplan, A. (2016). Her yönüyle rekreasyon. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Arslantürk, Y., Küçükergin, N. ve Apalı, Z. (2016). Turist rehberliği eğitiminde güncel durum ve kavram karmaşası. 17. Ulusal Turizm Kongresi, Muğla.
• Arzi, S., ve Farahbod, L. (2014). Relationship of transformational and transactional leadership style with job satisfaction. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 6(3), 187-204.
• Cohen, E. H., Ifergan, M., ve Cohen, E. (2002). A new paradigm in guiding: The Madrich as a role model. Annals of Tourism Research, 29(4), 919-932.
• Çaylak, P., ve Tolon, M. (2014). Ağızdan Ağza Pazarlama ve Tüketicilerin Ağızdan Ağza Pazarlamayı Kullanımları Üzerine Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(3), 1-30.
• Çetin, F. (2011). Örgütsel vatandaşlık davranışlarının açıklanmasında örgütsel bağlılık, iş tatmini, kişilik ve örgüt kültürünün rolü. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Çolakoğlu, E. O., Efendi, E. ve Epik, F. (2017). Tur yönetimi ve turist rehberliği. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Coşar, M. (2011). Otantik liderlik kavramı ve ardılları üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. T. C. Kara Harp Okulu, Savunma Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Ulukan, M. (2006). Futbolcuların kulübe bağlılıklarında antrenörlerin liderlik özelliklerinin rolü. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Gökdemir, S. (2017). Turist rehberlerinde iş doyumu ve tükenmişlik ilişkis: Bir alan araştırması. Yayımlanmamış doktora tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• İrigüler, F. (2015). A research on tour guıdes’ use of emotıonal labor and the relatıonshıp between theır job satısfactıon and burnout levels: the sample of Izmır. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Keçecioğlu, T. (1998). Liderlik ve liderler. İstanbul: KalDer Yayıncılık.
• Korkmaz, O. (2017). Otantik liderlik ve örgütsel güven. The Journal of Academic Social Science Studies, 58, 437-454.
• Kozak Akoğlan, M. (2017). Rekreasyonel liderlik ve turist rehberliği kavram ve kurumlar üzerinden bir analiz. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Köroğlu, Ö. (2017). İş doyumu ve motivasyon düzeylerini etkileyen faktörlerin performansla ilişkisi: Turist rehberleri üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış doktora tezi. Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Russell, R.T. (2001). Leaderhip in recreation. New York: McGraw-Hill.
• Sabuncuoğlu, Z. ve Tüz Vergiliel, M. (2016). Örgütesel davranış. Bursa: Aktüel Yayıncılık.
• Soysal, A., Paksoy, H. M., veÖzçalcı M. (2011). Kriz yönetiminde liderlik yeteneğinin bazı demografik değişkenler açısından incelenmesi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 6 (1), 222-248.
• Taş, A., Çelik, K., ve Tomul, E. (2007). Yenilenen İlköğretim programının uygulandığı ilköğretim okullarındaki yöneticilerin liderlik tarzları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(22), 85-98.
• Taşdöven, H., Emhan, A., ve Dönmez, M. (2012). Liderlik tarzı ve mizaç-karakter ilişkisi: polis teşkilatında bir uygulama. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 165- 177.
• TDK, (2019). Rehber tanımı. 04 Haziran 2019 tarihinde http://www.tdk.gov.tr/index.php? option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5b1489fa93aa47.72319534 adresinden erişildi.
• Tosunoğlu, H. (2014). Liderlik tarzı algısının örgütsel bağlılık üzerindeki etkisinde örgüte güvenin aracı rolü: Bir örnek olay incelemesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• TUREB, (2019). Turist rehber sayıları istatistikleri. 24 Eylül 2019 tarihinde http://tureb.org.tr/tr/RehberIstatistik/ adresinden erişildi.
• TUREB, (2019). Turist rehberliği meslek kanunu. 20 Eylül 2019 tarihinde http://www.tureb.org.tr/tr/Page/Detail/60 adresinden erişildi.
• Ülgen, H. ve Mirze, S. K. (2010). İşletmelerde stratejik yönetim. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Yarcan, Ş. (2007). Profesyonel turist rehberliğinde mesleki etik üzerine kavramsal bir değerlendirme. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi. 18(1), 33-44.
• Yayla, Ö. (2014). Rekreasyon faaliyetlerinde liderlik. A. Yaylı (Ed.) Rekreasyona Giriş içinde (s. 156-162). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yıldız, N.; Asunakutlu, T. (2017). Aile işletmelerinde liderlik ve örgütsel bağlılık ilişkisi üzerine bir araştırma. Social Sciences Studies Journal. 3(12), 2167-2178.
• Yücel, İ. ve Akgül, İ. (2016). Liderlik stilleri ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkide iş tatmininin aracılık etkisi: Akademisyenler üzerine bir çalışma. C. Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17 (1), 209-226.
• Wong, J. Y., ve Lee, W. H. (2012). Leadership through service: An exploratory study of the leadership styles of tour leaders. Tourism Management, 33(5), 1112-1121